اگر بين ساعت 7 تا 30: 9 صبح تلويزيون را روشن كنيد و شبكه‌هاي تلويزيوني را بالا و پايين كنيد، چشم‌تان به برنامه‌اي با عنوان «سلام، صبح بخير» بيفتد، انتظار داريد كه با يك برنامه انگيزشي با حال و هواي پرانرژي آغاز روز كاري مواجه شويد. برنامه‌اي كه به قول دست‌اندركاران ساخت و توليد آن و بنا بر آنچه در كنداكتور شبكه سوم سيما نوشته شده برنامه‌اي است با محوريت «حال خوب». از همين روي مواجه شدن با اطلاعات امنيتي فروش نفت و چگونگي دور زدن تحريم‌ها براي رساندن نفت ايران به چين آن هم در كوران تشديد تحريم‌ها كه رد و بدل كردن هر حرف و سخني ميان دو طرف منازعه بي‌هزينه نخواهد بود، كمي تعجب‌برانگيز به نظر مي‌آيد. با اين حال صبح دو روز پيش همين برنامه‌اي كه از شبكه سوم به مديريت پرحاشيه فريد‌الدين حدادعادل بر اين شبكه روي آنتن رفت دقيقا شامل همين محتويات و اطلاعات بود. احتمالا اين اقدام عجيب بود كه باعث شد وزير كم‌حرف نفت ديروز در حياط پاستور به سوالات خبرنگاران در اين مورد پاسخ دهد و حتي وزير امور خارجه و رييس دفتر رييس‌جمهوري نيز به آن پرداختند.
صبح دو روز پيش مجري برنامه صحبت‌هاي قريب به 4 دقيقه‌اي خود در مورد فروش نفت ايران به چين را اين گونه آغاز كرده كه «هفته گذشته برايان هوك، رييس گروه اقدام عليه ايران اعلام كرد كه امريكا تلاش مي‌كند همه 50 ميليارد دلار سهم ايران از بازار نفت را به صفر برساند و تمام تلاش خود را انجام مي‌دهد كه اين كار را به ثمر برساند.»
او در ادامه مدعي مي‌شود كه دوستانش در گروه تحقيق «سلام صبح بخير» با همكاري يك تيم خبري به شواهدي دست پيدا كرده‌اند كه اين نشان مي‌دهد اين ادعا قابليت اجرا ندارد چرا كه در يك مورد يك ميليون بشكه نفت از ايران به چين تحويل داده شده است. سپس تصاوير ماهواره‌اي از محل پهلو گرفتن يك كشتي ايراني به نام «سارينا» را نشان مي‌دهد كه در شهر جنجو چين پهلو گرفته كه اين كشتي توانسته محموله يك ميليون بشكه نفت ايران را به شركت پترو چاينا يعني شركت ملي نفت چين تحويل دهد.
مجري در جريان پخش اين تصاوير ماهواره‌اي به گزارش رويترز اشاره مي‌كند و با ذوق‌زدگي ادامه مي‌دهد كه تصاوير نشان مي‌دهد «سارينا» چه راهي را طي كرده تا به چين برسد و تحريم‌ها را بي‌اثر كند. سپس نتيجه مي‌گيرد كه مسير ايران مسدود نيست. در پايان هم براي متقن شدن اطلاعات منتشر شده تاكيد مي‌كند كه محققان سايه سارينا را كه در تصاوير ماهواره‌اي روي آب افتاده اندازه گرفته‌اند و بر اساس آن تخمين زده‌اند كه سنگيني كشتي و ميزان محموله آن چقدر بوده است.
