دولت هند روز دوشنبه خود را وارد يك چالش جدي و نگرانكننده كرد. دولت اين كشور در راستاي ادغام تمام مناطق در كشور و يكپارچگي تنها منطقه با اكثريت مسلماننشين كه نزديك به هفت دهه است به شكل خودمختار اداره ميشود، شرايط ويژه آن را لغو و آن را تابع حاكميت هند اعلام كرد. آميت شاه وزير كشور هند در پارلمان گفت: در ماده 370 قانون اساسي كشور، به دولت اين حق داده ميشود همانگونه كه اين خودمختاري به آنها داده شده، آن را از آنها نيز پس بگيرد تا قوانين خود را بر آن حاكم كند.
اين تصميم دولت با اعتراضات شديدي در ميان برخي نمايندگان مخالف دولت مواجه شد اما شاه گفت: اكنون قانون اساسي هند بهطور كامل در جامو و كشمير قابل اجرا خواهد بود. دولت هند همچنين ممنوعيت خريد ملك توسط افراد خارج از منطقه جامو و كشمير را برداشته و راه براي سرمايهگذاري ساير هنديها در اين منطقه مانند هر بخش ديگر هند باز شده است؛ اقدامي كه احتمالا موجب برانگيخته شدن اعتراضات و واكنش شديد مردم در اين منطقه شود. همچنين گفته ميشود كه اين دو منطقه از همديگر مجزا خواهند شد.
به گزارش رويترز دهها هزار نفر در يك شورش مسلحانه كه در سال 1989 عليه حكومت هند انجام شد، جان خود را از دست دادند و صدها هزار سرباز هندي براي سركوب اعتراضات به اين منطقه اعزام شدند. بسياري از تحليلها بر اين مبناست كه اين اقدام به احتمال زياد تنشها را با پاكستان افزايش ميدهد، چرا كه كشمير محل مورد مناقشه ميان هند و پاكستان محسوب ميشود و قطعا پاكستان خواستار آن خواهد شد كه هند حق خودمختاري اين منطقه را به رسميت بشناسد.
گفتني است، اين منطقه از سال 1947 مورد مناقشه ميان پاكستان و هند است. محبوبه مفتي، رييس پيشين منطقه جامو و كشمير عنوان كرد كه امروز تاريكترين روز در دموكراسي هند محسوب ميشود. او در ادامه به رويترز گفت كه اين موضوع ميتواند پيامدهاي فاجعهباري براي شبه قاره به همراه داشته باشد. وضعيت ويژه جامو و كشمير در روز دوشنبه به طور رسمي برداشته شد. مردم در اين منطقه دهها سال تلاش كردند كه شغلها و مراكز دولتي مستقل حتي مدارس و دانشگاههاي مختلف داشته باشند و تلاش كردند تا جلوي تسخير اين منطقه توسط دولت و ساير مردم هند گرفته شود.
هاپيمون يعقوب، استاد دانشگاه جواهرلعل نهر و در دهلينو نيز گفت: لغو وضعيت ويژه براي كشمير به احتمال زياد باعث ايجاد جنگهاي سياسي و حقوقي خواهد شد. او با اشاره به اينكه حزب ناسيوناليست BJP بار ديگر قدرت را در دست گرفته، مدتهاست كه به دنبال خاتمه دادن به وضعيت ويژه در كشمير است و اين به لحاظ سياسي يك مزيت براي BJP محسوب ميشود.
ناراندرا مودي، نخستوزير هند و همفكرانش حتي قبل از پيروزي در انتخابات مجدد كه در ماه مه برگزار شد، قصد داشتند تغييرات اساسي در سياستهاي دولت بر منطقه جامو و كشمير را اعمال كنند و مردم و مسوولان در اين منطقه را تحت فشار قرار دادند. آنها بر اين باور بودند كه قوانين قديمي مانع ادغام اين منطقه با ساير مناطق هند شده است.
با اين وجود دبيركل حزب حاكم از اقدام دولت به عنوان يك روز با شكوه براي مردم هند ياد كرد و گفت: به فكر برپايي يك جشن برنامهريزي شده در سراسر كشور هستيم. با اين حال دولت همچنين وضعيت فوقالعاده در منطقه برقرار كرده و رفت و آمدها در آن را به شدت كنترل ميكند كه نشان دهنده وضعيت امنيتي نگرانكننده در منطقه است.
