بطور كلي مراسم و هيات‌هاي مذهبي پاي ثابت سياست‌ورزي در ايران است. يوسف ارجويي، رييس سازمان بسيج مداحان گفته است: «در اسراييل مداحاني براي تخريب عاشورا تربيت مي‌شوند كه عده‌اي از آنها در كشور دستگير شده‌اند.» از روزهاي آغازين نهضت بنيانگذار جمهوري اسلامي گرفته تا سال‌هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي همواره مراسمات مذهبي پاي ثابت سياست‌ورزي بوده و هست. اگر تا سال‌هاي پيش از پيروزي انقلاب موضوع «جنايت‌هاي رژيم» گذشته بود، در سال‌هاي اخير رنگ‌وبوي دگر گرفت و گاه‌وبي‌گاه به سمت جناحي خاص تمايل يافت. اين روند ادامه داشت ولي در جريان انتخابات رياست‌جمهوري 84 و رقابت محمود احمدي‌نژاد و آيت‌الله اكبر هاشمي‌رفسنجاني شكل و شمايلي علني‌تر به خود گرفت تا جايي كه يكي از مداحان صاحب‌نام، آشكارا در مسجد ارگ تهران به حمايت از كانديدايي پرداخت كه چندي بعد او و يارانش را مجبور به موضع‌گيري عليه خود كرد. احمدي‌نژاد آن روزها محبوب اصولگرايان و مداحان بود. او كه در دوران تكيه‌اش بر دستگاه مديريت شهري تهران پاي ثابت چند تن از مداحان نامدار محسوب مي‌شد، رابطه خود با آنها را تاجايي پيش‌برد كه آنها، جزو نام‌آشناترين چهره‌هاي امضاكننده بيانيه حمايت 104 مداح از فردي باشند كه در آن زمان «بسيجي ولايي» معرفي مي‌شد. ارتباط قابل‌توجه احمدي‌نژاد با شبكه مداحان منحصر به دوران پيش از انتخابات رياست‌جمهوري نشد و در دوران حضور او در پاستور نيز اين رابطه حداقل در دولت نهم ادامه يافت تا جايي كه چهره نام‌آشناي مداحي، احمدي‌نژاد را در چند سفر استاني همراهي كرد و يك‌بار نيز صراحتا از علاقه شخصي خود به رييس‌جمهوري وقت ايران سخن گفت و تاكيد كرد كه «به محمود احمدي‌نژاد افتخار مي‌كنم». مداحان آن روزها شبكه‌اي براي دفاع از رييس‌جمهوري وقت تشكيل داده بودند و از رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام گرفته تا محمدباقر قاليباف، شهردار وقت تهران از حملات اين افراد بي‌نصيب نماندند. هاشمي‌رفسنجاني همچنان و حدود 3 سال پس از درگذشت سيبل حملات است ولي قاليباف آن روزها ازسوي يكي از ذاكران به «عمربن سعد» تشبيه مي‌شد. اين مداح معروف در دعاي روز عرفه در حسينيه صنف لباس‌فروشان خطاب به شهردار اسبق تهران گفته بود: «گفتند با قتل امام حسين(ع) به ملك ري نمي‌رسي كه با تمسخر پاسخ داده بود، اگر به گندمش نرسم [...]. برخي ابن‌سعدهاي دوران ما هم اينگونه‌اند و اگر به گندم رياست‌جمهوري نرسيدند، [...].»
روزگار بي‌دوام يك رابطه
روزگار يكسان نماند و آنان كه براي احمدي‌نژاد و پيروزي‌اش در 88 از هيچ اقدامي دريغ نكردند، از دولت دهم و به‌ويژه پس از ماجراي خانه‌نشيني 11 روزه او، عملا در مقابل او ايستادند تا جايي كه يكي از تندترين تعابير ممكن را عليه او به كار بردند. ما عامدا در اين گزارش از يادآوري آن تعابير صرف‌نظر مي‌كنيم و همين‌قدر مي‌گوييم كه بعضي از مداحان سخت‌ترين حملات را به رحيم‌مشايي كردند.
احمدي‌نژاد رفت و ترك پاستور گفت ولي مداحان ماندند و انتخابات 92. اين‌بار دو چهره اصولگرا در ميدان رقابت بودند و شبكه مداحان چاره‌اي نداشت، جز تقسيم قوا. سعيد جليلي و محمدباقر قاليباف دو چهره اصولگراي ميدان رقابت بودند و تعدادي از مداحان به ستاد قاليباف كه او را «سرباز ولايت» مي‌دانستند شتافتند؛ و در مقابل بعضي از ذاكران نيز در حمايت از جليلي كليپ و صوت منتشر كردند. همين اقدامات موجب شد تا انتقادات بسيار جدي در آن زمان از اقدامات مداحان و جناحي شدن محافل مذهبي صورت بگيرد، ولي مداحان كه اين مهم را حق خود مي‌دانستند، تن به اصلاح امور ندادند كه ندادند.
