لزوم اقناع افكار عمومي
علي‌اكبر فرازي
بعد‌از تاخير فراوان و كش‌و‌قوس‌هاي متعدد، اروپايي‌ها عاقبت اعلام كردند كه يك سال و چند ماه بعد از خروج ايالات متحده امريكا از برجام، ساز و كار مالي جايگزين اروپايي با عنوان اينستكس براي اجراي تعهدات اقتصادي اروپا به ايران اجرايي شده است. من بارها در نوشته‌هاي پيشينم تاكيد كرده‌بودم كه اينستكس به عنوان يك طرح خام به مرحله‌اي نرسيده است كه بتواند به عنوان يك عنصر اثرگذار ايفاي نقش كند. ممكن است اين طرح روي كاغذ جذابيت‌هايي داشته‌باشد و به شكل بالقوه ظرفيت برآورده كردن بخشي از انتظارات ايران را داشته‌باشد، اما بايد منتظر ماند و ديد كه در عمل تا چه اندازه اينستكس مي‌تواند در عمل تجارت خارجي ايران را تسهيل كند و به بي‌اثر كردن تحريم‌هاي ايالات متحده امريكا كمك كند. آن‌گونه كه از گفته‌هاي مقام‌هاي مسوول جمهوري اسلامي ايران برداشت مي‌شود، به نظر مي‌رسد كه هنوز خواسته‌هاي حداقلي و كف مطالبات تهران برآورده نشده است. طبيعي است اگر اروپايي‌ها از برجام منتفع مي‌شوند و اگر از خروج يك‌جانبه امريكا از اين توافق انتقاد مي‌كنند، بايد اقدامات عملي جهت تقويت ساز و كارهاي بنيادين برجام را انجام داده و گام‌هايي قاطع در جهت اجراي تعهدات برزمين مانده برجامي انجام دهند. به گمان من جمهوري اسلامي ايران بايد به صورت موازي و همزمان دو مسير را پيش ببرد. در شرايطي كه رسانه‌هاي جريان اصلي و قدرتمند جهاني مسير بزرگ‌نمايي و وارونه نشان دادن اقدامات جمهوري اسلامي ايران را در پيش گرفته‌اند، مقام‌هاي مسوول در جمهوري اسلامي ايران بايد اهتمام ويژه‌اي براي توضيح به افكار عمومي دنيا در پيش بگيرند و به همگان يادآوري كنند كه طرف پايبند به اصول و قواعد بين‌المللي هستيم و برجام را نقض نكرده‌ايم، بلكه اين طرف‌هاي مقابل هستند كه برجام را نقض كرده‌اند يا تعهدات خود را ناقص اجرا مي‌كنند. رسانه‌هاي جريان اصلي و حامي امريكا اقدامات ايران را «خطرناك» و «ناقض برجام» توصيف مي‌كنند. ايران نبايد از اين رقابت عقب بماند و بايد براي افكار عمومي جهاني كه...
تحت بمباران اخبار جعلي و گمراه‌كننده قرار دارد توضيح بدهد كه حركات ايران دقيقا در چارچوب برجام، بر اساس اصول و مفاد آن است. برجام ايران را مقيد نمي‌كند كه در شرايط عدم اجراي تعهدات طرف مقابل در يك حد ثابت از تعهدات باقي بماند. در كنار اين اقدام، مسير ديگر لزوم توضيح و اقناع افكار عمومي داخلي است. تيم رسانه‌اي دولت بايد در داخل بسيار بيش از اين فعال باشد و اين مطلب را براي مردم روشن كند كه حركات جمهوري اسلامي ايران كاملا حساب شده و در چارچوب و مقررات است. دستگاه سياست خارجي و اجرايي كشور بايد براي مردم شفاف و روشن تشريح كند كه قصد هيچگونه ماجراجويي ندارد و آنچه دولت انجام مي‌دهد فقط و فقط براي احقاق حقوق مردم و تامين رفاه، رونق و پيشرفت كشور است. همزمان در داخل بايد حركت به سمت وحدت نظر ميان همه گروه‌ها و جناح‌ها وجود داشته‌باشد. خوشبختانه نشانه‌هايي ديده مي‌شود، اما اين كافي نيست. در چنين مساله‌اي كه منافع ملي و امنيت كشور در گرو آن قرار دارد، بايد وحدت و يكپارچگي آرا را در ميان همه