نگاهي به عادات نويسندگي سيلويا پلات
همين‌ها اسمش را ماندگار كرد
شادي آرام
دفتر يادداشت‌هاي روزانه سيلويا پلات كه در 11سالگي نوشتن در آن را شروع كرد و تا خودكشي‌اش در 30 سالگي ادامه‌اش داد، نشان‌دهنده كشمكش‌هاي مداوم او براي تنظيم و رعايت نوعي برنامه نوشتن است. در يادداشتي كه ژانويه 1959 نوشت، از ترفندهايي مي‌نويسد كه او را وادار به رعايت نظم در نوشتن مي‌كرد:«از حالا به بعد ببين چه كاري ممكن است جواب بدهد: زنگ ساعت را بگذار روي 7:30 صبح، چه خسته بودي چه سرحال، بلند شو. كلك صبحانه و نظافت خانه (مرتب كردن تخت‌خواب، شستن ظرف‌ها و رفت‌وروب و اين جور كارها) را تا ساعت 8:30 بكن... پيش از 9 نوشتن را شروع كن. اين كار زجر و مصيبتي را كه دچارش هستي از بين مي‌برد.»
از سال 1953 و زماني كه مادر سيلويا پلات به او خبر داد كه در كلاس نويسندگي فرانك اوكانر پذيرفته نشده، افسردگي گريبان او را گرفت. همان سال براي نخستين‌‌بار مرتكب خودكشي شد. پلات اين خودكشي ناموفق را در تنها رمانش «حباب شيشه‌اي» شرح داده است. شايد همين حال و احوال بود كه سبب شد او هيچ‌وقت نتواند برنامه‌اي منظم براي نوشتن داشته باشد. فقط در روزهاي آخر عمرش، زماني كه از همسرش تد هيوز جدا شد و تك و تنها فرزندانش را بزرگ مي‌كرد، مقيد به رعايت برنامه شد. شب‌ها براي اينكه به موقع بخوابد، قرص آرام‌بخش مي‌خورد و وقتي اثرشان ساعت 5 صبح از بين مي‌رفت از خواب برمي‌خاست و تا زماني كه فرزندانش در خواب بودند، مي‌نوشت.
پاييز 1962 كه فقط دو ماه از رعايت اين برنامه منظم مي‌گذشت، اشعار دفتر شعر «ارييل» را سروده بود. اين دفتر پس از مرگش منتشر شد و بالاخره پلات شاعري تراز اول نام گرفت كه صدايي به غايت اصيل و نو در عالم شعر دارد.
اما همين روزهاي آخر عمرش بود كه پلات خود را اسير كار و پيروز ميدان خلاقيت مي‌ديد. در اكتبر 1962 براي مادرش نوشت:«در نويسندگي بااستعدادم. اين استعدادي ذاتي است. اين روزها بهترين شعرهاي زندگي‌ام را مي‌سرايم، همين‌ها اسمم را ماندگار مي‌كنند.» مجموعه‌اي از يادداشت‌هايي كه زندگي پلات را از سال 1950 تا 1962 دربرمي‌گيرد با مقدمه‌اي از تد هيوز منتشر شده است. تد هيوز در اين مقدمه مي‌نويسد:«اين زندگي‌نامه خودنوشت اوست. بسيار كامل، پيچيده و دقيق. اينجاست كه او مي‌كوشد با خودش روراست باشد. در برابر صورت‌سازي از خود مقاومت مي‌كند. سيلويا پلاتي كه در اينجا مي‌بينيم، نزديك‌ترين فرد به چهره واقعي او در زندگي روزمره‌اش است.