شكست دوباره مي در پارلمان
بريتانيا ميماند يا ميرود؟
ميثم سليماني
اگر به كلاف سردرگم خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا نگاه كنيم، پس از گذشت حدود 3 سال از رفراندوم هيچ يك از عاملان اصلي اين اتفاق هيچ نقش جدي و تاثيرگذاري در آينده آن ايفا نكردند. بوريس جانسون كه يكي از رهبران حامي خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا بود اكنون عملا نقش عمدهاي در سياست كنوني بريتانيا ايفا نميكند. او كه تا چندي پيش وزير امورخارجه بريتانيا بود پس از كنارهگيري نقش چنداني در تصميمگيريهاي حزب ايفا نميكند. نايجل فاراژ از ديگر رهبران خروج از اتحاديه كه رهبري حزب يوكيپ را در اختيار داشت اكنون هيچ نقشي در سياست بريتانيا ندارد و حتي ديگر رياست حزبي كه خود تاسيس كرد را نيز برعهده ندارد. آنها كلاف سردرگمي را به وجود آوردند كه خروج از آن بسيار سخت شده است. سهشنبه شب پارلمان بريتانيا بار ديگر به طرح نخستوزير براي خروج نه گفت. طرح اصلاح شده توافق ميان دولت بريتانيا با اتحاديه بنا بود، آخرين راهحل براي رسيدن به توافق ميان بريتانيا و اتحاديه اروپا براي خروج باشد. ترزا مي روز دوشنبه در بروكسل توانسته بود، تضمينهايي را در خصوص توافق با اروپا دريافت كند و ژان كلود يونكر، رييس كميسيون اتحاديه اروپا عنوان كرده بود، اين آخرين فرصت براي توافق خواهد بود و هيچ شانس سومي ديگر وجود نخواهد داشت. هر چند اميدواريهايي در خصوص اينكه اين طرح تصويب شود، وجود داشت اما زماني كه طرح در پارلمان به راي گذاشته شد در كمال ناباوري با 391 راي اين طرح رد شد. شكستي ديگر براي ترزا مي طي دو ماه گذشته و تنها 242 نماينده از طرح اصلاح شده برگزيت حمايت كردند. حتي حزب محافظهكار نيز تمام قد در اين طرح پشت مي قرار نگرفت. اكنون بيش از هر زماني به نظر ميرسد، برگزيت به نقطه پايان خود رسيده است. ترزا مي به عنوان نخستوزير كه هدايت اين پرونده را بر عهده داشت اكنون با يك شكست جديتر از گذشته مواجه شده است. چيزي كه به نظر ميرسد اين است كه هيچ توافقي براي خروج ديگر وجود ندارد بنابراين آنها بايد تصميم بگيرند كه آيا قصد دارند بدون توافق از اتحاديه خارج شوند يا اينكه رفراندومي ديگر برگزار كنند.
در حال حاضر تنها 16 روز به آخرين مهلت خروج از اتحاديه اروپا باقي مانده است. اكنون پارلمان زير يك فشار جدي است كه آيا ميخواهد برگزيت ادامه پيدا كند يا خير. سردرگمي و عدم اطمينان عميقي در وضعيت موجود سياست بريتانيا حاكم شده است.
مجازات مجلس نمايندگان براي نخستوزير ترزا مي در مورد موضوعي كه در 3 سال گذشته بر سياستهاي بريتانيا غلبه دارد، آيندهاي سياسي و اقتصادي كشور را به چالش ميكشد و تنها 17 روز تا زمان خروج آن از اتحاديه اروپا باقي ميماند. اما نكته اينجاست كه ترزا مي اگر از مجلس بخواهد انتخابات زودهنگام برگزار يا رفراندوم مجدد انجام شود به هر دو پيشنهاد در مجلس راي خواهند داد. هر چند كه بسياري از محافظهكاران علاقهمند هستند، روزي نخستوزير بريتانيا شوند اما نميدانند كه اگر مي كنارهگيري كند با چه شرايطي روبهرو خواهند شد زيرا نميدانند در اين شرايط بتوانند از موقعيت حزب دفاع كنند و مشخص نيست در يك انتخابات زودهنگام چه نتيجهاي رقم خواهد خورد.