تقابل با روحاني
انتخابات 92 گذشت و مداحان و حاميان‌شان نتوانستند تاثيري در پيروزي حسن روحاني بگذارند. كانديداي موردحمايت اصلاح‌طلبان راهي پاستور شد ولي شبكه مداحان نه‌تنها دست از كار نكشيد، بلكه رو به تشديد اقدامات خود گذاشت و بعضا اظهاراتي به زبان آورد كه رسانه‌هاي رسمي به هزار و يك دليل از انتشار آنان معذور بود. از آن زمان به بعد و با روي كار آمدن دولت حسن روحاني كه اين شبكه آن را «مخالف ارزش‌هاي انقلابي» مي‌دانست، روند اقدامات و گفته‌هاي آنان تندتر شد؛ طوري كه بعضا اظهاراتي به زبان آوردند كه رسانه‌هاي رسمي از انتشار آن نيز معذور بود. روحاني آن روزها به‌دنبال بهبود رابطه با غرب و حل‌وفصل پرونده هسته‌اي ايران بود و مداحان همچون ياران اصولگراي‌شان در دستگاه‌هاي حكومتي همچون مجلس شديدا با اين روند مخالف بودند. يكي از مداحان همان روزها در پاسخ به اظهارات رييس‌جمهوري كه مخالفان مذاكره را بي‌خبر از اوضاع معيشت مردم خوانده بود، گفت: «آن آقا مي‌گويد بعضي‌ها از جيب مردم خبر ندارند! تو دلت واقعا براي مردم سوخته؟ شما كجا مي‌نشيني؟ زندگي‌ات چطور است؟ استخر را نفر قبلي خراب كرد، شما دوباره ساختيد. مي‌گويند رييس‌جمهور بايد گلف‌بازي كند و به استخر برود. شما برويد شناي‌تان را بكنيد و جت‌اسكي‌تان را برويد. اين حرف‌ها كه در مورد جيب مردم مي‌زنيد، از شما خنده‌دار است.» مدتي از آن اظهارات گذشت و گوش مداحان به انتقادات بدهكار نبود كه نبود و اين كنش و واكنش‌ها ادامه يافت. رييس‌جمهوري ايران سي‌ام مهرماه 93 و حدود يك‌سال پيش از توافق برجام، در اظهاراتي در اجتماع مردم زنجان در ورزشگاه كارگران اين شهر، بازي را به زميني كشاند كه گويي مداحان و حاميان‌شان انتظارش را مي‌كشيدند. او گفت كه «درس و پيام امام حسين(ع) درس برادري، وحدت، گذشت و قبول توبه از يكديگر است و درس كربلا هم درس تعامل سازنده و مذاكره در چارچوب منطق و موازين است اين به معناي آن نيست كه امام حسين(ع) از شهادت مي‌ترسيد، بلكه امام حسين(ع) از شهادت استقبال هم مي‌كرد اما با اين حركت خود به ما ياد داد كه حتي با دشمن خود بايد به گونه‌اي رفتار كنيم كه دنيا منطق ما را در صحنه مذاكره پيروز بداند.»
اين گفته‌هاي روحاني مثال بنزين بر آتش مداحان عمل كرد و تندترين انتقادات ممكن را عليه رييس‌جمهوري و تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي ايران شكل داد تا جايي كه عليرضا پناهيان، كه خود را «فراجناحي» مي‌داند، در اظهاراتي تاكيد كرد كه «تطبيق مذاكرات هسته‌اي با صلح امام حسن(ع) فاجعه‌آميز و توهين بزرگ به ملت ايران است.»