خدمات تلفني و اينترنت در منطقه به حالت تعليق در آمده و رفت و آمد عمومي در مراكز اين ايالت محدود شده است. برخي گزارشها حاكي از آن است كه رهبران اين منطقه از نيمه شب دوشنبه تحت بازداشت خانگي قرار گرفتند. در مناطق تحت كنترل پاكستان نيز عصبانيت از هند به شدت بالا گرفته و حتي در اسلامآباد نيز اعتراضها نسبت به اين تصميم هند در حال بالا گرفتن است. اقبال اوان كه 51 سال سن دارد از جمله افرادي است كه از منطقه كشمير تحت حاكميت هند به اسلامآباد مهاجرت كرده و به صف معترضان اين تصميم هند پيوسته و ميگويد: ما اين تصميم را نميپذيريم و كشمير نيز آن را قبول نميكند.
گفتني است، تنشها در كشمير از روز جمعه افزايش يافته بود، چرا كه مقامهاي هندي نسبت به حملات احتمالي شبه نظاميان از سمت پاكستان به كشمير هشدار داده بودند. پاكستان تمام اين ادعاها را رد كرد. اما اين شرايط هشدار باعث شد كه هزاران گردشگر و كارگر هندي كه به اين منطقه آمده بودند، منطقه را ترك كنند. اما همين موضوع باعث شده است تا فضا به نحوي براي اجراي حكم جديد دولت فراهم شود. در حال حاضر مدارس در منطقه بهطور كامل تخليه شده و عملا يك حكومت نظامي در منطقه به وجود آمده است.
به نوشته نيويوركتايمز هنگامي كه ميليونها نفر از ساكنان روز دوشنبه در خيابانهاي متروك بيدار شدند، احساس وحشت در سراسر كشمير فراگرفته شد. برخي گزارشها حاكي از آن بود كه مردم ترس بيرون رفتن از خانه خود را داشتند. آنها منتظر بودند تا اخبار مربوط به اتفاقات را ابتدا رصد كنند و سپس واكنش نشان دهند اما در نهايت مردم تصميم گرفتند كه در خانه باقي بمانند. عملا ميتوان گفت كه كابوس مردم كشمير در دوره ناراندرا مودي بالاخره تعبير شد و خودمختاري اين منطقه را از آنها گرفت.
اكنون شرايط به نحوي است كه اين احتمال وجود دارد بار ديگر گروههاي جدايي طلب مسلح كشمير از سمت پاكستان به سوي هند هجوم آورند. تحليلگران معتقدند هر اقدامي كه باعث كاهش استقلال كشمير شود، ميتواند باعث تحريك مردم در كشمير و برانگيختن خشونت بيشتر شود.
وزارت خارجه پاكستان نيز اقدام هند را نقض قطعنامههاي سازمان ملل متحد دانست و در روز دوشنبه طي بيانيهاي اظهار داشت: پاكستان تمام گزينههاي ممكن را براي مقابله با اقدامات غيرقانوني اعمال خواهد كرد. سياستمداران سراسر طيفهاي سياسي پاكستان اعلام كردند كه خواهان يك واكنش ديپلماتيك قوي، سريع و موثر از سوي هند هستند.
شهباز شريف، رييس حزب سياسي اتحاديه مسلمانان پاكستان گفت كه پاكستان بايد خواستار يك جلسه فوري و اضطراري شوراي امنيت سازمان ملل شود. او گفت كه مردم كشمير نبايد در حال حاضر تنها باشند. كشمير رگ حياتي پاكستان و هر كسي روي رگ ما پا بگذارد به سرنوشتي وحشتناك دچار خواهد شد. عمرانخان، نخستوزير پاكستان نيز پيش از اقدام هند با نگراني از وضعيت كشمير گفته بود كه تنها جاده صلح پايدار در جنوب آسيا از اين منطقه عبور ميكند. هر چند دونالد ترامپ رييسجمهور ايالات متحده پيشنهاد ميانجيگري در قضيه كشمير را داده بود، اما اكنون شرايط به نحوي است كه هند اصلا تمايلي براي چنين كاري ندارد، بلكه ميخواهد فضا را به نفع خود تغيير دهد. حال بايد منتظر ماند و ديد طي روزهاي آينده اين تصميم هند چه پيامدهايي ميتواند در پي داشته باشد.