اما اگر پارلمان اقدامي انجام ندهد، بريتانيا مجبور است كه 29 مارس بدون هيچگونه توافقي اتحاديه را ترك كند. هر چند برخي در بريتانيا معتقدند كه بايد بدون هيچ معاملهاي خروج از اتحاديه صورت گيرد اما اكثر قانونگذاران و اقتصاددانان معتقدند كه هر گونه خروج بدون توافق ميتواند براي بريتانيا فاجعهبار باشد.
طبق برنامه، پارلمان قرار است روز چهارشنبه در خصوص چشمانداز برگزيت تصميمگيري كند كه آيا ميخواهد بدون معامله اتحاديه را ترك كند يا خير يا اينكه فرآيند خروج را به تعويق اندازد. موضوعي كه تا زمان تنظيم اين گزارش هنوز مشخص نشده است. البته اگر بناست تعويقي صورت گيرد، اتحاديه اروپا نيز بايد با آن موافقت كند. ترزا مي نخستوزير بريتانيا اعلام كرد اتحاديه اروپا ميخواهد بداند كه ما چه كاري قصد داريم، انجام دهيم.
راي روز سهشنبه پارلمان دومين اقدام مجلس عليه ترزا مي بود. او در ماه ژانويه هنگامي كه توافق اوليه را به پارلمان ارايه داد با 421 راي منفي مواجه شد. اما به نظر ميرسد به نسبت دو ماه گذشته و اصلاحي كه در طرح اوليه صورت گرفت تنها 30 نماينده از سمت مخالفان را جذب كرد.
اما در حال حاضر سوال اينجاست كه چه اتفاقي رخ خواهد داد. سناريوهاي متعددي پيش روي دولت وجود دارد كه البته عملا هيچ يك از آنها مذاكره مجدد نيست زيرا ديگر اروپاييها بعيد به نظر ميرسد راهي براي اين اقدام باز كنند.
پارلمان بايد تصميم سخت را اتخاذ كند. ترزا مي روز سهشنبه پس از راي منفي پارلمان اعلام كرد كه هيچ فشاري به حزب براي ديكته كردن تصميم خود نخواهد آورد. او گفت كه اين يك راي آزادانه است. هر چند كه ترزا مي عنوان ميكند، فشاري وارد نميكند اما واقعيت آن است كه او قدرت چنداني ندارد كه بتواند فشار زيادي به اعضاي حزب براي راي دادن وارد كند.
در حال حاضر در پارلمان فضا به سمت افرادي نيست كه موافق خروج بدون توافق باشند. قطعا اعضاي پارلمان به خروج بدون توافق راي نخواهند داد و احتمالا رايزنيها براي تمديد مدت خروج آغاز ميشود. با اين حال ميشل بارني مذاكرهكننده اتحاديه اروپا بار ديگر موضع خود را مبني بر تاخير خروج اعلام كرد و گفت كه اروپا آماده دادن هيچ گونه امتياز بيشتري نيست. با اين حال تاكيد كرد كه اروپا آماده كمك كردن به توافق است.
در حال حاضر بريتانيا ميتواند به طور يك جانبه از روز 29 مارس از اتحاديه خارج شود. اما اگر پارلمان به تعويق خروج راي دهد سپس برگزاري رفراندوم دوم را مد نظر قرار دهد، ميتواند اميدواري را براي افرادي كه به دنبال همهپرسي دوم هستند، افزايش دهد. رفراندوم اول كه سال 2016 برگزار شد كه حدود 52 درصد مردم به خروج راي دادند. اما برخي ديگر اكنون معتقدند اگر رفراندوم مجدد برگزار شود 77 درصد مردم به ماندن در اتحاديه راي خواهند داد. در اين ميان طي روزهاي آينده سرنوشت برگزيت مشخص خواهد شد كه مجموعه شرايط نشان ميدهد كه بايد منتظر يك رفراندوم جديد باشيم.