اما و اگرهاي ايجاد منطقه امن در سوريه ادامه دارد
توافق پرابهام
ميثم سليماني
تركيه و امريكا در شرايطي قرار گرفته‌اند كه ديگر شباهتي به دو متحد ندارند، بلكه هر دو در تلاش هستند تا به نحوي اثرات تصميمات عليه يكديگر را خنثي كنند. از يك طرف امريكا به دنبال تنبيه تركيه به دليل خريد سامانه دفاع موشكي اس-400 روسي است، در طرف مقابل نيز تركيه قصد دارد به واسطه نفوذ خود در شرق سوريه بر امريكا فشار وارد كند. شرق سوريه منطقه تحت كنترل نيروهاي دموكرات سوريه است كه اكثر آن را نيروهاي كرد YPG تشكيل مي‌دهند كه تركيه آنها را تروريست مي‌خواند، اما همين گروهي كه براي تركيه تروريست محسوب مي‌شود بزرگ‌ترين متحد امريكا در خاك سوريه است و عملا اين دو اتفاق در كنار هم يكديگر را خنثي كرده‌اند.
با اين حال كماكان تركيه فشار را روي شرق رودخانه فرات حفظ كرده و نگراني از تنش‌ها در اين منطقه روبه افزايش است، زيرا كماكان اختلافات ميان تركيه و امريكا بر سر نيروهاي دموكراتيك سوريه پابرجاست.
به گزارش الجزيره، تركيه طي چند هفته گذشته سربازان خود را در مرز سوريه مستقر كرده و دولت ترامپ را به‌شدت نگران وضعيت منطقه شمال شرق سوريه كرده و نيروهاي دموكراتيك سوريه را در موقعيت تدافعي قرار داده و آنها را
به نحوي مجبور به عقب‌نشيني كرده است. با انجام اين كار، آنكارا توانست تهديد‌هاي
ايالات‌متحده به خاطر خريد سامانه موشكي
اس-400 را از خود دور كند. از طرفي اردوغان در حال بازي با برگه مهاجران در خاك تركيه است. او تصميم گرفته حدود
700 هزار پناهجو را به مناطق مرزي با سوريه در شرق منتقل كند تا آنها در يك منطقه امن در شرق سوريه مستقر شوند و نيروهاي كرد سوري را نيز مجبور به عقب‌نشيني كنند تا يك منطقه امن در شمال شرق سوريه شكل بگيرد. امريكا كه در برابر تهديدات آنكارا به‌شدت نگران شده بود به توافق عجولانه‌اي براي ايجاد يك منطقه امن در شمال سوريه با تركيه رسيد. با اين حال اين توافق هيچ‌گونه چشم‌انداز روشني به وجود نياورده و اصلا مشخص نيست چگونه بناست اين منطقه امن ايجاد شود و اكنون هر لحظه ممكن است كه جنگ ميان تركيه و كردهاي سوريه آغاز شود. به نوشته الجزيره، كماكان محتواي توافقنامه
7 آگوست همچنان روشن و مشخص نيست، زيرا دوطرف بيانيه‌اي مشترك اما مبهم را منتشر كردند. اين توافق عنوان مي‌كند كه تركيه و ايالات‌متحده در اسرع‌وقت يك مركز عملياتي مشترك در تركيه براي هماهنگي و مديريت ايجاد يك منطقه امن با يكديگر انجام دهند و اين منطقه به يك كريدور صلح تبديل شود. اردوغان اين توافقنامه را به عنوان آغاز يك روند براي ايجاد منطقه امن در شمال سوريه تعبير كرد، در حالي كه حلوصي آكار وزير دفاع تركيه گفت: ما شاهد آن بوديم كه شركاي‌مان به موضع ما نزديك‌تر شدند.
البته در اين زمينه پنتاگون بسيار محتاطانه‌تر عمل مي‌كند و عنوان كرد كه اين مورد تنها مربوط به تشكيل يك مركز عملياتي مشترك نظامي است تا يك سازوكار امنيتي ميان دو طرف شكل بگيرد، اما مقامات پنتاگون عنوان كردند كه قبل از ايجاد يك منطقه امن نياز به مذاكرات بيشتري وجود دارد. به نوشته جو ماكرون در الجزيره، دو موضوع بحث‌برانگيز در اين گفت‌وگوها هنوز حل نشده است. يكي از اصلي‌ترين آن ابعاد اين منطقه امن است و مورد ديگر اينكه چه كسي آن را كنترل خواهد كرد. البته به نظر مي‌رسد يك توافقي درخصوص طول آنكه حدود 140 كيلومتر تا مرز عراق است به وجود آمده اما هنوز درخصوص عمق آن هيچ اجماعي وجود ندارد.
آخرين پيشنهادي كه ايالات‌متحده داده اين است كه تا 5 كيلومتر از اين نوار حايل بايد به شكل غيرمسلحانه و غيرنظامي مديريت شود و
9 كيلومتر ديگر آن نبايد هيچ سلاح سنگيني وجود داشته باشد. اما تركيه اصرار دارد كه حداقل به عمق 30 كيلومتر وارد خاك سوريه شود تا كاملا جنگجويان كرد را از مرز خود جدا كند. اما اين سوال كه چه كسي امنيت را در اين منطقه تامين مي‌كند هنوز بي‌پاسخ مانده است. تركيه مي‌خواهد كنترل كامل بر منطقه داشته باشد، درحالي كه دولت ترامپ نيروهاي امريكايي و اروپايي را ترجيح مي‌دهد.
