شنبه آخرين فرصت براي كنترل رايگان فشار خون است
گروه اجتماعي| مهلت كنترل رايگان فشار خون براي افراد بالاي 30 سال، زنان باردار ايراني و بيماران كليوي و ديابتي، ساعت 16 روز شنبه 15 تير ماه در سراسر كشور پايان مي‌يابد و قابل تمديد هم نيست. كنترل رايگان فشار خون و شناسايي مبتلايان پرفشاري خون يا افراد در معرض ابتلا، در راستاي اقدامات پيشگيرانه و شناسايي مبتلايان بيماري‌هاي غير واگير به اجرا درآمده و از 27 ارديبهشت امسال و به دنبال اطلاع‌رساني و تبليغات اوليه، بيش از 1000 بيمارستان دولتي در سراسر كشور به عنوان پايگاه‌هاي ثابت اجراي طرح معرفي شدند؛ علاوه بر آنكه پايگاه‌هاي سيار هم در برخي داروخانه‌ها و مراكز پاراكلينيك، بيمارستان‌هاي خصوصي و اماكن عمومي پرتردد مثل مساجد، ايستگاه‌هاي اصلي مترو، سراهاي محله و خانه‌هاي سلامت، ميادين ميوه و تربار، فروشگاه‌هاي بزرگ زنجيره‌اي، پايانه‌هاي مسافربري و حتي بوستان‌ها ايجاد شده تا مجريان طرح كه در واقع، تيم كنترل و ارزيابي فشار خون و عوامل خطر در مراجعان هستند، با ثبت كد ملي مراجعان، شاخص‌ترين داده مرتبط با سلامت جمعيت هدف را ثبت كنند. همچنين تمام جمعيت هدف اين امكان را دارند كه از طريق ورود به سامانه خوداظهاري و ثبت اندازه فشار خون به نشاني
www.salamat.gov.ir، فشار خون خود را اندازه گرفته و اعداد به دست آمده را در اين سامانه ثبت كنند تا هشدار و توصيه لازم براي‌شان ارايه شود. البته بايد توجه داشت كه بيماري پرفشاري خون در ايران، بايد بيماري دهه‌هاي 80 و 90 ناميده شود. دليل اين هم كه چرا پرفشاري خون در ايران به يك موج تبديل شده و تا اين حد مورد هشدار مسوولان وزارت بهداشت قرار گرفته، بسيار ساده است؛ بسياري از بيماري‌هاي غير واگير همچون سكته‌هاي قلبي و مغزي ناشي از كنترل نشدن مستمر فشار خون است. به بيان ساده‌تر، بي‌توجهي ايراني‌ها به پايش‌هاي دوره‌اي و سالانه بسياري از عوامل خطر همچون كلسترول، چربي و قند خون، كم كاري و پركاري تيروييد و حتي عوامل زمينه‌ساز بروز برخي سرطان‌ها، علاوه بر سبك غلط زندگي و فرهنگ تغذيه‌اي نامناسب بسياري از شهروندان طي دو دهه اخير، دست به دست هم داده تا بمب آماده انفجاري از بيماري‌هاي غير واگير ايراني‌ها بسازد؛ اتفاقي كه صرف‌نظر از هزينه‌بر بودن براي خانواده ايراني، بار مالي قابل توجهي به دوش دولت‌ها خواهد گذاشت، زيرا دولت‌ها علاوه بر تقبل ما‌به‌التفاوت پرداخت‌هاي بيمه‌اي براي مداواي اين بيماران، بايد خسارت ناشي از ناتواني، از كار افتادگي و حتي از دست رفتن نيروي كار و زمينگير شدن خانواده به علت فقر ناشي از هزينه‌هاي درمان را هم متقبل شوند. اينجاست كه بايد به واقعيت اين هشدار فكر كرد كه مسوول همه اقدامات، مسوول همه ناكامي‌ها و دردها، دولت‌ها نيستند و ايراني‌ها بايد عواقب بسياري از اهمال‌هاي خود را پذيرا باشند.
