تخريب پروژه نجات برجام از سوي اسراييلي‌ها شدت گرفت
بازي با پرونده‌هاي تاريخ مصرف گذشته
ميثم سليماني
زماني كه در سال 2015 برجام در آستانه حصول قرار داشت، عوامل بسيار زياد خارجي تمام تلاش خود را به‌كار بستند تا اجازه ندهند، ايران با گروه 1+5 به توافق نهايي دست پيدا كند؛ از سفر شبانه سعودالفيصل وزيرخارجه وقت عربستان به لوزان تا سنگ‌اندازي‌هاي پي‌درپي رژيم اسراييل. تمام اين تلاش‌ها يك هدف واحد را دنبال مي‌كردند؛ اجازه ندهند ايران و به عبارت دقيق‌تر جهان به يك دستاورد بزرگ ديپلماتيك دست پيدا كنند. در نهايت اراده سياسي ايران و 1+5 به تولد برجام به عنوان يك توافق بزرگ بين‌المللي منتهي شد.هر چند با ورود دونالد ترامپ به كاخ سفيد و كناره‌گيري امريكا از برجام اين توافق به شدت تضعيف شد اما از اهميت آن در سطح سياست بين‌الملل و نظام منع اشاعه كاسته نشده است. پس از كاهش تعهدات برجامي ايران هر چند اختلاف‌هايي ميان ايران و 1+4 به‌خصوص تروييكاي اروپايي ايجاد شده اما با ابتكار فرانسه (به عنوان نماينده 3 كشور اروپايي) و فرصتي كه ايران به ديپلماسي داده، بازماندگان در برجام تلاش مي‌كنند تا اين توافق به هر نحو ممكن حفظ شود. اين تلاش نيز دشمنان خاص خود را دارد كه اتفاقا همان دشمناني هستند كه 4 سال پيش تلاش كردند، برجام به فرجام نرسد. هنگامي كه محمدجواد ظريف، وزير خارجه كشورمان براي مذاكره با مقام‌هاي عاليرتبه فرانسه به بياريتز رفته بود، بنيامين نتانياهو نخست وزير رژيم اسراييل از ترس ديدار ظريف و ترامپ بارها و بارها با رييس‌جمهور ايالات متحده تماس گرفت. او حتي پس از مذاكرات ايران و فرانسه در تماسي با امانوئل ماكرون رييس‌جمهوري فرانسه به نحوي قصد داشت، ماكرون را تحريك كند كه مذاكرات با ايران را ادامه ندهد با اين ادعا كه اكنون وقت مذاكره با ايران نيست. حالا طي دو روز گذشته و دقيقا در حالي كه ايران مشغول مذاكره با كشورهاي اروپايي براي چكش‌كاري طرح فرانسه بود به ناگاه گزارش‌هايي منتشر مي‌شود كه دو طرف نسبت به يكديگر بدگمان شوند. يكي در ياهو نيوز و ديگري در وال استريت ژورنال؛ يكي براي اين بود كه ايران نسبت به طرف اروپايي بي‌اعتماد شود و در سوي ديگر اروپايي‌ها نيز نسبت به صداقت ايران در صلح‌آميز بودن برنامه هسته‌اي‌اش ترديد كنند.
