درباره فيلم «قسم» ساخته محسن تنابنده
قسم ميخورم كه...
تينا جلالي
تاكنون هر چه فيلم و سريال و تئاتر از محسن تنابنده ديديد، كنار بگذاريد و بيهيچ پيشزمينه و با ذهن خالي به تماشاي فيلم قسم بنشينيد. نه صرفا براي اينكه با فيلم مهمي مواجه ميشويد خير، بلكه اساسا با فيلم متفاوتي روبهرو هستيد. قسم عنوان دومين و جديدترين ساخته محسن تنابنده است كه اين روزها در سينماهاي كشور نمايش داده ميشود. داستان اين فيلم درباره قتل زني به نام رضوان است كه خانواده و اقوام آن بهدنبال اين هستند كه قاتل بودن همسر زن را در دادگاه ثابت كنند. افراد فاميل به سركردگي راضيه با بازي مهناز افشار خواهر مقتول براي قسم خوردن از زادگاهشان گرگان راهي مشهد هستند تا روبهروي حرم امام رضا(ع) دست روي قرآن بگذارند و قسم بخورند كه همسر او قاتل است اما در ميان جمع اين گروه با تنش همراه ميشود. تنابنده برخلاف اولين فيلمش گينس و سريال پرمخاطب «پايتخت» كه از فضاي شاد و كميكي برخوردار بود، اينبار داستاني تلخ با فضاي ملتهبي را براي مخاطب تعريف ميكند و در فيلم جديد او اصلا و ابدا خبري از شوخ و شنگي كارهاي اخير او ديده نميشود. ما در فيلم قسم با تركيب متفاوتي از بازيگران شناخته شده و ناشناخته كنار هم طرف هستيم كه همه در پيشبرد قصه سهيم هستند. از مهناز افشار كه نقش اصلي فيلم را برعهده دارد گرفته تا سعيد آقاخاني، حسن پورشيرازي، مهران احمدي و انبوه بازيگران ناشناختهاي كه باعث ميشود تماشاگر با فيلم پربازيگر همراه باشد. اما جالب اينجاست كه خود تنابنده با وجود توانايياي كه دارد در فيلمش بازي نكرده و سعي كرده بيشتر تمركز خود را در «قسم» روي كارگرداني و نويسندگي بگذارد. نمايش اين فيلم در سي و هفتمين جشنواره فجر با بازخوردهاي متفاوتي همراه بود. مهناز افشار براي بهترين بازيگر نقش اول زن، حسن پورشيرازي براي بهترين بازيگر نقش مكمل مرد و محسن تنابنده براي بهترين فيلمنامه براي فيلم قسم كانديدا شدند اما سيمرغ بلورين اين جشنواره از آن هيچكدام از آنها نشد. اما نميتوانيم كتمان كنيم كه فيلم با تمجيد منتقدان همراه بود. همان زمان مهناز افشار درمورد ايفاي نقش خود در اين فيلم گفته بود كه خيلي خوشحال است از اينكه مخاطب توانسته شخصيت راضيه را حس كند: «من در اين فيلم معناي كار گروهي را تجربه كردم. بعد از فيلم آقاي صفي يزدانيان تصميم داشتم مدتي بازي نكنم اما وقتي فيلمنامه آقاي تنابنده را خواندم حس كردم اين اتوبوس و افرادش نماد تمام افراد جامعه ما هستند. چيزي كه براي من در اين قصه ارزشمند و قشنگ بود حس خواهرانهاي بود كه راضيه داشت. محسن تنابنده از بازيگران شناخته شده تلويزيون است و يادآوري نام او ناخودآگاه مجموعه پرمخاطب پايتخت را در ذهن تداعي ميكند اما فضا و اتمسفر فيلم قسم با ديگر فيلمها و سريالهايي كه او در آنها نقشآفريني هم كرده، متفاوت است. خود تنابنده هم معتقد است نه استايل، نه فيلمبرداري و نه شكل قصه هيچ شباهتي به پايتخت ندارد. از نظر او تنها شباهتي كه اين فيلم به پايتخت دارد تعداد زياد بازيگرانش است.