نگاهي به سوابق سياسي و مديريتي سرپرست جديد آموزش و پرورش
يك حسينيِ اصلاح‌طلب؟!
عليرضا كيانپور
6 روز پيش بود كه پس از انتشار اخباري ضد و نقيض درباره استعفاي سيدمحمد بطحايي، وزير وقت آموزش و پرورش، در نهايت منابع خبري رسمي از موافقت رييس‌جمهوري با اين استعفا خبر دادند و بعد از يكي، دو روز بحث در اين ارتباط از رايزني‌هاي سياسي تا گمانه‌زني‌هاي رسانه‌اي، بالاخره 19 خردادماه امسال، نامي نسبتا ناآشنا در عالم سياست به عنوان سرپرست موقت اين وزارتخانه معرفي شد. سيدحسين حسيني كه جدي‌ترين تجارب سياسي خود را پس از چند سال فرمانداري مشهد در دولت اصلاحات، در يكي، دو سال پاياني دولت اول روحاني و يكي، دو سال آغازين دولت دومش در مقام معاونت سياسي، امنيتي و اجتماعي و قائم‌مقام استاندار خراسان رضوي به دست آورده و مهم‌ترين مقامش در نظام آموزشي كشور را در جايگاه مديركل آموزش و پرورش اين استان كه از قضا استان محل تولدش نيز هست، تجربه كرده، حالا در شرايطي با حكم رييس‌جمهور حداكثر تا 3 ماه آينده، سرپرست يكي از بزرگ‌ترين و در عين حال پرچالش‌ترين وزارتخانه‌هاي مملكت خواهد بود كه يك سال قبل، وقتي حسن روحاني در تدارك كابينه جديد خود براي معرفي به پارلمان بود، از جمله كساني بود كه براي اداره وزارتخانه پيشنهادي نسبتا جدي داشت؛ پيشنهادي كه البته بنا بر روايت خود حسيني، با پاسخ مثبت روبه‌رو نشده است.
روايت حسيني از رد پيشنهاد وزارت
حسيني در اين ارتباط به خبرنگار يكي از مطبوعات استاني خراسان رضوي گفته است: «زمان چيدمان وزرا براي كابينه دولت دوازدهم، ابتدا از سوي مشاوران دولت در خصوص وزارت آموزش‌وپرورش با بنده صحبت شد؛ من در صحبت با اين مشاوران، جواب منفي به اين پيشنهاد دادم. دليلم اين بود كه هنوز براي گرفتن پست وزارت زود است. اعتقاد داشتم آموزش‌وپرورش به يك نيروي بزرگ‌تر، كارآمدتر و پخته‌تر از بنده نيازمند است. يك ماه از اين ماجرا گذشت؛ دوباره از دفتر معاون اول رياست‌جمهوري با بنده تماس گرفتند كه براي جلسه با آقاي جهانگيري به تهران بروم و جلسه‌اي هم با خود رييس‌جمهوري داشته باشم. تهران رفتم و در صحبت با آقاي جهانگيري هم دلايل مطرح شده با مشاوران را بيان كردم. همان روز هياتي از ايتاليا براي ديدار با آقاي روحاني آمده بودند و در نتيجه جلسه‌ام با رييس‌جمهور تشكيل نشد؛ در نهايت، آقاي بطحايي به عنوان گزينه وزارت آموزش‌وپرورش مطرح شد و در مجلس هم راي آورد.» به بيان ديگر اگرچه كارنامه حسيني نشان مي‌دهد او سياستمداري باسابقه مديريت در سطوح مياني بوده و با اين سطح از تجارب مديريتي، احتمالا با كاري بسيار دشوار در وزارت آموزش‌وپرورش روبه‌رو خواهد بود اما آنچه در اين مسير مي‌تواند راهگشا باشد، درك نسبتا روشني است كه به نظر مي‌رسد از چم و خم كار در اين وزارتخانه دارد، چراكه اگر تجارب چنداني در سطوح بالاي مديريتي ندارد، لااقل هم شناخت مناسبي از خود دارد و قدر و مرتبه خود را مي‌شناسد و همزمان، درك نسبتا دقيقي نيز از كار در وزارت آموزش و پرورش، اين وزارتخانه پرچالش، پرهزينه اما كم‌درآمد دارد.
