جنجال بر سر استخراج بيت‌كوين ادامه دارد
در دست بررسي است
گروه اقتصادي |ارز ديجيتال و به‌طور خاص بيت‌كوين، اين‌بار نه به خاطر تازگي و جذابيت بلكه به دليل مصرف برق بالايي كه دارد، در سر فصل اخبار قرار گرفته است. اما به نظر مي‌رسد قرار نيست غائله بيت‌كوين و حواشي آن تمام شود. بي‌شك آنچه بيت‌كوين و استخراج آن را به كلافي سردرگم تبديل كرده تعلل در تصميم‌سازي است. همچنين همزمان با افزايش دما، زنگ خطر مصرف برق به ويژه در تهران به صدا درآمده است، صنعت برق امسال با مشكل جديدي به نام بيت‌كوين‌ها دست و پنجه نرم مي‌كند و به نظر مي‌رسد عامل اصلي افزايش نامتعارف مصرف برق هستند، در اين ميان اظهارات و اخبار متعددي از گروه‌ها و افراد مختلف در اين خصوص شنيده مي‌شود. از استخراج بيت‌كوين در مدارس و مساجد، تعطيلي برخي واحدهاي استخراج تا اظهارنظرات مديران وزارتخانه‌هاي صمت، ارتباطات و نيرو و وارد شدن انجمن استخراج بيت‌كوين و كنگره امريكا و سرمايه‌گذاران خارجي به بازار آن. در اين ميان همواره تاكيد مي‌شود كه برق ارزان ايران فرصت را براي استخراج‌كنندگان ارز مجازي فراهم كرده و باعث جذب هرچه بيشتر اين افراد به ايران شده است. درواقع با توجه به اينكه برق در ايران مشمول يارانه است و هزينه بسيار پاييني در مقايسه با بسياري كشورها داراست، اعلام شد عده‌اي براساس گزارش‌هاي واصله در حال سوءاستفاده از برق صنعتي و كشاورزي در مزرعه ارز ديجيتال هستند كه اين نوع برق به مراتب بسيار ارزان‌تر از برق خانگي است و كساني كه در كار استخراج ارز ديجيتالي هستند، سعي مي‌كنند سوله‌هايي كه مجهز به برق صنعتي يا كشاورزي هستند را براي استخراج اجاره يا خريداري كنند. از سوي ديگر در برخي اخبار اعلام و اين تذكر داده شده كه در موضوع خريد و فروش بيت‌كوين و ارزهاي ديجيتالي در ايران هنوز قانون شفافي وجود ندارد و تنوع نظرات نتيجه‌گيري براي قانوني يا غيرقانوني بودن آن را با مشكل مواجه كرده، اما با توجه به اينكه واردات دستگاه‌ها با مصرف بالاي انرژي در فهرست اقلام ممنوعه قرار دارد، پس با يك نتيجه‌گيري ساده مي‌توان متوجه شد كه اين دستگاه‌هاي استخراج ارز ديجيتال كه مصرف برق بالايي دارند، جزو اقلام ممنوعه وارداتي محسوب مي‌شوند و احتمالا اين دستگاه‌ها كه در مزارع استخراج هم‌اكنون مورد استفاده قرار مي‌گيرند به صورت قاچاق وارد كشور شده‌اند.
بررسي كميسيون‌هاي دولت
سعيد زرندي، معاون وزير صمت در اظهارنظري اعلام كرد توليد بيت‌كوين در تعدادي از كميسيون‌هاي دولت در دست بررسي است و قرار شده چند وزارتخانه به همراه بانك مركزي تصميم‌گيري لازم را براي تعيين تكليف توليد بيت‌كوين در كشور انجام دهند. سعيد زرندي در رابطه با توليد بيت‌كوين و سردرگمي در خصوص آن مي‌گويد: هنوز در رابطه با توليد بيت‌كوين تصميم نهايي در كشور اتخاذ نشده است و همين موضوع موجب شده تا ما نتوانيم برخورد لازم را با واحدهاي توليدي كه در اين حوزه فعاليت مي‌كنند داشته باشيم. او با اعلام اينكه پيشنهادات مختلفي در حوزه توليد بيت‌كوين در كشور مطرح شده است، مي‌گويد: اگر بخواهيم اين موضوع را به عنوان يك كار توليدي بشناسيم بايد چارچوب‌هاي آن را تعريف و مكانيسم نظارت را تهيه كنيم اما مهم اينجاست هنوز اين فعاليت به نام كار توليدي تعريف نشده است. در بخش قيمت برق با دريافت دو تا سه برابري هزينه‌ها مي‌توان مديريت مصرف انرژي را در واحدهاي توليدي كه در حوزه بيت‌كوين فعاليت مي‌كنند انجام دهيم علاوه بر اين پيشنهادات ديگري هم در اين رابطه مطرح شده است كه براي اجرايي شدن آنها نيازمند تصميم‌گيري كلي وزارتخانه‌ها و سياست دولت هستيم.
