هنرهاي نمايشي در روزهاي پاياني هفته‌اي كه گذشت دقايق پرتحركي را تجربه كرد. از يك سو نوزدهمين جشنواره نمايش‌هاي آييني و سنتي ميزبان وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي بود. جايي كه سيدعباس صالحي با حضور در مجموعه تئاترشهر همصدا با فعالان اين عرصه از لزوم اختصاص محلي به منظور اجراي نمايش‌هاي آييني و سنتي سخن گفت: «تهران بايد تكيه دولت خودش را داشته باشد.» در سوي ديگر هجدهمين جشن انجمن منتقدان، نويسندگان و پژوهشگران خانه تئاتر برگزار شد كه در اين دوره چهره‌هاي معتبر از جمله حميد امجد (به نمايندگي از بهرام بيضايي)، علي رفيعي، سعيد پورصميمي و حسين پاينده روي صحنه رفتند و علاوه بر تمام اين موارد، رونمايي از اولين نشان طراح لباس صحنه ايران در تالار وحدت به نام «ادنا زينليان» از طراحان باسابقه و شناخته شده هنرهاي نمايشي كشور كيفيت رويدادهاي هنرهاي نمايشي روزهاي پاياني هفته را دوچندان كرد.
اهداي دو جايزه مسووليت اجتماعي در تئاتر
هجدهمين جشن ساليانه انجمن منتقدان، نويسندگان، پژوهشگران خانه تئاتر عصر پنجشنبه ۲۴ مرداد، در سالن زنده‌ياد عباس كيارستمي برگزار شد. در اين دوره نشان مسووليت اجتماعي، به اسماعيل فيروزي براي كارگرداني نمايش «اليور تويست» و ميركمال ميرنصيري كارگردان نمايش «رستم و سهراب» اهدا شد. نمايش «اليور تويست» با حضور مددجويان كانون اصلاح و تربيت تهران و حمايت معاونت فرهنگي قوه قضاييه در تالار هنر اجرا روي صحنه رفت و نمايش «رستم و سهراب» پس از ماه‌ها تمرين با ايفاي نقش 30 نفر از معلولان و مددجويان ساكن آسايشگاه كهريزك در تالار وحدت اجرا شد.
سعيد پورصميمي نماد منش يك نسل
از بازيگران تئاتر
در ادامه مراسم با پخش كليپي از سخنان اهالي سينما و تئاتر، از سعيد پورصميمي تقدير شد و ايرج راد و گوهر خيرانديش براي نكوداشت اين هنرمند روي صحنه آمدند. خيرانديش صحبت‌هاي خود را اين طور آغاز كرد كه «سعيد پورصميمي براي همه ما يك نمونه بازيگري درخشان است» و ادامه داد: «نظم، رفاقت، اونسانيت و ادب او مثال‌زدني است و هميشه هركسي كه او را مي‌شناسد از كاربلدي او مي‌گويد و كسي نقش بدي از وي سراغ ندارد و من سر تعظيم سوي اين بازيگر فرود مي‌آورم.»
ايرج راد نيز در اين باره اظهار كرد: تاكنون از سعيد پورصميمي دو بازي شبيه هم نديدم؛ او از بازيگراني است كه هر نقشي را منطبق با نقش اجرا مي‌كند. پورصميمي پيشِ همه محترم است. همه او را دوست دارند حتي با تندخويي‌هايش، عاشقانه برخورد مي‌كنند و مي‌دانند وي با تمام وجود براي هنر نمايش ارزش قائل است و هر كسي كه بخواهد به بازيگري توهين كند و خارج از اخلاق در اين هنر حضور داشته باشد، سعيد برآشفته مي‌شود و با او برخورد مي‌كند. او الگو و شاخص بازيگري است و با بزرگ‌ترين‌ها عزيزترين و توانمندها كار خود را در عرصه هنرهاي نمايشي شروع كرد و توانمند ماند و در تاريخ اين كشور به عنوان هنرمند توانمند از وي ياد خواهد شد.
اما سعيد پورصميمي كه به زودي و پس از 17 سال دوري از صحنه در نمايش «آواز قو» به كارگرداني پريزاد سيف روي صحنه خواهد رفت، در اين مراسم اظهار داشت: «همبستگي احترام به همديگر، به نسل ما بر مي‌گردد؛ زماني تئاتر را شروع كرديم كه سال‌هاي بي‌رونقي هنر نمايش بود. بديهي است امروز اتفاقاتي افتاده و صحبت بسيار است كه گسترش هر كاري عيب و ايراداتي دارد؛ اميدوارم با رونق نمايش مراقب باشيم ضايعات لطمه نزند. به نسل جوان توصيه مي‌كنم بايد از اين فرهنگ مراقبت كرد.»