حسيني و گزينه پيشنهادي روحاني
البته اين بحث‌ها همگي وقتي جدي‌تر خواهند بود كه قرار باشد حكم سرپرستي حسيني تغيير كند و رييس‌جمهور رسما او را براي دريافت راي اعتماد به پارلمان بفرستد و تا آن زمان، احتمالا نه تجربه اندك مديريتي حسيني در سطوح ارشد همچون وزارت چندان مشكل‌ساز خواهد بود، نه شناخت نسبتا روشن اين سياستمدار اصلاح‌طلب از خود و توانايي‌هاي مديريتي‌اش. با اين همه اما هنوز چند روزي از معرفي او نگذشته، برخي ناظران از اين احتمال سخن مي‌گويند كه اگر اتفاق خاصي در اين دو، سه ماه پيش‌رو نيفتد، روحاني سراغ گزينه‌اي ديگر نخواهد رفت. محمد بيرانوند، نماينده اصلاح‌طلب خرم‌آباد و عضو كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس با تاكيد بر اينكه شناخت چنداني از سرپرست فعلي وزارت آموزش و پرورش ندارد و صرفا در جريان سوابق مديريتي، اجرايي و سياسي او قرار دارد، در ارتباط با احتمال تبديل حكم سرپرستي حسيني به وزارت به «اعتماد» گفته است: «سيگنال‌ها و شواهد و قرائن از اين قرار است كه آقاي رييس‌جمهور، احتمالا آقاي حسيني را به عنوان وزير جديد به مجلس معرفي خواهد كرد، چراكه اگر قرار نبود، ايشان به عنوان وزير معرفي شود، نياز نبود سراغ آقاي حسيني بروند كه در مدت اخير مشغول كاري بيرون از وزارت آموزش و پرورش بود. به هر حال مديران بسياري هم‌اكنون در معاونت‌هاي مختلف اين وزارتخانه فعاليت دارند و طبيعتا اگر قرار بود موقتا سرپرستي كار را برعهده بگيرد و امور را پيش ببرد، از همين افراد استفاده مي‌شد.»
حسيني، يك پارلمانتاريست؟!
همزمان برخي ناظران نيز با اشاره به نحوه معرفي وزرا از سوي حسن روحاني در 5، 6 سال گذشته، به‌ويژه وزرايي كه از نيمه كار دولت‌ها، به كابينه اضافه شدند، اين‌طور استدلال مي‌كنند كه چون اغلب گزينه‌هايي كه به عنوان سرپرست معرفي شده بودند، در ادامه براي كسب راي اعتماد راهي پارلمان شدند، احتمالا در اين مورد نيز اتفاقي مشابه تكرار خواهد شد. جالب اما اينجاست كه اگرچه اين رويه معمول در نحوه انتخاب وزرا از جانب روحاني بوده اما اين روال، مثال نقض هم داشته و از قضا، مثال نقض اين روال دقيقا در همين وزارتخانه آموزش و پرورش رخ داده است. زماني كه پس از استعفاي علي‌اصغر فاني، نخستين وزير آموزش و پرورش حسن روحاني در پاييز 95، سيدمحمد بطحايي به عنوان سرپرست موقت معرفي شد، تنها 13 روز بعد، اين فخرالدين دانش‌آشتياني بود كه به عنوان وزير پيشنهادي به مجلس معرفي شد. هرچند خورشيد طالع بطحايي هم چندماه بعد و همزمان با ازسرگيري كار دولت دوازدهم طلوع كرد و او نيز براي دريافت راي اعتماد قدم به «بهارستان» گذاشت. هرچند چه فايده! حالا دوران او هم سرآمده و اين‌طور كه پيداست، دور دور حسيني است. اما اين حسيني كيست كه عمده ناظران از احتمال معرفي‌اش به عنوان وزيري در يكي از مهم‌ترين وزارتخانه‌ها سخن مي‌گويند. چندي قبل وقتي نام رضا رحماني، وزير صمت براي نخستين‌بار جهت معرفي به مجلس به ميان آمد، بسياري با اتكا به 3 دوره حضور او در مجالس ادوار هفتم، هشتم و نهم، از كار نسبتا سهل پيش روي او در مسير جلب آراي نمايندگان پارلمان گفتند و نوشتند كه او مجلس را مي‌شناسد. كارنامه سيدجواد حسيني نيز اگرچه خالي از سوابق نمايندگي است، اما اين‌طور كه پيداست، او به عنوان سياستمداري اصلاح‌طلب، ذهنيتي متكي بر اصول پارلمان و پارلمانتاريسم دارد. شاهد اين مدعا نيز تلاشي است كه در دوران مديريتش به خصوص در آموزش و پرورش استان خراسان رضوي در اين راستا داشته و پيشنهادهايي همچون تشكيل «پارلمان معلمان»، «پارلمان دانش‌آموزان» و «پارلمان اوليا» را از ايده تا عمل پيش برده و علاوه بر اين موارد، حتي در اقدامي به دور از محافظه‌كاري‌هاي مرسوم سياسي در اين روزها و سال‌ها، براي نخستين‌بار در خراسان رضوي، پيشنهاد تشكيل «پارلمان زنان» را مطرح و عملياتي كرد.