حمله به صف اول
برجام امضا شد و تخريب‌ها مانع توافق نشد ولي درست به همان ميزان كه طرف امريكايي در تعهدات خود بدعهدي مي‌كرد، تيغ انتقادات اصولگرايان و ليدرهاي مذهبي آنان تندتر مي‌شد. يكي از تندترين اين انتقادات در روزهايي شكل گرفت كه دونالد ترامپ در كاخ سفيد به قدرت رسيده بود و از خروج امريكا از برجام سخن مي‌گفت. در همان زمان مداحي تا آن زمان گمنام، در اظهاراتي در نماز عيد فطر كه به‌عقيده بزرگان مذهبي ايران بايد به منبري براي وحدت مردم تبديل شود، واژگاني را به زبان آورد كه شد عامل تفرقه و دودستگي فعالان سياسي و شبكه‌هاي اجتماعي. مداح مراسم در اشعار خود «برجام را به فنا رفته» دانست و «توافق برد برد» را عاملي براي تاراج سرمايه‌هاي مردم دانست. گفته‌هاي او، صراحتا روحاني و مسوولان دولتي «صف اول» را خطاب قرار داد و موجب اعتراض مجيد انصاري، معاون پارلماني رييس‌جمهوري شد. اعتراضي كه البته به جايي نرسيد؛ چراكه رييس ستاد نماز جمعه تهران آن را «حرف دل مردم» دانست. اين مداح تحصيلكرده در مراسمي ديگر انتقادهاي مقامات دولت از شعر سابق خود را «تحريم دادخواهي و انتقاد» خواند و حسن روحاني را متهم كرد كه از مداحان انتظار دارد كه تنها «مدح» او را بگويند. اينكه چطور رييس‌جمهوري كه از ابتداي رقابت خود بر سر كرسي پاستور مداحان را مقابل خود ديده مي‌تواند انتظار حمايت از آنان داشته باشد، پرسشي است بي‌پاسخ ولي مطيعي در مراسم عيد فطر سال بعد نيز حاضر شد و دوباره عليه روحاني و دولت و اقداماتش اشعاري به زبان آورد تا قدرت شبكه مداحان و البته تفاوت رويكرد آشكار آنان با دولت آشكارتر از قبل شود.
بعضي اقدامات هنجارشكنانه
شبكه مداحان در سال‌هاي اخير درست به همان ميزان كه به دولت تاخت و كسي جلودارشان نبود، با حواشي بسياري مواجه شد. به لطف شبكه‌هاي اجتماعي بعضي فيلم‌ها و فايل‌هاي صوتي منتشر شد و واكنش‌هايي را به همراه داشت تا جايي كه بعضي از آنها به سوژه‌هاي داغ كاربران تبديل شدند. بنا به ملاحظاتي از ذكر جزييات اين هنجارشكني‌ها مي‌گذريم اما احتمالا خوانندگان در حافظه خود يا در حافظه گوشي‌هاي هوشمند خود مي‌دانند از چه فايل‌هايي صحبت مي‌كنيم. غلامحسين محسني‌اژه‌اي كه در آن زمان در سمت سخنگوي دستگاه قضا به فعاليت مي‌پرداخت، در پاسخ به پرسشي درباره سرانجام پرونده موسوم به جاسوسي يكي از مداحان، گفت كه «اين پرونده در دادسراي ويژه روحانيت در حال بررسي است ولي من از جزييات آن اطلاعي ندارم.» اين مقام عاليرتبه قوه‌قضاييه جمهوري اسلامي البته گزارش‌ها را تاييد كرد و گفت كه «دو نفر درباره اين پرونده بازداشت شده‌اند كه يكي از آنان با وثيقه آزاد شده است.» تا لحظه نگارش اين گزارش هيچ‌يك از مقامات قضايي گزارشي درباره سرنوشت پرونده موسوم به جاسوسي ارايه نكرده‌اند ولي روز گذشته سرهنگ يوسف ارجوني، رييس سازمان بسيج مداحان ايران در اظهاراتي قابل توجه خبر از «بازداشت مداح‌هاي تربيت‌شده در اسراييل» داد. او حاضر نشده از نام اين افراد يا تعدادشان سخني به ميان آورد و همين موضوع كلافي سردرگم از اين ماجرا ساخته است.
صدور فرمان حمله
حالا تنها چند روز تا برپايي هيات‌هاي عزاداري باقي نمانده و اين يعني در شرايطي كه روحاني اظهاراتي را براي مذاكره به زبان آورده و همزمان ديپلمات‌هاي وزارت خارجه از «انعطاف‌هاي امريكا در زمينه فروش نفت ايران» خبر داده‌اند، محفلي براي سياست‌ورزي جناحي مداحان فراهم خواهد شد. در اين بين حجت‌الاسلام پناهيان در شبكه افق در پاسخ به سوال مجري برنامه صراحتا وعده محرمي سياسي را داده است. او در پاسخ به پرسش وحيد يامين‌پور، تاييد مي‌كند كه در مراسم‌هاي عزاداري سال جاري بايد شاهد گفتارهايي درباره موضوع روز كشور يعني «مذاكره مجدد با امريكا و غرب» باشيم. پناهيان در توجيه اين اقدام خود و يارانش نيز گفته كه «امام حسين نمي‌پذيرد عمرسعد آن زمان را لعن كنيم ولي عمرسعد امروز را نگوييم. نمي‌شود شمر را بزنيم و انگليس خبيث را كاري نداشته باشيم.» او البته صراحتا مخالفت خود با مذاكره را اعلام كرد و افزود: «امام حسين به قتلگاه رفت به خاطر سازش چهره‌هايي چون اشعث و ابوموسي اشعري. حضرت علي(ع) آنان را لعن كرد چراكه دم از صلح مي‌زدند و علي را جنگ‌طلب مي‌خواندند. ابوموسي اشعري رانت‌خوار بيت‌المال بود ولي با شعار دروغين صلح راي آورد. همين‌ها كربلا را ساختند. اهل‌بيت از ما نمي‌پذيرد كه اين حرف‌ها را نزنيم.» بدين‌ترتيب به نظر مي‌رسد بايد شاهد يكي از سياسي‌ترين محرم‌هاي جمهوري اسلامي باشيم. محرمي كه بيش از آنكه سياسي باشد، مي‌توان جناحي‌اش خواند تا جايي كه به نظر مي‌رسد در روزهاي آتي شاهد تقابل دو ديدگاه موافق و مخالف مذاكره براي بهبود شرايط كشور خواهيم بود. در اين بين خالي از لطف نيست يادآوري اظهارات آيت‌الله مكارم‌شيرازي در 4سال پيش كه خطاب به مداحان كه مخالفان اقدامات سياسي و جناحي خود را افرادي «بدون بينش سياسي» مي‌دانند، گفت «مجالس عزاداري امام حسين(ع) را با مسائل سياسي و جناحي آميخته نكنيد و از ارايه آهنگ‌ها و اشعار نامناسب نيز بپرهيزيد.»