در ادامه اين مراسم جايزه پژوهشگر و ناشر برگزيده سال ۹۷ به حسين پاينده براي انتشار پژوهشي با عنوان «نظريه و نقد ادبي؛ درسنامه‌اي ميان‌رشته‌اي» اهدا شد. جايزه بهترين ناشر فعال تئاتر نيز به منصور براهيمي در بخشِ تئاترِ انتشاراتِ «سمت» اهدا شد.
انتقاد به بعضي مطالب عاميانه و اينستاگرامي
ليلي فرهادپور از داوران هجدهمين جشن انجمن منتقدان و نويسندگان خانه تئاتر با انتقاد از كيفيت بعضي مطالب ارسالي به اين انجمن در اين باره گفت: «مطالبي در اين مسابقه از سوي متقاضيان به دست ما رسيد كه عاميانه بود و مانده‌ام برخي اين يادداشت‌هاي اينستاگرامي را با چه اعتماد به نفسي براي داوران فرستادند؟»
در بخش تقدير از نشريه برگزيده سال، امير اثباتي روي صحنه آمد و از ژيلا اسماعيليان، مديرمسوول نشريه دفترهاي نيلا تقدير كرد. همچنين يونس شكرخواه، مدرس دانشگاه و سردبير همشهري آنلاين، در بخش تقدير از خبرنگار فعال سال در حوزه تئاتر روي صحنه آمد و جايزه اين بخش را به آروين موذن‌زاده اهدا كرد.
معرفي برترين‌هاي تئاتر در سال 97
به انتخاب هيات بررسي انجمن منتقدان خانه تئاتر رتبه سوم در بخش بهترين‌هاي سال تئاتر به طور مشترك به نمايش‌هاي «خنكاي ختم خاطره» كاري از حميدرضا آذرنگ و نمايش «بي‌تابستان» به كارگرداني اميررضا كوهستاني رسيد و نشان عبدالحسين نوشين به اين دو هنرمند اهدا شد. البته به دليل حضور اميررضا كوهستاني در خارج از كشور، ليلي رشيدي، بازيگر نمايش «بي‌تابستان» نشان را به نمايندگي از او دريافت كرد.
رتبه دوم بهترين نمايش سال ۹۷ از نگاه اعضاي انجمن منتقدان، نويسندگان و پژوهشگران خانه تئاتر به نمايش اپراي عروسكي «عشق» به كارگرداني بهروز غريب‌پور رسيد. رتبه اول بهترين نمايش سال هم به نمايش «خانه برناردا آلبا» به كارگرداني علي رفيعي اهدا شد. علي رفيعي با حضور روي صحنه بيان كرد: «بهترين خاطره حرفه‌اي تمام اين سال‌ها در اين اثر بوده است؛ تئاتر كار يك گروه است نه يك نفر، گروهي كه من يكي از اعضاي آن بودم بهترين خاطره را در طول زندگي حرفه‌اي برايم باقي گذاشت. از همه عوامل سپاسگزارم اگر عمري باشد و كار ديگري داشته باشم. آرزو دارم با همين گروه كار را پيش ببرم.»
بهرام بيضايي: اين جهان را چاره‌اي جز
فرهنگ نيست
در ادامه مراسم نيز نشان عالي كميسيون ملي يونسكو- ايران با حضور يدالله كابلي از اساتيد خوشنويسي و اعضاي شوراي عالي كميسيون ملي يونسكو- ايران به بهرام بيضايي اهدا شد كه حميد امجد به نيابت از بيضايي اين لوح را دريافت كرد. بهرام بيضايي نيز با ارسال ويديويي متني را خطاب به حاضران خواند و از توجه آنها قدرداني كرد: «اگر به سال‌ها كاري از من برآمده به اميد و انتظار پاسداشت و بزرگداشتي نبوده است كه هر چه كردم جست‌وجوي پاسخ پرسش‌هاي پرشمارم بود. بي‌توقعي از كسي، سازماني و بنيادي از آن روز كه داونستم پاسخ پرسش‌هاي بي‌شمارم پيش كسي نيست. با افتخاري كه از مهر به من مي‌بخشيد مرا پيش مادر و پدر نيكي نديده‌ام سربلند مي‌كنيد كه اميدي به من و كوشش‌هاي ناچيزم نداشتند. و از طرفي اين افتخار شايسته آن مديران خوش‌انديشي است مواج ميان انكار تاريخي خود و خود بزرگ‌پنداري كه از ريشخندها و سماجت ايشان در اتلاف عمر هركه كار از او برآيد سرسخت‌تر شدم...» اين هنرمند و پژوهشگر صاحبنام در انتهاي متن پيام خود آورده است: «اين جهان را چاره‌اي جز فرهنگ نيست.»
