اصول حريم خصوصي
مجيد رضاييان
اخلاق حرفهاي در روزنامهنگاري دو سويه دارد؛ ارزشهاي خبري و رسالت اطلاعرساني و ديگري حريم خصوصي. اخلاق حرفهاي در ميانه اين دو وجه قرار ميگيرد.
در موضوع حريم خصوصي آن هم پيرامون شهروندان عادي اخلاق حرفهاي تعريف كاملا روشني دارد؛ شما حق ورود به هيچ زمينهاي از زندگي شخصي شهروندان را نداريد. اما هنگامي كه سطح افراد فراتر رفته، موضوع متفاوت است. شخصي كه تبديل به چهره اثرگذار شده، طبيعتا در رابطه با او حريم خصوصي تعريف متفاوتي پيدا ميكند. مثلا فردي كه در عرصه سياسي چهره باشد، حريم خصوصي محدودتر تعريف خواهد شد. اما بايد دانست در اينجا هم نقض حريم خصوصي تابع مقرراتي است كه اخلاق حرفهاي در روزنامهنگاري درباره آن حساس است. اولين مساله به صحت و سقم ماجرا برميگردد. زماني كه شبكههاي اجتماعي را مورد بررسي قرار ميدهيم، به دو وجه از آن اشاره ميكنيم. دو مورد از معايب جدي شبكههاي اجتماعي كه نقدي علمي به آن وارد است به فقدان سنديت و فقدان مشروعيت برميگردد. بنابراين شبكههاي اجتماعي نميتوانند ملاكي براي روزنامهنگاري باشند، بلكه نهايتا به عنوان منبع مورد استفاده قرار ميگيرند. در يك گام فراتر، ممكن است اتفاقي كه در حريم خصوصي فردي رخ داده نهتنها تاثير منفي اجتماعي بگذارد، بلكه صلاحيت فرد را براي آن مسووليت نيز زير سوال ببرد. براي مثال وقتي مشخص شود در زندگي شخصي يك فرد خوشنام، اتفاق منفياي افتاده است، هيچكس حق افشاي اين موضوع را ندارد. اما اگر افشا شد، در اينجا روزنامهنگار وظيفه دارد آن را در باب ابراز صلاحيت مسووليتش پيگيري كند، نه اينكه بر مصداق انگشت بگذارد. در بحث حريم خصوصي هيچ روزنامهنگاري وظيفه ندارد، مسائل اخلاقي همه افراد را بررسي كند. اما اگر شخصي در مسووليتي باشد كه فساد اقتصادي و فساد مالي محور باشد، روزنامهنگار وظيفه دارد به تحقيق بپردازد و پرداختن به چنين موضوعاتي از اين دست خارج از تعريف حريم خصوصي خواهد بود.اين وظيفه يك روزنامهنگار است در باب اخلاق حرفهاي روزنامهنگاري با رعايت ارزشهاي خبري و حريم خصوصي.