داماد ترامپ از كنار گذاشته شدن طرح دو كشوري براي صلح فلسطين خبر داد
معامله پوچ
شهاب شهسواري
درست زماني كه سخنان جرد كوشنر، داماد بلندپايه‌ترين مقام امريكا، درباره معامله قرن، در ضيافت شام انديشكده «موسسه واشنگتن براي خاورنزديك» به پايان رسيد و صداي بشقاب و چنگال‌هاي جمعيت گرسنه‌اي كه چيز دندان‌گيري از سخنان خويشاوند سببي رييس‌جمهور امريكا نصيب‌شان نشده‌بود، بلند شد. جرد كوشنر، كه به مناسبت ازدواجش با دختر رييس‌جمهور امريكا مسووليت رسيدگي به پرونده خاورميانه و صلح اعراب و اسراييل را بر عهده گرفته است، قرار بود در جلسه‌اي با عنوان «نگاهي از درون به تلاش‌هاي دولت ترامپ براي صلح در خاورميانه» به سوالاتي در مورد طرحي كه دولت ترامپ از آن با عنوان «معامله قرن» ياد كرده است، پاسخ بگويد اما عملا در پاسخ به سوالات رابرت ساتلوف، مدير اجرايي انديشكده موسسه واشنگتن هيچ اطلاعاتي در مورد اين طرح نداد. كوشنر به صورت مبهم گفت كه هدف از اين طرح «تامين امنيت اسراييل و كمك به اقتصاد فلسطينيان» است. كوشنر در پاسخ به سرنوشت پيشنهاد تشكيل دو دولت در سرزمين‌هاي فلسطيني كه كشورهاي اروپايي از آن حمايت مي‌كنند، گفت:«بگذاريد اين عبارت را به كار نبريم. وقتي مي‌گوييم دو كشور، براي اسراييلي‌ها يك معني دارد و براي فلسطيني‌ها يك معني ديگر. اجازه بدهيد كه از اين عبارت استفاده نكنيم و بعدها روي جزيياتي كار كنيم كه اصلا چنين عبارتي يعني چي.» اما كوشنر مصر بود كه طرحش همه چيز را حل و فصل مي‌كند و حتي «وضعيت نهايي فلسطيني‌ها و اسراييلي‌ها» را هم مشخص كرده است. او در مورد تصميم دونالد ترامپ براي انتقال سفارت ايالات متحده از تل‌آويو به قدس اشغالي هم گفت كه تصور مي‌كند اين اقدام در كوتاه‌مدت «به صلح ضربه بزند چون مردم با احساسات و واكنشي با آن برخورد مي‌كنند اما در درازمدت كمك مي‌كند چراكه هدف به رسميت شناختن حقيقت‌هاست.» كوشنر در پاسخ به اين سوال كه «آيا تصور مي‌كند طرحش با شكست مواجه شود؟» در سخناني كه با خنده حضار مواجه شد، گفت:«وقتي براي يك رييس‌جمهور كار مي‌كنيد، ممكن است بتوانيد او را نااميد كنيد اما وقتي براي پدرزن‌تان كار مي‌كنيد، نمي‌توانيد او را نااميد كنيد.» كوشنر همچنين تاييد كرد كه ممكن است طرحش موفق نباشد اما تلاش او اين است كه حتي در صورت شكست «دست‌كم بحث را عوض كند» و تاكيد كرد «هدف‌مان اين است كه حتي اگر شكست بخوريم به همان شيوه شكست نخوريم كه در گذشته با آن مواجه شده‌ايم.»
كوشنر همچنان تاكيد داشت، قرار است تا يك ماه ديگر از اين طرح رونمايي شود اما همزمان اصرار مي‌كرد «پنهان ماندن محتويات اين طرح بزرگ‌ترين سرمايه ماست.» بعد از شام هم در پنل بعدي كه تا پيش از دسر قرار بود، خوراك پنل قبلي را مزه مزه كنند، دنيس راس، فرستاده پيشين دولت امريكا در امور خاورميانه و 3 پژوهشگر ديگر موسسه واشنگتن مايكل هرتزوگ، ديويد ماكوفسكي و قيس العمري، كه قرار بود به هضم اطلاعات دريافتي از كوشنر كمك كنند از اينكه هيچ از محتواي طرح معامله قرن سر در نياورده‌اند و معلوم نيست كه با رونمايي از اين طرح محرمانه چه سرنوشتي در انتظار مساله فلسطين خواهد بود، يك ساعت با هم بحث كردند. بعد از برگزاري اين دو پنل، رابرت ساتلوف مدير اجرايي موسسه واشنگتن براي اختتاميه جلسه و دعوت از شركت‌كنندگان به دسر، پشت تريبون آمد و آنجا بود كه اعلام كرد با دنيس راس، ديپلمات پيشين امريكايي در مورد اينكه آيا اصولا چيزي با عنوان «طرح معامله قرن» منتشر خواهد شد يا نه، شرط بسته است و هر چند دنيس راس مطمئن است كه يك ماه ديگر اين طرح منتشر مي‌شود، او همچنان سر حرف خود هست كه خبري از يك طرح مشخص نخواهد بود.