همه جا اين تصاوير با عنوان «اقدام عجيب صدا و سيما بر خلاف منافع ملي» دست به دست مي‌شود. سازندگان اين برنامه اما نظري خلاف اين تيترهايي كه در فضاي رسانه‌اي و مجازي مي‌چرخد، دارند. آنها در جوابيه‌اي عذر بدتر از گناه آورده و نوشته‌اند «علي رغم جو رسانه‌اي مبني بر مشكوك بودن اقدام برنامه «سلام صبح بخير» در خصوص اعلام مسير دور شدن تحريم نفتي كشتي سارينا، اطلاعات مطرح شده در برنامه امروز هفته قبل در قالب گزارشي با تصاوير ماهواره‌اي در نشريه بين المللي فايننشيال تايمز همراه با عكس و جزييات كامل‌تر منتشر شده است.»
«اگر چيزهايي را كه مي‌گويند درست باشد، به معني پنبه كردن چيزي است كه ما رشته كرده بوديم» واكنش بيژن زنگنه، وزير نفت در مواجهه با اين اقدام عجيب صداوسيما است. او همچنين خبر داده كه با صدا و سيما و آقاي علي‌عسگري درباره اين موضوع صحبت شده است و رييس رسانه ملي هم گفته كساني هم قبل از صدا و سيما اين كار را كرده‌اند و پاسخ شنيده كه تكثير اشكال، رفع اشكال نمي‌كند.
زنگنه همچنين تاكيد كرده كه بعضي از رسانه‌هاي خارجي دشمن ما هستند يك كارهايي مي‌كنند اما حتي باز نشر اين مطالب كار خوبي نيست و خلاف است؛ رسانه‌هايي مثل رويترز و برخي ديگر از رسانه‌ها دروغ مي‌گويند: رسانه‌هاي داخلي نبايد گول اين دروغ‌ها را بخورند و حواس‌شان را خيلي جمع كنند. وزير نفت در پايان هم از رسانه‌ها خواسته آنچه را بازنشر كنند كه وزارت نفت تاييد مي‌كند.
محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه البته به واكنش كوتاهي اكتفا كرده و گفته «اين كار به منافع ملي ضربه خواهد زد و وزير نفت نيز چنين كاري را براي منافع ملي نامناسب مي‌داند.» محمود واعظي، رييس دفتر رييس‌جمهوري هم جزيياتي از گفت‌وگو با علي‌عسگري گفت و توضيح داد :«در صحبت‌هايي كه آقاي علي‌عسگري رييس رسانه ملي با من مطرح كردند، هدف‌شان از انتشار اين مطالب آن بوده كه به امريكايي‌ها و ديگران بگويند كه ما در ايران اجازه نخواهيم داد فروش نفت به صفر برسد؛ اين در حالي است كه بايد مراقبت شود كه اگر مي‌خواهند چنين حرفي را بزنند، به روش‌هاي ديگر نيز مي‌توانند اين موضوع را مطرح كنند؛ ما نبايد به نوعي حرف بزنيم كه اطلاعات‌مان را در اختيار دشمن بگذاريم. بر اساس صحبت‌هايي كه با رييس رسانه ملي داشتم، قرار بر اين شد كه بيشتر رعايت شود.»
اين اقدام و توجيه چرايي پخش آن دو دليل را به ذهن متبادر مي‌كند كه يا سازندگان از «منافع ملي» سر در نمي‌آورند يا اساسا امر مهمي چون «منافع ملي» براي‌شان بي‌معناست، چرا كه آنها انتشار گزارش اوليه را بر گردن يك نشريه بين‌المللي مي‌اندازند. بدون اينكه در نظر بگيرند بسياري ديگر از نشريه‌هاي بين‌المللي به ويژه امريكايي و انگليسي مطالب و اطلاعات بسيار گسترده‌تري در زمينه‌هاي مختلف از ايران، مسوولان آن يا اقدامات كشور منتشر مي‌كنند كه حتي بازنشر در راستاي تاييد آن از سوي صدا و سيما به عنوان رسانه ملي در واقع نوعي رسميت بخشيدن به اين گزارش است، آن هم گزارشي در مورد «نفت» و «تحريم‌ها»؛ دو مقوله‌اي كه اين روزها با احتياط هر چه تمام‌تر بايد در مورد آنها صحبت كرد. كما اينكه وزير نفت نيز در چنين شرايطي هيچ اطلاعاتي در مورد ميزان فروش نفت يا چگونگي فروش آن نمي‌دهد و به نظر مي‌رسد كه بر اساس تصميمي كلان و حاكميتي اين دو موضوع در دسته اطلاعات طبقه‌بندي شده به حساب مي‌آيند كه در بازي سياسي و ديپلماتيك تاثير بسزايي دارند.
