معماي پيراهن تيم ملي
علي كربلايي
هيچ يك از تيم‌هاي ملي فوتبال در دنيا به اندازه ايران در سال‌هاي اخير تامين‌كننده البسه‌اش را تغيير نداده است، چرا كه پروسه معقولي براي انتخاب تامين‌كننده البسه طي نمي‌شود. ماجراي تامين‌كننده البسه تيم ملي فوتبال ايران يكي از آن مباحث پيچيده و عجيب ورزش ايران است. فدراسيون فوتبال برخلاف تمام فدراسيون‌هاي ديگر جهان براي اينكه پيراهن برندي را بپوشد، به آنها پول هم پرداخت مي‌كند. كسي نمي‌داند چرا اين رويه باب شده و به چه دليل كسي در پي اصلاح اين روند نيست. پيش از جام جهاني 2014 بود كه بحث پيرامون انتخاب برند تامين‌كننده پيراهن تيم‌هاي ملي فوتبال ايران بالا گرفت و كارلوس كي‌روش اعلام كرد كه از آل‌اشپورت راضي نيست. بازيكنان در برزيل با مصاحبه‌هايي نارضايتي خود از محصولات اين برند را علني كردند و حتي گفته مي‌شد اين پيراهن‌ها بعد از شست‌وشو، آب مي‌روند. پيش از جام جهاني 2018 روسيه مسوولان فدراسيون در اقدامي عجيب و باورنكردني، با خريد عمده دو طرح از پيراهن‌هاي آديداس اعلام كردند كه اين برند آلماني تبديل به تامين‌كننده البسه تيم ملي شده است. البته كه خريد پيراهن، اقدامي است كه تنها از فدراسيون فوتبال ايران برمي‌آيد و ظاهرا تنها مهدي تاج و دوستانش هستند كه مي‌توانند چنين عملكردي را با آب و تاب به عنوان يك حركت مثبت بازتاب بدهند. پيراهن تيم ملي فوتبال ايران همواره محل مناقشه هواداران و فدراسيون بوده. سال‌هاست كه سوالات زيادي پيرامون نحوه انتخاب برند تامين‌كننده پوشاك تيم ملي مطرح مي‌شود و سال‌هاست هيچ پاسخي دريافت نمي‌شود. بين تمام تيم‌هاي برتر آسيا، تنها تيم ملي فوتبال ايران است كه اسپانسري در شأن مقام و رتبه‌اش ندارد و تنها تيم ملي ايران است كه براي تبليغ يك برند با پوشيدن پيراهن‌هايش، به آنها پول هم مي‌پردازد.
رويه سالم و بدون اشكال انتخاب پيراهن تيم‌هاي ملي به اين شكل است كه فدراسيون‌ها بعد از مذاكره با نمايندگان برندها، بهترين پيشنهاد را برمي‌گزينند. به عنوان مثال تيم ملي اسپانيا بعد از بررسي پيشنهادات مختلف، با اين استدلال كه آديداس پول بهتري نسبت به ساير تامين‌كنندگان به آنها پرداخت مي‌كند، اين برند را برمي‌گزيند. بخشي از پول فروش پيراهن‌ها و مبلغي ثابت كه سالانه توسط آديداس به حساب فدراسيون فوتبال اسپانيا واريز مي‌شود، يكي از محل‌هاي درآمدزايي اين فدراسيون است. رويه‌اي عادي در تمام فدراسيون‌هاي فوتبال دنيا، جز فدراسيون فوتبال ايران. مسوولان فدراسيون براي فرار از پاسخگويي در مورد انتخاب‌هاي عجيب‌شان، بحث تحريم‌ها را باز مي‌كنند. مي‌گويند تحريم هستيم و به دليل نقض گسترده قانون كپي‌رايت هيچ برندي حاضر نيست با فدراسيون فوتبال ايران همكاري كند. مشخص نيست حالا كه به دليل تحريم برندهاي خارجي با ايران همكاري نمي‌كنند، چرا فدراسيون با برگزاري يك مزايده از برندهاي داخلي نمي‌خواهد پوشاك مورد نيازش را تامين كند. برندهاي باكيفيتي در ايران هستند كه بعضي از آنها حتي تامين‌كننده البسه تيم‌هاي ملي كشتي و واليبال ساحلي امريكا و برخي كشورهاي اروپايي هستند. همچنين طرح پيراهن تيم ملي ايران هم همواره مورد بحث است. اغلب تيم‌هاي ملي پيراهن‌هايي با شكلي ثابت دارند كه المان‌هاي آن هميشگي است. اينكه يك بار طرح يوزپلنگ به پيراهن اضافه شود و يك بار طرح گل و بلبل و بار ديگر هيچ طرحي روي پيراهن نباشد، جلوه زيبايي ندارد و فدراسيون بايد يك بار براي هميشه به يك طرح ثابت برسد. تيم ملي ايران از جام جهاني 2006 به اين سو با برندهايي مثل پوما، دايي، جيووا، مجيد، آل‌اشپورت و آديداس همكاري كرده كه در نوع خود بين تيم‌هاي ملي يك ركورد محسوب مي‌شود.