برهنه و بي‌جان
مرتضي ميرحسيني
نخستن رمان نورمن ميلر: سال 1948 در چنين روزي نخستين داستان بلند نورمن ميلر منتشر شد كه اين عنوان روي جلد آن به چشم مي‌خورد: برهنه و بي‌جان. برهنه و بي‌جان ماجراي هجوم گروهي از نظاميان امريكايي به يكي از جزاير اقيانوس آرام است كه ژاپني‌ها از مدتي قبل آنجا را اشغال كرده‌اند. بيشتر منتقدان روايت پركشش ميلر از تعقيب و گريز در جزيره و تصاوير زنده و ملوسي را كه او از صحنه‌هاي درگيري ميان دوطرف ارايه مي‌كند، ستودند. اما ميلر بيست‌وپنج ساله در روايت خود از جنگ دوم جهاني در كنار توصيف بخشي از مشاهدات و تجربيات شخصي به واقعيت‌هاي ديگري هم اشاره داشت؛ اينكه قدرت‌طلبي و سيطره‌جويي چگونه انسان‌ها را از انسانيت تهي مي‌سازد. نورمن ميلر زمستان 1923 در نيوجرسي متولد شد اما كودكي خود را در بروكلين سپري كرد. بيست‌ويك ساله كه بود به ارتش ايالات‌متحده پيوست و مدتي لباس نظامي به تن كرد، اما او روح ناآرام و آشوبگري داشت و پذيرش قيد و بندها و نظم و انضباط نظامي برايش ناممكن بود. از ارتش فاصله گرفت و حتي چندي بعد به يكي از مشهورترين چهره‌هاي ضدجنگ و هميشه معترض كشورش تبديل شد. مي‌گفت و چنان‌كه زندگي شخصي و آثارش نشان مي‌دهد، معتقد بود كه انفعال و سستي بدترين آفت و عامل اصلي تباهي يك جامعه است و نويسندگان وظيفه دارند كه مردم را به حركت وادار كنند و خودشان پيشاپيش آنها رودرروي زشتي‌ها بايستند. درباره برهنه و بي‌جان اشاره به اين نكته هم ضروري است كه بسياري معتقدند اين داستان بهترين داستاني است كه يك نويسنده امريكايي درباره جنگ دوم جهاني نوشته است. اين كتاب با عنوان برهنه‌ها و مرده‌ها اوايل دهه شصت با ترجمه سعيد باستاني به فارسي برگردانده و دو، سه بار هم تجديد چاپ شده است، اما گويا اكنون در بازار كتاب‌هاي نو موجود نيست.