واكنش وزراي ايراني به تعلل اروپايي
بيژن زنگنه:
جمهوري اسلامي پس از اجلاس اوپك به همه خواسته‌هاي خودش رسيده است، مهم‌ترين هدف اين اجلاس حفاظت و صيانت از موجوديت اوپك بود.
اوپك همه تصميماتش را با اجماع مي‌گيرد و اين مهم‌ترين چيزي بود كه در اين دوره دنبال آن بودم.
ما حرف‌هاي خودمان را درباره آنچه امريكايي‌ها مي‌گويند و فشارهايي كه مي‌آورند از طريق مصاحبه با رسانه‌هاي امريكايي بيان كرديم و گفتيم ايران تحت فشار مذاكره نمي‌كند و اگر بخواهند تغييري در شرايط ايجاد شود بايد ابتدا تحريم‌ها برداشته شود.
محمود واعظي:
سياست دولت فراهم شدن امكان فروش نفت از طريق اينستكس است، به همين جهت ما به اروپايي‌ها گفته‌ايم تا جايي كه شما به برجام متعهد باشيد، جمهوري اسلامي ايران نيز به آن متعهد خواهد بود.
نظر دولت در ابتدا بر اين بود كه افزايش يك دفعه‌اي قيمت ارز، واقعي نيست و اين قيمت داراي حباب بزرگي است. در سال گذشته ما شاهد بسياري از التهابات در جامعه بوديم و به همين دليل نيز قيمت ارز تحت تاثير فضاي تبليغاتي و رواني قرار گرفت.
اين اطمينان كه در داخل از سوي مردم، تجار و توليدكنندگان ايجاد شده، آرامشي را در بازار ارز به وجود آورده كه منجر به كاهش نرخ ارز شده است.
به‌طور منظم قيمت ۱۰۰ قلم كالاي مورد نياز مردم به رييس‌جمهوري گزارش داده مي‌شود و خوشبختانه از چند هفته قبل قيمت اكثر اين كالاها سير كاهشي پيدا كرده است.
محمدجواد ظريف:
گام بعدي كاهش تعهدات برجامي جمهوري اسلامي ايران، عدم رعايت غني‌سازي تا سقف ۳.۶۷ درصد است.
اروپايي‌ها هم بايد بدانند تا زماني كه آنها به برجام متعهد باشند ما به برجام متعهد خواهيم بود. همچنين به همان شكل كه اروپايي‌ها تعهدات‌شان را عمل كنند ما نيز تعهدات‌مان را اجرا خواهيم كرد.
اروپايي‌ها اعلام كرده‌اند كه نخستين تراكنش در حال انجام است، اما بخش خصوصي بايد اظهارنظر كند.
بعد از خروج ترامپ از برجام ما جلسه‌اي در سطح وزراي خارجه سه كشور اروپايي و همچنين دو جلسه با حضور وزراي خارجه اعضاي باقيمانده در برجام برگزار كرديم كه در اين جلسات اروپايي‌ها ۱۱ تعهد اعلام كردند كه فروش نفت ايران، بازگشت پول نفت ايران، سرمايه‌گذاري در ايران، حمل و نقل، هوانوردي و كشتيراني از جمله اين تعهدات بود. اروپايي‌ها به‌طور رسمي اين ۱۱ تعهد را اعلام و به اجراي آنها متعهد شدند.
اگر اينستكس عملياتي شود، مقدمه‌اي مي‌شود براي اجراي آن ۱۱ تعهد؛ لذا اروپايي‌ها بايد به ۱۱ تعهدي كه اعلام كرده‌اند، عمل كنند.