عوامل كاهش نرخ ارز

نرخ ارز تحت‌تاثير عوامل مختلفي قرار دارد كه بدون دقت در آنها نمي‌توانيم شرايط بازار و تغييرات يا التهابات ارزي را بررسي كنيم. يكي از اين عوامل شرايط حاكم بر اقتصاد است. زماني كه نرخ ارز افزايش يافت‌، حباب‌هاي قيمتي در بخش‌هاي مختلف ايجاد شد. اما با ورود نرخ ارز به كانال 12 و 13 هزار تومان‌، قدري از حباب‌هاي قيمتي تخليه شد. از سوي ديگر تقاضا براي ارز و برخي كالاهاي ارزبر نيز متعادل شد. نرخ ارز در واقع نسبت قيمت كالاهاي قابل تجارت است به كالاهاي غيرقابل تجارت. زماني كه نرخ بيش از اندازه افزايش يافت، تقاضا براي برخي كالاهايي كه اساسي نيز نيستند‌، تعديل شد و ادامه اين روند نرخ ارز را پايين آورد. اما وجود شرايط ركود تورمي بر اقتصاد نيز بر كاهش نرخ ارز بي‌تاثير نبوده است. طبعا وقتي ركود بر اقتصاد حاكم باشد تقاضاي ارزي نيزبراي بازارها تاحدي كاهش مي‌يابد. از سوي ديگر، واقعي شدن نرخ ارز‌، از هم گسيختگي در بازار ارز را كم كرد و باعث شد دستگاه‌ها خودشان را با شرايط و قيمت‌هاي جديد تطبيق دهند. به‌ عنوان مثال بسياري از سفرهاي دستگاه‌هاي اجرايي كاهش يافت. همچنين بخشي از تقاضاي ارز توسط خود مردم نيز كم شد. اما نكته مهمي كه نبايد از خاطر دور نگه داريم، اهتمام بانك مركزي بود به كنترل ارز. رييس كل بانك مركزي، جناب همتي بارها از مديريت نوسان‌هاي ارز توسط سياست‌هاي ارزي سخن گفتند و اين سياست به اجرا درآمدو مديريت بازار ارز عملا باعث ثبات نسبي در بازار شد. به عبارت ديگر صداقت بانك مركزي در ادعاي خود مبني بر سر و سامان دادن بازار ارز، باعث كاهش قيمت‌ها شد. تعديل التهاب بازار ارز در كنار به‌كارگيري مكانيزم‌هايي مانند بازار ثانويه و سامانه سنا به كاهش نرخ ارز كمك مي‌كند. رويكردها و بازارهاي ارزي، ما را به سمت بازار يكنواخت شده‌اي هدايت مي‌كند كه به تثبيت شرايط در بازار ارز كمك خواهد كرد، اما نكته مهمي كه نبايد از قلم انداخت‌، استقلال بانك مركزي است.

بعد از التهاب‌هاي ارزي بانك مركزي توانست در سايه استقلال نسبي و عدم دخالت ارگان‌هاي دولتي تصميم‌گيري‌هاي خوب و به دور از شرايط سياسي اتخاذ كند كه اين عامل هم به كاهش التهاب‌ها كمك كرد. فلذا، با دقت و بررسي عواملي كه برشمرده‌ام مي‌توان نسبت به ادامه ثبات در بازار ارز خوشبين بود.