حسيني و چالش سخت وزارت
محمود نگهبان‌سلامي كه از جمله نمايندگان اهل خراسان رضوي و نيز يكي ديگر از اعضاي اصلاح‌طلب كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس است، همچون بيرانوند معتقد است؛ احتمالا روحاني به زودي حسيني را به عنوان وزير پيشنهادي خود به مجلس معرفي خواهد كرد، در ارتباط با اين ابتكارات سرپرست جديد وزارت آموزش و پرورش در دوران مديريتش در اداره‌كل وزارت آموزش و پرورش استان خراسان رضوي به «اعتماد» مي‌گويد: «من شناخت نسبتا خوبي از آقاي حسيني دارم و اتفاقا بحث وزارتش در ابتداي دولت مطرح بود. اتفاقا بخش عمده‌اي از طرح‌هايي كه در اين مدت به‌صورت ملي مطرح و اجرايي شد، از جمله ابتكارات و پيشنهادهاي آقاي حسيني بوده است.» نماينده مردم خواف و رشتخوار درباره روحيات كاري و مديريتي حسيني مي‌گويد: «شخصا شباهت‌هايي ميان آقاي حسيني و دكتر هاشمي، وزير پيشين بهداشت و درمان مي‌بينم و فكر مي‌كنم در شرايط كنوني كه فرهنگيان و مجموعه آموزش و پرورش با انبوهي از مشكلات روبه‌رو است، مي‌تواند راهگشا باشد.» اين عضو فراكسيون اميد كه معتقد است؛ «تنها وزيري شجاع و جسور قادر به دفاع از حقوق فرهنگيان در هيات دولت خواهد بود» در ادامه مي‌گويد: «فكر مي‌كنم اگر آقاي رييس‌جمهور قصد داشته باشد كه حسيني را به عنوان وزير پيشنهادي خود به مجلس معرفي كند، احتمالا اقدامي مثبت خواهد بود.» اين عضو كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس در واكنش به اين پرسش كه آيا تا زماني كه وزارت آموزش و پرورش با كمبود اعتبارات و مشكلات بودجه‌اي مواجه است، تغيير وزرا راهگشا خواهد بود نيز گفته است: «اتفاقا آقاي حسيني چندي پيش در جلسه‌اي گفته بود كه اگر آموزش و پرورش حتي نخواهد بودجه‌اي به اداره آموزش و پرورش استان خراسان رضوي اختصاص دهد، امكان پرداخت حقوق و مزاياي تمامي كاركنان و برون‌رفت از مشكلات وجود دارد.» او مي‌گويد: «متاسفانه هر وزيري كه تاكنون روي كار آمده، بيشتر به دنبال دريافت پولي از دولت و توزيع كردن آن بوده است اما فكر مي‌كنم با توجه به شناخت و تجربه خوبي كه آقاي حسيني در خصوص اقتصاد آموزش و پرورش دارد، مي‌تواند مشكلات را حل كند.»
عيار اصلاح‌طلبي و محك تجربه
در اين ميان اما شايد بحث عمده حاميان دولت همچون مقاطع مشابه معرفي وزراي جديد، سبقه و سمت‌وسوي سياسي و جناحي گزينه پيشنهادي است. موضوعي كه حالا همزمان با معرفي حسيني به عنوان سرپرست وزارت آموزش و پرورش، به‌ويژه باتوجه به عدم شناخت سياسيون از اين چهره نسبتا ناشناس، بار ديگر مطرح شده است. محمد بيرانوند، نماينده اصلاح‌طلب خرم‌آباد اما اين انتقادها را وارد نمي‌داند، چنانكه در اين رابطه به «اعتماد» گفته است: «بحث وزارت آموزش و پرورش بحث سياسي نيست، اما به هر حال با همان شناخت كمي كه از سرپرست جديد دارم، گويا ايشان از جمله مديران اصلاح‌طلب بوده و اين مشي را در سال‌هاي اخير هم ادامه داده است.» اشاره‌اي به دوران حضور حسيني در معاونت امنيتي-سياسي استانداري خراسان رضوي كه لااقل در يك مورد، وقتي هاجر چناراني، نماينده عضو جبهه پايداري نيشابور چنان از عملكرد و به‌ويژه گفتار اصلاح‌طلبانه حسيني برآشفت كه تصاوير درگيري لفظي او با معاون استانداري، مدتي به سوژه شبكه‌هاي اجتماعي و فضاي مجازي تبديل شد.
نگهبان‌سلامي نيز نگاهي مشابه بيرانوند دارد و به «اعتماد» گفته است: «حسيني در دولت اصلاحات فرماندار مشهد بوده و در دولت فعلي نيز معاون سياسي-امنيتي استانداري خراسان رضوي بود و عملكرد خوبي هم داشت. اتفاقا حسيني از جمله اصلاح‌طلبان شناسنامه‌دار استان بوده و هست و اگر از ديگر وزراي دولت، اصلاح‌طلب‌تر نباشد، كمتر از آنها به دنبال اصلاحات در امور نيست.» گزاره‌اي كه البته ممكن است به دليل نزديكي قوميتي و منطقه‌اي اين نماينده، تا حدودي دچار اغراق شده باشد و حال، تنها محك آزمودن آن، اين است كه حسيني را در عمل ببينيم و منتظر بمانيم چه تجربه‌اي از خود بر‌جاي مي‌گذارد.