هشدارهايي كه طي دو دهه گذشته مسوولان وزارت بهداشت مطرح مي‌كنند و تلاش دارند ايراني‌ها را نسبت به عواقب جدي ناشي از سبك غلط زندگي آگاه كنند، به‌طور عمده متوجه عادت به رفتارهاي پرخطري همچون كم تحركي به دليل اقبال بيش از حد به استفاده از خودروي شخصي، مصرف مواد غذايي بي‌كيفيت و فاقد ارزش و نه‌چندان ارزان‌قيمت همچون نوشابه و سوسيس و كالباس و فست‌فود و شيريني‌ها به دليل پرزحمت بودن آشپزي در منزل، برهم خوردن نظم خواب شبانه به دليل اعتياد به دنبال كردن محتواي شبكه‌هاي اجتماعي و تاثير نگران‌كننده تغيير منفي ساعات خواب بر سلامت مغز و بروز بيماري‌هاي قلبي - عروقي است، چرا كه بنا به تاكيد مسوولان وزارت بهداشت، درصد قابل توجهي از بيماري‌هاي غيرواگير، بدون نياز به مصرف داروها و مكمل‌هاي غذايي گران‌قيمت يا حتي صرف هزينه‌هاي بالا و صرفا با خودمراقبتي و كنترل عوامل خطر، توسط خود شهروندان قابل پيشگيري است. تنظيم ساعت خواب شبانه، تحرك و ورزش حتي در حد پياده‌روي روزانه، عادت به حذف مواد غذايي مضر و فاقد كيفيت و جايگزيني مواد غذايي سالم - كه اتفاقا از مواد غذايي مضر و آسيب‌رسان به سلامت، ارزان‌تر هم تمام مي‌شود - و مهم‌تر از همه، پايش مستمر و سالانه عوامل خطر همچون قند و چربي و كلسترول و كنترل مستمر فشار خون مي‌تواند به سادگي، آمار مبتلايان بيماري‌هاي غيرواگير را تا حد قابل توجهي كاهش دهد.
در غير اين صورت اگر شهروندان ايراني، حداقل، همان گروه هدف 40 ميليون نفري زنان باردار، بيماران كليوي و ديابتي و تمام افراد بالاي 30 سال كشور كه در معرض آغاز نوسانات فشار خون قرار دارند، تغييري در روش زندگي خود ايجاد نكنند، نه تنها صرف هزينه گزاف براي بسيج ملي كنترل فشار خون، بي‌فايده بوده بلكه شيوع بيماري‌هاي غير واگير در ايران، همچنان بر مدار هشدار خواهد چرخيد. البته كيانوش جهانپور، رييس مركز اطلاع‌رساني و روابط عمومي وزارت بهداشت در گفت‌وگو با «اعتماد» اشاره دارد كه هدف اصلي اين طرح ملي، پيگيري پس از ارزيابي نتايج اوليه است و ضمن تاكيد بر اينكه با يك طرح 45 روزه، امكان تغيير رفتار مردم بسيار كم است، مي‌گويد: «جامعه هدف ما 40 ميليون نفر بود و پيش‌بيني مي‌كرديم 20 ميليون نفر از اين تعداد براي كنترل فشار خون مراجعه كنند كه تا امروز، تعداد مراجعان به بيش از 26 ميليون نفر رسيده. از آنجا كه اين طرح، مراقبت بهداشتي اوليه در حوزه پيشگيري از بيماري‌هاي غيرواگير است كه آموزش‌هاي خودمراقبتي ارايه مي‌دهد، پس از پايان اجراي تير در روز 15 تيرماه و ارزيابي اوليه، وضعيت فشارخون جمعيت هدف دنبال مي‌شود به اين معنا كه مراقبان سلامت، با افراد در معرض خطر پرفشاري خون يا حتي مبتلايان شناسايي شده در ارتباط خواهند بود و اين افراد بايد براي بررسي و كنترل فشار خون خود، مجدد اقدام كنند.
فشار خون، يكي از مهم‌ترين اطلاعات پرونده الكترونيك سلامت است و مبتلايان و افراد پرخطر، رها نخواهند شد.» نكته نگران‌كننده اين است كه سبك غلط تغذيه‌اي و شيوه نادرست زندگي ايراني‌ها، حتي پيش‌بيني‌هاي وزارت بهداشت درباره مبتلايان پرفشاري خون را هم برهم زده چنانكه جهانپور به «اعتماد» مي‌گويد: تخمين اوليه، شناسايي حداقل دو ميليون مبتلاي پرفشاري خون در جمعيت هدف 40 ميليون نفري بوده در حالي كه تا روز 11 تير ماه كه بيش از 26 ميليون نفر از جمعيت هدف براي كنترل فشار خون خود مراجعه كرده‌اند، تعداد مبتلايان پرفشاري خون از 2 ميليون نفر هم فراتر رفته است.