چهره‌هاي اصلاح‌طلب و اصولگرا از لزوم سياستگذاري انتخاباتي مي‌گويند
ليست‌نويسي يا شايسته‌سالاري؟!
براي جريان‌هاي سياسي كه تمايل ارايه كانديدا در انتخابات مجلس يازدهم را دارند، آسيب‌شناسي عملكرد گذشته مهم است. از وجوهي كه نيازمند آسيب‌شناسي است را مي‌توان ميزان و سطح گسترش تشكيلات حزبي در شهرستان‌هاي استان‌هاي كشور عنوان كرد. اين مورد مي‌تواند در كنار ارايه فهرست انتخاباتي در شهرهاي بزرگ به امتداد جريان حامي ليست در شهرهاي بزرگ در شهرستان‌ها ياري برساند. حالا دو جريان اصلاح‌طلب و اصولگرا به اين مورد توجه بيش از پيش نشان داده‌اند. چنان كه محمدرضا راه‌چمني، دبيركل حزب وحدت و همكاري ملي، پيرو گردهمايي دبيران اين تشكل اصلاح‌طلب در استان‌هاي كشور خطاب به دبيران شهرستان گفته است: «در شهرستان‌هاي تابعه استان‌هاي خودتان نامزدهاي توانمند و كارآمد را شناسايي و به ستاد انتخابات حزب در مركز معرفي تا پس از بررسي و هماهنگي‌هاي لازم از طريق حزب به صورت مستقل يا به صورت مشترك با ديگر احزاب و گروه‌هاي سياسي اصلاح‌طلب به جامعه و مردم حوزه‌هاي انتخاباتي مربوطه معرفي شوند.» اين طور كه پيداست هر چه به انتخابات نزديك مي‌شويم، اين «نهضت پايش» در قالب ترسيم الگوهايي براي تصميم‌گيري، ليست‌نويسي و ارزيابي عملكرد در ميان نيروهاي دو جريان اصولگرا و به‌ويژه اصلاح‌طلب هر روز پرمخاطب‌تر مي‌شود.
اصلاح‌طلب نيستم، پس اصولگرا هستم
يكي از مصائبي كه نيروهاي جريان اصولگرا با آن دست و پنجه نرم مي‌كنند، مساله وحدت يا به بيان دقيق‌تر عدم دستيابي به وحدت است. از اواخر سال گذشته بود كه اين موضوع به عنوان يكي از اصلي‌ترين موضوعات مدنظر چهره‌ها و نيروهاي اصولگرا مطرح شد و درخصوص علل و راه‌كارهاي رفع آن اظهارنظرهايي متعددي منتشر شد. با همه اين صحبت‌ها و اظهارنظرها، مساله عدم دستيابي به وحدت همچنان در اين جناح مشكل‌آفرين و پابرجاست. در اين ميان اما امير محبيان، دبيركل حزب نوانديشان ايران اسلامي كه ازجمله تحليلگران منتسب به جناح راست نيز هست، به وجهي ديگر از مصائبي كه جريان اصولگرا با آن دست به گريبان شده، اشاره كرده و آن، بحثي نيست مگر مساله هويتي جريان اصولگرا در سال‌هاي اخير.
به باور محبيان داشتن ايده‌اي مركزي و توافق نيروها و تشكل‌هاي اصولگرا با آن ايده سبب مي‌شود كه نيروهاي اصولگرا با توافق بر حول آن ايده مركزي، به وفاق و وحدت دست يابند. محبيان در اين خصوص مي‌گويد: «ميان طيف‌هاي اصولگرا موضع روشني درباره حدود و مرزهاي دقيق اصولگرايي جز نفي جريان اصلاحات ديده نمي‌شود و حتي در اين مورد هم موضع روشن و مشخصي ندارند.» وي در ادامه به ارايه راهكاري براي برون رفت از اين وضعيت پرداخت و پروسه وحدت نيروهاي جريان اصولگرا را شامل چهار مرحله توجه به واقع‌گرايي به جاي بيان آرزوها، توافق بر ديدگاه‌ها و رويكردها به مسائل كشور، توافق روي سوژه‌اي واحد در زندگي روزمره و در انتها عدم تخاصم با يكديگر روي موضوعي واحد عنوان كرد. محبيان در ادامه به وضعيت امروز نيروهاي جريان اصولگرا اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «تنها امكان هماهنگي محدودي بر سر موضوعات خاص نظير انتخابات ميان اصولگرايان وجود دارد حتي در اين هماهنگي محدود هم طيف‌ها متفاوت هستند و برخي در همين حد هم راضي به همراهي نيستند.»