خبر دستگيري برخي مداحان تربيت‌شده در اسراييل چه بود؟
رييس سازمان بسيج مداحان كشور گفت: در اسراييل مداحاني براي تخريب عاشورا تربيت مي‌شوند كه عده‌اي از آنها در كشور دستگير شده‌اند.يوسف ارجوني، رييس سازمان بسيج مداحان كشور در سي‌ودومين گردهمايي سالانه مداحان و ذاكران اهل‌بيت(ع) كرمان كه با حضور سردار محمد مطهري جانشين سپاه ثارالله استان كرمان و حجت‌الاسلام علي جلالي مديركل اوقاف و امور خيريه استان كرمان برگزار شد با بيان اينكه دشمن همواره در حال تخريب اسلام و خواستار تخريب محرم و عاشوراست، اظهار داشت: فشارهاي رواني و تبليغات سوء عليه محرم و عاشورا هر چه كه به ماه عزا نزديك‌تر مي‌شويم بيشتر مي‌شود.به نوشته باشگاه خبرنگاران، او با بيان اينكه در اسراييل مداحاني براي تخريب عاشورا تربيت مي‌شوند كه عده‌اي از آنها در كشور دستگير شده‌اند، افزود: فوكوياما يكي از نظريه‌پردازان چندين سال قبل براي نابودي اين انقلاب گفته است كه شيعه بر دو بال سبز انتظار و سرخ عاشورا استوار است كه بايد اين دو بال را نابود كنيم.رييس سازمان بسيج مداحان كشور با اشاره به اينكه مداح بايد طهارت دل و روح داشته باشد، عنوان كرد: امروز طبق آمار رسمي بيش از ۱۵۰ هزار مداح در كشور داريم كه آمار غيررسمي دو برابر اين مقدار تخمين زده مي‌شود.او با بيان اينكه هيات‌هاي مذهبي و بچه‌هاي انقلابي بايد در كنار يكديگر قرار بگيرند، گفت: قشر جوان مذهبي و انقلابي ما ظرفيت عظيمي است كه بايد از اين ظرفيت به درستي استفاده كنيم.ارجوني با اشاره به بيانات مقام معظم رهبري در جمع مداحان در سال ۹۷ گفت: رهبر معظم انقلاب بر اين مساله تاكيد داشتند كه مواظب تفرقه‌هاي دشمن باشيم و حرف تفرقه‌انگيز در مراسم و عزاداري‌ها نزنيم.او با بيان اينكه فرمايش ديگر مقام معظم رهبري اين بود كه خانواده و حوزه‌ها را جدي بگيريم و بصيرت‌افزايي را در اينگونه مراسم ترويج دهيم، افزود: در بيانيه گام دوم انقلاب توصيه شده كه راه را براي جوانان باز كنند.رييس سازمان بسيج مداحان كشور با اشاره به اينكه در بيانيه گام دوم توصيه شده كه افراد مسن كار را به جوانان بسپارند، گفت: تحقق بيانيه گام دوم وظيفه همه ماست.
او با بيان اينكه در روز عاشورا تشنگي به حدي زياد شده بود كه بعضي از بچه‌ها شكم‌هاي خود را بر زمين نمناك گذاشته بودند كه مقداري از عطش آنها برطرف شود، افزود: با وجود همه سختي‌ها راضي به مذاكره با دشمن نشدند و بايد از عاشورا درس بگيريم.