گروه‌هاي موثر سياسي و اجتماعي شاهد باشيم و از تضعيف و تنگ‌نظري دوري كنيم. چنين وحدتي در ميان جناح‌ها و گروه‌ها باعث مي‌شود كه دولت ازحمايت معنوي مردم در اقدامات قاطعانه خود براي احقاق حقوق كشور در برجام برخوردار شود. از رصد رسانه‌هاي خارجي و مشاهده فضاسازي‌هاي رسانه‌هاي بين‌المللي مي‌توان به وضوح مشاهده كرد كه گروه‌هاي قدرتمند سياستگذار و تبليغاتي، عليه ايران اقدام مي‌كنند و افكار عمومي را به سمت نگراني و وحشت از اقدامات ايران سوق مي‌دهند. ايستادگي ما روي اصول و حقوق‌مان نهايتا غربي‌ها را متقاعد خواهد كرد كه يا تلاش كنند شرايط غيرمنصفانه، غيرمشروع و ناعادلانه تحريم را بي‌اثر كنند يا صراحتا اعلام كنند كه توان اجراي تعهداتي را كه در برجام به ايران سپرده‌اند ندارند و از اجراي اين توافق بازمانده‌اند. اينكه اروپايي‌ها مرتبا در حال خدمات گفتار درماني هستند و حتي از مرزها عبور كرده‌اند و به جمهوري اسلامي ايران هشدار مي‌دهند كه پا فراتر از برجام نگذارد، نشان‌دهنده اين است كه مي‌خواهند ما را از مطالبات و حقوق خودمان منصرف كنند. اما اين رويكرد اروپايي‌ها به اين معني نيست كه ما افكار عمومي دنيا را عليه خودمان بسيج كنيم، بلكه شايسته است روي حقوق خودمان در چارچوب مقررات بين‌المللي تاكيد كنيم و در چارچوب همين مقررات، به ويژه برجام با برنامه‌ريزي و حمايت كامل داخلي در كنار حضور فعالانه رسانه‌اي و تبليغاتي، اين حقوق را احيا كنيم.
هم رييس‌جمهور و هم وزراي امور خارجه و نفت ايران اعلام كرده‌اند اگر اينستكس فقط صندوقي باشد كه پولي در آن نيست، فقط طرح زيبايي روي كاغذ باقي خواهد ماند. درآمد ايران از صادرات نفت خام بايد وارد اين حساب شود. اين اقدام دور از دسترس نيست، اما بايد عزم و اراده كافي در ميان كشورهاي اروپايي به ويژه سه قدرت اروپايي عضو برجام براي اجراي آن وجود داشته‌باشد. هم كشورهاي اروپايي و هم كشورهاي جنوب و شرق آسيا از جمله خريداران نفت خام جمهوري اسلامي ايران هستند. اگر اروپايي‌ها عزم جدي براي اجراي اينستكس داشته‌باشند بايد واردات نفت خام ايران را از سربگيرند و شرايطي فراهم كنند تا ديگر كشورهاي خريدار نفت خام ايران هم از اين صندوق براي معاملات با ايران استفاده كنند. واقعيت اين است كه موانع اين تصميم براي اروپايي‌ها، بايد به خرج و هزينه خودشان حل شود، نه از جيب ايران. اگر اروپا در اجراي تصميم‌هايش با واشنگتن دچار اختلاف نظر است يا مانعي از سوي ايالات متحده امريكا احساس مي‌كند، به جاي هشدار دادن به ايران و انداختن بار به دوش تهران، بايد به واشنگتن هشدار دهد، امريكا را تحت فشار بگذارد و اين كشور را وادار كند كه به خواسته‌هاي به حق و مشروع ايران احترام بگذارد. ايران هيچ مانعي براي اجراي كامل برجام قرار نداده است، ايران آماده است تا در شرايطي كه همه طرف‌هاي باقي مانده در توافق تمام تعهدات خود را كامل اجرا كنند، تعهداتش را عملي كند. طرفي كه براي اجراي برجام مانع ايجاد مي‌كند، در غرب اقيانوس با خيالي راحت بدون نگراني از تنبيه و محاكمه، در حال توطئه‌چيني است و اروپايي‌ها نبايد به جاي تعقيب متهم اصلي، انگشت اتهام به سمت ايران بگيرند.