راستي‌آزمايي اصلاح‌طلبي كانديداها
براي اصلاح‌طلبان حضور در انتخابات با وضعيت مشروط و چندوجهي توأمان است و يكي از مهم‌ترين ابعاد وضعيت و چگونگي مشاركت اين جريان سياسي در انتخابات مربوط به نوع نگاه نهادهاي نظارتي به نيروها و كانديداهاي اين جريان و تاييد يا ردصلاحيت آنها است. اما وجوه ديگري نيز مطرح است كه اصلاح‌طلبان نيازمند بازنگري در آن و تصميم‌گيري درباره‌اش هستند. موضوعي كه مي‌توان در كنار ساز و كار پايش نمايندگان اصلاح‌طلب مجلس دهم به آن توجه داشت. وجهي كه محمدصادق جوادي‌حصار، عضو شوراي مركزي حزب اعتماد ملي در گفت‌وگوي خود با ايرنا به آن پرداخته و درخصوص برخي انتقادات نسبت به عملكرد فراكسيون اميد و جبهه اصلاح‌طلبان ايران مي‌گويد: «معتقدم هيچ اصلاح‌طلبي قصد عبور از عارف را ندارد، اينكه دوستان مي‌گويند هر كس بايد در جايگاه خود باشد، به معني عبور از عارف نيست.» جوادي‌حصار با بيان اينكه ممكن است اسمِ اصلاح‌طلبي عوض شود ولي رسمش عوض نه، مي‌گويد: «انتقاداتي به حوزه تصميم‌سازي در مديريت و سياستگذاري اصلاح‌طلبان وارد است كه بايد جدي و عالمانه شنيده شده و مورد نقد و بررسي قرار گيرد كه خروجي آن منجر به انسجام‌بخشي به مجموعه اصلاح‌طلبان شود.»
جوادي‌حصار، عضو شوراي مركزي حزب اعتماد ملي همچنين در مورد برخي انتقادهايي كه عملكرد چهار ساله افرادي كه در ليست اميد حضور داشتند و فرداي انتخابات به عضويت فراكسيون‌هاي ديگر درآمدند يا خود اقدام به تشكيل فراكسيون كردند، مي‌گويد: «رويكردهاي ائتلافي و انتخاباتي اصلاح‌طلبان در سه دوره گذشته با وجود همه انتقادات، مورد اقبال مردم قرار گرفت و پيروزي به همراه داشت.» او در ادامه گفته است: «بيش از 150 نفر با اين ليست وارد مجلس شدند اما فراكسيون اميد فقط با 90 نفر تشكيل شد كه توان لازم را نداشت.» در مجموع جوادي حصار، اتخاذ رويكرد ائتلافي در انتخابات از سوي جبهه اصلاح‌طلبان را سياستگذاري موثري مي‌داند و مي‌گويد: «نظر همه اصلاح‌طلبان اين است كه بايد از همه ظرفيت‌هاي بيروني و غيرحزبي درون جريان اصلاحات استفاده كرد كه امري بديهي و عقلاني است، اما اينكه زمام اختيارات و تصميم‌سازي‌ها را به دست افراد غيرحزبي بدهيم، غيرعقلاني است.» او با تاكيد بر اينكه بايد مراقب بود تا مناسبات به گونه‌اي رقم نخورد تا خروجي نهايي توسط اعضاي بيرون از حوزه احزاب سازماندهي شود ولي به نام احزاب مهر خروج بخورد، به ارايه راهكارهايي پرداخته و مي‌گويد: «بايد به احزاب اصلاح‌طلب رتبه و ستاره داد تا بر اساس تعداد اعضا، دفتر مركزي و دفاتر استاني و شهرستاني، ارگان رسمي و روزنامه و سابقه فعاليت رتبه‌بندي شوند.» به نظر مي‌رسد كه جوادي‌حصار با اشاره به برخي از شيوه‌هاي راستي‌آزمايي و رتبه‌بندي بر لزوم پايش افراد پيش از تهيه ليست نهايي تاكيد دارد تا 4 سال مجلس يازدهم كارآمدتر سپري شود. اين روندي است كه اكنون لازم‌الاجرا است.