سيدعباس صالحي: كلانشهرها به تكيه دولت خودشان نياز دارند
در حاشيه سومين روز جشنواره نمايش‌هاي آييني و سنتي سيدعباس صالحي با حضور در تئاتر شهر و پيش از ديدن نمايش «بازي نامه نوروز» در پاسخ به اينكه با توجه به انتقادات هنرمندان متعدد نمايش‌هاي آييني و سنتي نسبت به بي‌توجهي مسوولان به اين گونه‌هاي نمايشي و به ويژه دو هنر نمايشي ثبت جهاني شده كه يك جاي ثابت ندارند تا در طول سال به اجرا و آموزش براي نسل جوان بپردازند، گفت: داشتن مكان براي نمايش‌هاي آييني و سنتي مساله مهمي است و به نظر مي‌رسد اتفاق خوبي در حال رخ دادن است آن هم اينكه فضاهاي سنتي و با معماري قديمي بازسازي و مرمت مي‌شوند و با توجه به راه افتادن بحث گذر فرهنگ و هنر در شهرها، همه اينها فرصت‌هايي را براي مكان‌هاي خياباني و ثابت نمايش‌هاي آييني و سنتي ايجاد مي‌كنند. ما مي‌توانيم يا بايد مكان‌هاي ثابت و روشني را براي اين موضوع داشته باشيم يعني تكيه دولت‌هاي جديد براي نمايش‌هاي آييني لازم است. تكيه دولت تهران اگرچه به طور گسترده براي نمايش‌هاي مختلف بود، اما تهران و همين طور ديگر كلانشهرها به تكيه دولت خودشان نياز دارند.»
نشان طراحي لباس صحنه به ادنا زينليان
رونمايي از «نشان طراحي لباس صحنه ايران» و اهداي چند لوح قدرداني به پاس سال‌ها تلاش و كوشش ادنا زينليان در عرصه طراحي صحنه و لباس اتفاق خوب روزهاي پاياني هفته گذشته بود. به گفته برديا صدر نوري، اين نشان بر اساس آيين‌نامه‌اي مدون و به صورت دوره‌اي به يك نفر از برگزيدگان حوزه طراحي لباس صحنه اهدا خواهد شد: «بي‌شك نام استاد ادنا زينليان در زمينه طراحي لباس تئاتر و اپرا، مناسب‌ترين انتخاب در طراحي نشان براي تجليل از فعاليت‌هاي هنرمندان ديگر در اين عرصه خواهد بود.»
زينليان نيز در مراسمي كه به همين منظور در تالار وحدت برپا شد، اظهار كرد: «واقعا با هيچ لغتي نمي‌توانم حس خود را از برگزاري اين مراسم اعلام كنم. من ادنا زينليان از جمله هنرمنداني بودم كه ارديبهشت ماه سال ۵۶ به استخدام تالار رودكي درآمدم و از همان زمان تلاشم اين بود كه امروز به جايي برسيم تا به صورت جدي درباره طراحي لباس در صحنه تئاتر و صحنه زندگي صحبت شود و امروز افتخار مي‌كنم كه با رونمايي از نشان طراحي لباس صحنه ايران اين موضوع جدي به سرانجام رسيد و خستگي‌ام را به در برد. در اين روزگار فردي به نام برديا صدرنوري با همكاري انجمن طراحان صحنه و لباس خانه تئاتر ايران نهايت تلاش خود را انجام دادند تا چنين رويدادي در تاريخ تئاتر ايران ثبت شود. اين نشان از نگاه من اداي ديني به فارغ‌التحصيلان ۶۰ سال پيش طراحي لباس در دانشگاه و هنرمندان، دانشجويان و هنرجوياني است كه در اين سال‌ها كنارم بودند و بسيار خوشحالم كه دين خود را در حد توانم به هم‌صنفان خود ادا كردم.»