پاي كنگره امريكا هم به ميان كشيده شد
معاون طرح و برنامه وزارت صنعت با اعلام اينكه بسياري از كشورها براي توليد اين ارزهاي ديجيتال ترديد دارند، تصريح مي‌كند: كنگره امريكا تلاش زيادي براي جلوگيري از توليد بيت‌كوين در ايران انجام مي‌دهد. او مي‌گويد: اين نوع ارز ابزاري براي دور زدن تحريم‌ها به شمار مي‌آيد و هم امكان پولشويي در آن وجود دارد. زرندي با اشاره به اينكه اگر در اين رابطه تصميم‌گيري سريعي نشود توليد اين نوع ارز در كشور به فعاليت‌هاي زيرزميني منجر خواهد شد، اظهار داشت: تاجايي كه بنده اطلاع دارم در تعدادي از كميسيون‌هاي دولت اين موضوع در دست بررسي است و قرار شده وزارتخانه‌هاي متعدد به همراه بانك مركزي تصميم‌گيري لازم را براي تعيين تكليف توليد بيت‌كوين در كشور انجام دهند.
به زودي تعيين مي‌شود!
واكنش ديگر در خصوص بيت‌كوين به اظهارنظر سخنگوي صنعت برق ايران برمي‌گردد. او مي‌گويد تعرفه‌هاي برق براي فعالان استخراج ارزهاي ديجيتال به زودي - و شايد تا پايان تيرماه - از سوي دولت مشخص و اعلام مي‌شود و پس از مشخص شدن اين تعرفه، فعالان استخراج ارزهاي ديجيتال مي‌توانند به صورت رسمي برق مورد نياز خود را اعلام كرده تا براي آنها تامين شود. «مصطفي رجبي مشهدي» مي‌گويد استخراج ارزهاي ديجيتال كاري انرژي‌بر است و انرژي زيادي در دو بخش استخراج ارز و سيستم‌هاي سرمايشي مصرف مي‌شود و براي توليد هر بيت‌كوين نياز به ۷۲ كيلووات ساعت برق است. اين ميزان معادل مصرف يك واحد مسكوني كه مصرفي متعارف (۳۰۰ كيلووات ساعت) در تهران دارد در طول ۲۴ سال است. رجبي مشهدي با بيان اينكه اعلام افزايش يا كاهش ميزان مصرف برق امري مقايسه‌اي است، مي‌گويد با به روز شدن فناوري‌ها و استفاده از تكنولوژي‌هاي جديدتر، مصرف اين استخراج‌كنندگان به حدود نصف رسيده است؛ اين رقم در گذشته ۲.۲ كيلووات بود كه اكنون اين رقم به ۱.۱ كيلووات كاهش يافته است. او مي‌گويد: موضعي كه وزارت نيرو در برابر اين استخراج‌كنندگان ارزهاي ديجيتال دارد اين نيست كه نبايد متصل به شبكه برق شود و اين مساله در ماموريت وزارت نيرو تعريف نشده است. رجبي مشهدي با اشاره به تاييديه‌اي كه از سوي مركز ملي فضاي مجازي براي فعاليت استخراج‌كنندگان ارزهاي مجازي داده شده، ادامه مي‌دهد: بر اين اساس آنها براي دريافت پروانه فعاليت از سوي وزارت صنعت، معدن و تجارت اقدام خواهند كرد و پس از آن مي‌توانند نسبت به دريافت برق مورد نياز خود درخواست ارايه دهند. وزارت نيرو هم برق مورد نياز آنها را براساس تعرفه‌اي كه از سوي دولت به احتمال زياد در همين ماه تعيين خواهد شد اختصاص تامين خواهد كرد. به گفته او، اكنون و به دليل مشخص نشدن اين تعرفه، استخراج‌كنندگان ارزهاي ديجيتال برق مورد نياز خود را از بخش‌هايي مانند بخش كشاورزي يا صنعتي دريافت مي‌كنند كه اين امر خلاف است. رجبي مشهدي با اشاره به اينكه در برخي شهرك‌هاي صنعتي اينها از برق صنعتي و از انشعاب غيرمجاز استفاده مي‌كنند - كه سبب مشكلاتي براي ديگر صنايع شده است – مي‌گويد: استخراج‌كنندگان ارزهاي ديجيتال بايد به صورت رسمي مراجعه كرده و براساس پروانه‌اي كه براي آنها صادر خواهد شد برق مورد نياز خود را اعلام كنند. برق استخراج‌كنندگان ارزهاي ديجيتال بايد تعرفه‌اي مشخص داشته باشد و براساس استانداردهاي جهاني به شبكه وصل شده و مصرف كنند.