نقشه راه رهپويان
روزنامه اعتماد روز گذشته پيرو مصوبه جلسه جبهه اصلاح‌طلبان ايران مبني بر تصويب ساز و كاري درخصوص پايش عملكرد فراكسيون اميد به اين موضوع پرداخت. حال برخي از نيروهاي جريان اصولگرا نيز به اين وجه از آسيب‌شناسي و سياستگذاري درخصوص شركت در انتخابات توجه نشان داده‌اند. چنان كه حجت‌الاسلام سيدمحمدصادق كاظمي، سخنگوي جمعيت رهپويان انقلاب اسلامي همين ديروز اعلام كرده كه اين تشكل اصولگرا، بر اساس سند گام دوم انقلاب و همچنين سياست‌هاي كلي انتخابات، ابلاغي رهبر معظم انقلاب به الگويي تحت عنوان شايسته‌گزيني دست پيدا كرده است. كاظمي مي‌گويد: «اين مدل در اختيار شوراي ائتلاف اصولگرايان قرار خواهد گرفت و در صورت تاييد، به عنوان ساز و كار اصولگرايان براي رسيدن به ليست انتخاباتي خود در انتخابات مجلس يازدهم تعيين خواهد شد.» چنان كه از صحبت‌هاي كاظمي برمي‌آيد اين الگو داراي شاخصه عمومي و اختصاصي است تا نشان‌دهنده صلاحيت حضور در ليست اصولگرايان باشد. هر چند تا اين مدعا به محك تجربه آزموده نشود، نمي‌توان با قطعيت از صحت و سلامتش سخن گفت. به هر ترتيب اما كاظمي در ادامه گفته است: «مجموع شاخصه‌هاي عمومي ۱۲ شاخصه هستند كه ۱۰۶ زيرشاخه دارند. شاخصه‌هاي اختصاصي هم در ۱۹ دسته مشخص شده‌اند كه ذيل سه سردسته مهارت‌هاي نمايندگي، دانش پايه و فراپايه و نگرش‌هايي كه يك نماينده بايد داشته باشد، تعريف شده‌اند.» سخنگوي جمعيت رهپويان با بيان اينكه هر كدام از شاخصه‌ها ضريب وزني مشخصي دارند، گفت: «اين ضريب‌ها در نمره نهايي كه به يك كانديدا داده مي‌شود، تاثيرگذار است.» كاظمي اين شيوه را ساز و كاري كارآمد براي مقايسه افراد و قرار دادن آنها در ليست نهايي عنوان كرده و در انتها ابراز اميدواري مي‌كند كه شوراي ائتلاف اين الگوي شايسته‌گزيني در تهيه ليست نهايي كانديداهاي انتخابات مجلس يازدهم را رد نكند. موضوعي كه با توجه به جايگاه برخي چهره‌هاي موثر در جمعيت رهپويان ازجمله محمد دهقان، دبيركل اين تشكل اصولگرا و عضو حقوقدان شوراي نگهبان، عليرضا زاكاني، دبيركل اسبق اين تشكل و نماينده پيشين مجلس و حسين مظفر، عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام بعيد به نظر مي‌رسد.