جرد كوشنر نزديك به يك ماه است كه با شركت در جلسات مختلف براي رونمايي از طرح خود زمينه‌چيني مي‌كند. او در نشست جهاني انديشكده ميلكن در ايالت كاليفرنيا، جلسه محرمانه سران حزب جمهوري‌خواه در جزيره سي ايالت جورجيا، نشست سالانه 100 چهره اثرگذار مجله تايم در نيويورك و پنجشنبه شب به وقت محلي در ضيافت شام سورف در انستيتو واشنگتن براي خاورنزديك در پايتخت امريكا به سوالات مجريان برنامه‌ها پاسخ داد. اقدامات پيشين ترامپ از جمله به رسميت شناختن قدس اشغالي به عنوان پايتخت رژيم اشغالگر، به رسميت شناختن حاكميت رژيم اشغالگر بر سرزمين‌هاي جولان اشغالي، قطع كمك‌ها به عمليات بشردوستانه در ميان آوارگان فلسطيني و قطع كمك‌هاي مالي به تشكيلات خودگردان باعث شده است تا فلسطيني‌ها نسبت به اهداف واشنگتن در طرح موسوم به معامله قرن بدبين باشند. اما داماد ترامپ معتقد است كه آنها با وجود همه اين تصميم‌ها بايد نسبت به طرحي كه هنوز هيچ چيز از آن نمي‌دانند از سوي دولتي كه خود را حامي رژيم اشغالگر معرفي مي‌كند، حمايت كنند. كوشنر در واكنش به مخالفت تشكيلات خودگردان فلسطيني با ميانجي‌گري امريكا در گفت‌وگوهاي صلح خاورميانه گفت:«من خيلي غمگين مي‌شوم وقتي مي‌بينم كه رهبران فلسطيني به طرحي حمله مي‌كنند كه هيچ چيز از آن نمي‌دانند، آنها اگر به فكر تامين زندگي مردم فلسطين و بهبود زندگي آنها بودند بايد در طول يك سال گذشته تصميم‌هاي ديگري مي‌گرفتند و بلكه در طول 20 سال گذشته.» او همچنين در واكنش به وعده بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير رژيم اشغالگر سرزمين‌هاي فلسطيني در مورد ضميمه كردن شهرك‌هاي يهودي‌نشين به خاك ادعايي اسراييل، گفت كه از مقام‌هاي رژيم اشغالگر «مي‌خواهد كه صبر كند تا طرح او رونمايي شود.»
بعد از برگزاري چندين نشست سوال و جواب و سخنراني در هفته‌هاي اخير هنوز كسي از كار داماد رييس‌جمهور امريكا كه مدعي است «مساله مهاجرت»، «توافق تجاري با مكزيك»، «توافق تجاري با كانادا» و «نظام دادرسي كيفري» امريكا را يك تنه متحول كرده است سر در نياورده است. كوشنر در سخنانش مدعي شد كه هيچ كس فكر نمي‌كرد، توافق تجاري با كانادا و مكزيك يك روز مانده به پايان مهلت بازنگري در نفتا عملي شود اما او اين كار را عملي كرده است. تحول نظام دادرسي كيفري و حل مساله مهاجرت هم از ديگر اقداماتي بود كه داماد ترامپ در اين جلسه مدعي شد، نهايي كرده است و حالا از اسراييلي‌ها و فلسطيني‌ها مي‌خواست تا يك ماه منتظر بمانند، پيشنهادي را كه او با همراهي جيسون گرينبلات و ديويد فريدمن آماده كرده است، مطالعه كنند و بعد از آن ايراد بگيرند. او مدعي است، طرحي را آماده كرده كه مي‌تواند مساله فلسطين را براي هميشه حل و فصل كند. او مي‌گويد «كساني كه بايد» از اين طرح باخبرند و «كساني كه نبايد» از اين طرح هيچ اطلاعي ندارند. كوشنر هيچ توضيحي در مورد خواسته‌هاي تشكيلات خودگردان فلسطيني از جمله تشكيل يك كشور در سرزمين‌هاي اشغالي 1967، به رسميت شناختن شدن قدس شرقي به عنوان پايتخت كشور فلسطين، حق بازگشت آوارگان فلسطيني به سرزمين‌هاي‌شان نداد. موضوعاتي كه تصور مي‌شود كلا از طرف امريكا از روي ميز مذاكره حذف شده‌اند و قرار است با آنچه كوشنر از آن با عنوان «كمك به اقتصاد فلسطينيان» ياد مي‌كند، معاوضه شود. كوشنر مدعي شد «آدم‌هاي ما با صاحبان كسب وكار و شهروندان عادي فلسطيني صحبت كرده‌اند و آنها تصور مي‌كنند كه اين پيشنهادات قابل قبول است.» وي توضيح نداد منظورش از «پيشنهادات» چيست و آيا محتواي طرحش براي «صاحبان كسب وكار و شهروندان عادي فلسطيني» افشا شده است يا نه. او در مورد تعهداتي كه براي رژيم اشغالگر در اين طرح صلح ادعايي پيش‌بيني شده است، گفت:«از اسراييل هم مي‌خواهيم مصالحه‌هايي انجام دهد.»