بيانيه انجمن بلاكچين ايران
از سوي ديگر، در حالي كه مسوولان مدام بر تاثير استخراج ارز مجازي بر مصرف برق و تامين برق كشور تاكيد دارند، عده‌اي از استخراج‌كنندگان ارز ديجيتالي در قالب انجمن بلاكچين ايران در بيانيه‌اي اعلام كرده‌اند كه استخراج‌كنندگان رمز ارزها براي عبور از پيك مصرف برق در روزهاي گرم تابستان، ماينرها را خاموش كردند. در اين بيانيه آمده است: «در روزهاي اخير روند مصرف برق به دليل بالا رفتن دماي هوا و استفاده از دستگاه‌هاي سرمازا رو به فزوني گذاشته كه امكان دارد هموطنان ساكن در مناطقي كه دماي هوا در آنجا افزايش زيادي يافته را در تامين برق دچار چالش كند. در اين ميان گسترش ناكافي صنعت برق، عدم توسعه نيروگاه‌ها و اتلاف بالاي انرژي در خطوط انتقال نيز مشكلات را افزون كرده است. بر اين اساس، فعالان صنعت استخراج ارزهاي ديجيتال با هدف كمك به عبور آسان از روزهاي گرم سال و پيك مصرف برق اقدام به خاموش كردن ماينرهاي خود (دستگاه‌هاي استخراج ارز ديجيتال) كرده‌اند. اگرچه معتقديم در اعلام سهم استخراج‌كنندگان ارزهاي ديجيتال در بالا بردن مصرف برق كشور و احتمال قطع برق به علت فعاليت آنها اغراق شده اما با هدف جلوگيري از وارد آمدن كمترين فشار به هموطنان گرامي در فصل تابستان و در جهت همراهي با دولت و وزارت نيرو اعلام مي‌كنيم كه در ساعات اوج مصرف (از ساعت ۱۰ تا ۱۷) دستگاه‌هاي استخراج ارز ديجيتال خاموش مي‌شود كه اين روند تا پايان روزهاي گرم فصل تابستان ادامه مي‌يابد. در ادامه اين بيانيه آمده: البته بايد يادآور شد در هفته‌هاي اخير فعالان صنعت استخراج ارزهاي ديجيتال كه در شرايط سخت تحريم تلاش دارند با استفاده از فناوري‌هاي جديد براي كشور ارزآوري داشته باشند، مورد هجمه‌هاي ناعادلانه و غيرمنصفانه قرار گرفته‌اند؛ گويا عده‌اي سعي دارند مقصري براي كمبود برق و ناتواني در تامين پايدار انرژي در فصل تابستان پيدا كنند كه امسال اين قرعه به نام صنعت استخراج ارزهاي ديجيتال افتاده است.
شناسايي ۳ مزرعه استخراج ارز ديجيتال در تهران
اما ديروز از سوي وزارت نيرو اعلام شد كه يكي از بزرگ‌ترين مزارع استخراج ارز ديجيتال در كشور كه با استقرار در يكي از كارخانجات بزرگ تهران، از برق با تعرفه صنعتي براي فعاليت خود استفاده مي‌كرد، شناسايي شد. به دنبال بالا گرفتن تب ارز ديجيتال و سوءاستفاده مزارع راه‌اندازي‌شده از تعرفه‌هاي ارزان برق صنعتي و كشاورزي و همچنين شدت گرفتن فعاليت‌هاي نظارتي و بازرسي شركت‌هاي توزيع نيروي برق به‌منظور شناسايي مزارعي كه با بهره‌گيري از برق با يارانه دولتي، به توليد ارز ديجيتال مي‌پردازند، نيروهاي عملياتي و فني شركت توزيع نيروي برق تهران بزرگ، با رصد و كنترل بار مصرف شبكه توزيع برق و بررسي‌هاي ميداني، موفق شدند سه مزرعه بزرگ استخراج ارز ديجيتال را كه با استقرار در مراكز صنعتي، از برق با تعرفه ارزان براي توليد ارز ديجيتال استفاده مي‌كردند، شناسايي كنند. تنها يكي از اين مزارع، با مصرف انرژي بالغ بر هفت مگاوات (حدود ۴۰ درصد توان توليد نيروگاه برق‌آبي سد طالقان)، از بزرگ‌ترين مزارع كشف‌شده ارز ديجيتال در كشور است. با در نظر گرفتن ميانگين مصرف برق ۲۸۰۰ كيلووات ساعت در سال براي هر واحد مسكوني واقع در مناطق عادي كشور، برق مصرفي در اين مزرعه ارزي، فقط در هر شبانه‌روز معادل مصرف برق ۶۰ واحد مسكوني در طول يك سال است.