از طرفي نيروهاي دموكراتيك سوريه نگران از بين رفتن تمام دستاوردي هستند كه طي چهار سال گذشته به دست آورده‌اند. آنها نقش عمده‌اي را در بيرون راندن تروريست‌ها از شمال شرق سوريه ايفا كردند. اما به نظر مي‌رسد براي حفظ اين دستاوردها علاقه‌مند هستند كه بار ديگر مذاكرات جديد خود با روسيه و دولت سوريه را از سر بگيرند، البته هنوز درخصوص اين موضوع ترديدهاي جدي وجود دارد. درواقع اين امكان وجود دارد كه امريكايي‌ها براي جلوگيري از اين اقدام مداخله كنند، چراكه همزمان با اعلام ترامپ مبني بر خروج نيروهاي امريكايي از سوريه، نيروهاي دموكراتيك بلافاصله از دمشق و مسكو خواستند كه از آنها حمايت كنند؛ اقدامي كه امريكا بلافاصله جلوي آن را گرفت.
در حال حاضر منافع سوريه، روسيه و نيروهاي دموكراتيك سوريه همسو هستند، چراكه هيچ‌يك از طرفين توافق امريكا و تركيه را قبول ندارند. اگر بر اثر اين توافق فشارها روي نيروهاي دموكراتيك سوريه افزايش پيدا كند يا اقدامي عليه آنها صورت گيرد، مسكو اين پتانسيل را دارد كه به عنوان يك عامل سوم وارد اين بازي در حمايت از نيروهاي دموكراتيك سوريه شود. روسيه همچنين گزينه تهديد به بمباران شديد ادلب براي فشار بر تركيه در راستاي جلوگيري از پيشبرد اين توافق را روي ميز دارد و به طور بالقوه مي‌تواند بيش از 3 ميليون پناهجوي ديگر سوري را به مرزهاي تركيه سرازير كند. در طرف مقابل آنكارا نيز مي‌تواند با افزايش حمايت از نيروهاي شورشي و ساير گروه‌هاي تروريستي در خاك سوريه هزينه‌هاي جنگ را براي دولت سوريه و روسيه بيشتر كند.
اكنون به نظر مي‌رسد نيروهاي دموكراتيك سوريه نيز در حال آماده‌سازي خود براي هرگونه درگيري احتمالي با تركيه هستند، اما به نظر مي‌رسد امريكايي‌ها به دنبال آن هستند كه به بهانه حضور داعش و رشد دوباره آن در سوريه حضور نظامي خود را تقويت كنند. پنتاگون در روز 6 آگوست گزارشي را منتشر كرد و در آن هشدار داد كه داعش در سوريه در حال بازگشت است و آنها آماده اين نبرد بدون حمايت امريكا نيستند. با اين حال نبايد اين واقعيت را فراموش كرد كه همه گروه‌هاي حاضر در شمال سوريه بيش از حفظ صلح و ثبات به دنبال كنترل بر اين سرزمين‌ها هستند. دولت تركيه مي‌داند كه كاخ سفيد زندگي سربازان امريكايي را در سوريه به خطر نمي‌اندازد و از اين مزيت استفاده مي‌كند و سعي بر فشار دولت ترامپ براي توجه به مطالبات تركيه دارند. فعلا اين استراتژي تركيه كار مي‌كند، اردوغان محاسبات و معادلات ترامپ در مورد سوريه را تغيير داده است. جو ماكرون مي‌نويسد به نظر مي‌رسد دولت ترامپ در مذاكرات با امريكا دست ضعيف‌تري از خود نشان داده است. در حال حاضر اگر ايالات‌متحده نخواهد با مسائل سياسي دشوار دست و پنجه نرم كند، تركيه و حزب دموكراتيك سوريه وارد يك جنگ مستقيم خواهند شد. همان‌طور كه نمونه‌هاي عفرين و منبيج نشان داده تهاجم و تصرف يك منطقه آسان است اما حفظ ثبات و امنيت آن دشوارتر است. هر چه ايالات‌متحده و تركيه با هم به سمت توافق پيش بروند، اگر آشتي سياسي ميان طرف‌هاي ترك و كرد صورت نگيرد و از همه مهم‌تر يك راه‌حل سياسي گسترده در سوريه شكل نگيرد با بي‌ثباتي و تشديد احتمالي درگيري روبه‌رو خواهيم شد.
تنها يك قدم به تشكيل كميته قانون اساسي باقي مانده
سخنگوي كرملين در سخناني تاكيد كرد كه تنها يك گام به تشكيل كميته قانون اساسي باقي مانده است. به گزارش ايسنا، به نقل از پايگاه خبري العهد لبنان، ديميتري پسكوف، سخنگوي كرملين در سخناني درباره روند تشكيل كميته قانون اساسي سوريه و آغاز به كار آن اظهار كرد كه روند تشكيل كميته قانون اساسي سوريه در حال پايان يافتن است. او افزود: در حال حاضر تنها يك گام مانده تا اين كميته تشكيل شود. سال گذشته در جريان نشستي با شركت گروه‌هاي مختلف سوري در شهر سوچي روسيه، قرار شد سه كشور ايران، روسيه و تركيه به عنوان طرف‌هاي تضمين‌كننده آتش‌بس در سوريه، به شكل‌گيري كميته‌اي جهت تدوين يك قانون اساسي جديد براي سوريه كمك كنند. از آن زمان، رايزني‌هاي متعددي ميان سه كشور و طرف‌هاي سوري انجام شده تا تركيب اين كميته، نهايي شود.