كتابخانه
نسبت جامعه با ديكتاتوري و دموكراسي
«ريشههاي اجتماعي دموكراسي و ديكتاتوري» به تبيين و تحليل آن دسته از شرايط اجتماعي و تاريخي ميپردازد كه طبقات دهقان و ارباب (زميندار) را به طبقاتي موثر در روند نوينسازي در سه كشور انگلستان، فرانسه، امريكا، چين، ژاپن و هند بدل كرد. تحليل مور تحليلي جامعهشناختي و تطبيقي است اما به گفته مترجم تبيينهاي نويسنده را نميتوان به راحتي به كشورهاي ديگر تعميم داد. نويسنده در اين كتاب سعي كرده تا ضمن تحليل مناسبات ميان دربار (سلطنت)، اشراف، طبقه بورژوازي و طبقه دهقان به ترسيم سه مسير عمده جهت حركت به سمت نوگرايي يا نوينسازي مبادرت ورزد. كتاب در سه بخش تنظيم شده كه هر كدام از بخشها مشتمل بر سه فصل است؛
در بخش اول تحت عنوان «ريشههاي انقلابي دموكراسي سرمايهدارانه» نويسنده به كندوكاو در مسيرهايي ميپردازد كه طي يك انقلاب بورژوايي در سه كشور انگلستان، فرانسه و امريكا، اين سه كشور شاهد دستيابي به يك دموكراسي پارلماني بودند. در فصل اول نويسنده تاريخ و شرايط انگلستان را از قرن چهاردهم، انحطاط فئوداليسم و جايگزيني استبداد سلطنتي رهگيري ميكند.
فصل دوم به نوينسازي و انقلاب در فرانسه اختصاص دارد با اين تفاوت اساسي نسبت به انگلستان كه در اينجا، نجيبزادگان فرانسوي نه در استقلال نسبت به دربار كه در همآغوشي و وابستگي نسبت به آن و از طريق بهرهكشي از دهقانان در دوران سلطنت بوربونها و نيز وابستگي آنها نسبت به زمين راه را براي نفوذ سرمايهداري در جامعه دهقاني و دوشيدن مازاد اقتصادي آن هموار كردند.
فصل سوم به بحث نوينسازي در امريكا اختصاص دارد؛ كشوري كه نه شاهد ديوانسالاري از نوع شرقي بود و نه فئوداليسم اروپايي. نه خبري از اشراف و دربار بود و نه طبقه كارگر و دهقان آنچنانكه در اروپا شاهد آن بوديم، اما امريكا دو قيام بزرگ مسلحانه به خود ديده كه بهشدت بر روند نوينسازي در آن كشور تاثير گذاشته است؛ يكي انقلاب امريكا و ديگري جنگهاي داخلي.
بخش دوم كتاب تحت عنوان «سه مسير نوسازي در آسيا» به روند نوينسازي در سه كشور هند، چين و ژاپن ميپردازد. در فصل چهارم مسير انقلاب از پايين در چين و چگونگي منتهي شدن آن به كمونيسم مورد بحث قرار ميگيرد. فصل پنجم به ترسيم انقلاب محافظهكارانه از بالا تحت لواي نوعي سرمايهداري ارتجاعي كه درنهايت منجر به بروز فاشيسم آسيايي در ژاپن شد، ميپردازد. از ديگر فصول اين كتاب ميتوان به مسير دموكراتيك به سوي جامعه مدرن، انقلاب از بالا و فاشيسم، دهقانان و انقلاب و... اشاره كرد.
«ريشههاي اجتماعي دموكراسي و ديكتاتوري» نوشته برينگتن مور با ترجمه يوسف نراقي توسط انتشارات فرزان روز منتشر شده است.
فلسفه مهمترين فيلسوف زنده امريكا
آورام نوآم چامسكي زبانشناس، فيلسوف آنارشيست و نظريهپرداز امريكايي است. از او به عنوان پدر زبانشناسي نوين ياد ميشود. نظريه معروف وي دستور زايشي-گشتاري است كه در دهه ۶۰ ميلادي، انقلابي در زبانشناسي معاصر ايجاد كرد. مقالات و كتابهاي نوام چامسكي آغازگر پژوهشهاي نويني در عرصه روانشناسي زبان شد.
او معتقد است اصول و خصوصيات زبان در انسان ذاتي و «بطور ارثي برنامهريزي شده» است و محيط پيرامون كودك تنها نقش محرك را براي يادگيري زبان مادري ايفا ميكند. كودك مجموعه محدودي از اطلاعات را از محيط زباني خويش ميگيرد و خود قادر است تركيبات جديدي بسازد. نظريهپردازان پيشتر معتقد بودند زبان مادري تنها از راه شنيدن گفتار اطرافيان و به صورت اكتسابي وارد مغز كودك ميشود، از گفتههاي اوست كه: «زبان آيينه فكر است». در اصل اين ايده كه زبان ميتواند بازتابدهنده تمام نمايي از شخصيت و حالات دروني شخص باشد، ايده چامسكي است. نظريه معروف چامسكي در زبانشناسي نظريه «گرامر جهاني» است كه طبق آن افراد بشر از بدو تولد آن را دارا ميباشند.«فلسفه چامسكي» نوشته مورتون وينستون با ترجمه احمدرضا تقاء پيش از اين توسط يكي از ناشران به چاپ رسيده بود اما اينبار انتشارات نشرنو براي اولينبار است كه آن را در طرحي جديد به چاپ رسانده است. از مهمترين سرفصلهاي اين كتاب ميتوان به پيدايش يك ناراضي، چرخش چامسكياييدر زبانشناسي، انتقاد از سياست خارجي امريكا و فلسفه سياسي چامسكي اشاره كرد.