تلاش اسراييل براي تاييد ادعاي تورقوز آباد
روز دوشنبه وال استريت ژورنال در گزارشي به نقل از ديپلمات‌هاي مطلع، مدعي شد كه ايران در حال جلوگيري از تحقيق و تفحص آژانس بين‌المللي انرژي اتمي زير نظر سازمان ملل در خصوص اتهامي مبني بر ذخيره تجهيزات هسته‌اي و مواد راديواكتيو در تهران است كه بنا بر ادعاي اين گزارش، نگراني‌هاي جديدي را درباره فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران پس از توافق سال 2015 مطرح مي‌كند. اين ديپلمات‌ها ادعا كردند كه ايران از پاسخ به سوالات مهم توسط آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در مورد اتهامات مطرح شده، خودداري كرده است. اين اتهامات براي اولين‌بار توسط بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اسراييل حدود يك سال پيش در مجمع عمومي سازمان ملل متحد مطرح شد. نتانياهو ادعايي را مطرح كرد مبني بر اينكه ايران يك سايت در تهران تاسيس كرده كه در آن تجهيزات ساخت سلاح‌هاي هسته‌اي و ذخيره‌سازي مواد راديواكتيو كار گذاشته است. در حالي كه ديپلمات‌هاي مورد ارجاع اين رسانه امريكايي مدعي هستند، ايران از همكاري در اين زمينه سر باز زده، قدرت‌هاي اروپايي به رهبري فرانسه سعي مي‌كنند پس از خروج امريكا از برجام اين توافق را حفظ كنند. تاكنون آژانس بين‌المللي انرژي اتمي بارها و بارها اعلام كرد كه ايران تمام تعهدات خود ذيل برجام را اجرايي كرده و با بازرسان آژانس نيز به طور كامل همكاري كرده است. وال استريت ژورنال عنوان كرده كه مقام‌هاي ايراني به درخواست براي اظهارنظر در اين خصوص پاسخ نداده‌اند. ايران بارها ادعاهاي نتانياهو درباره سايت فعاليت هسته‌اي اعلام نشده در تورقوز آباد را رد كرده است. وال استريت ژورنال در ادعايي عجيب كه سندي هم براي آن وجود ندارد، گزارش كرده كه آژانس اخيرا به كشورهاي عضو گفته، قصد دارد ايران را به دليل اين عدم همكاري مورد انتقاد قرار دهد. با اين همه در گزارش اخير آژانس درباره پايبندي ايران به تعهدات هسته‌اي‌اش، آژانس به شكلي كاملا مبهم به اين موضوع اشاره كرده است. نتانياهو در سپتامبر گذشته از آژانس انرژي اتمي خواسته بود كه بلافاصله از اين سايت ديدن كنند و پس از آن بارها نسبت به بي‌توجهي آژانس نسبت به هشدارهاي اوليه و خصوصي او ابراز نااميدي كرد. ديپلمات‌هايي كه با وال استريت ژورنال حرف زده‌اند، ادعا كرده‌اند مواد راديو اكتيوي كه از اين منطقه كشف كرده‌اند براي توليد سوخت سلاح هسته‌اي كافي نيست. آنها مي‌گويند كه احتمالا اين كار از سال‌ها پيش در آن محل انجام مي‌شده و اثرات آن باقي مانده است. اما مقام‌هاي غربي مدعي هستند كه اين محل با هدف يادگيري نحوه ساخت سلاح هسته‌اي ايجاد شده است. اما ايران همواره تاكيد كرده كه برنامه هسته‌اي اين كشور هميشه براي اهداف صلح‌آميز بوده است. با اين وجود به نظر مي‌رسد كه غربي‌ها به‌خصوص امريكا و اسراييل علاقه‌مند هستند كه ايران را به اين وسيله ناقض اصلي توافق هسته‌اي سال 2015 اعلام كنند. آنها معتقدند كه ايران اساس تعهدات خود را زير پا گذاشته و حتي تلاش كردند كه به نحوي ايران را در شوراي حكام آژانس نيز متهم كنند كه موفق نشدند.وال استريت ژورنال به نقل از يكي از سخنگو‌هاي آژانس انرژي اتمي عنوان كرده كه جزييات كار آژانس كاملا محرمانه است و روند سخت فني و قانوني به طور جدي دنبال مي‌شود و هر گونه اختلافات دروني نيز تكذيب مي‌شود. گفتني است قبل از مرگ يوكيا آمانو، مديركل فقيد آژانس انرژي اتمي فشارهاي امريكا براي تغيير ادبيات گزارش‌هاي آژانس و بازگشايي پرونده ادعايي PMD عليه ايران به شكل فزاينده‌اي وجود داشت اما شخص آمانو تبديل به مانعي بر سر اين راه شده بود. حالا كه آمانو درگذشته است، فشارها نيز از سوي امريكايي‌ها افزايش پيدا كرده و اين نوع ادعا‌ها را نيز در راستاي همين چارچوب مي‌توان قرار دارد. نتانياهو سپتامبر گذشته در مجمع عمومي سازمان ملل مدعي شد كه سايت تورقوزآباد داراي 300 تن مواد مرتبط با ساخت بمب هسته‌اي از جمله 15 كيلوگرم مواد راديواكتيو است. با اين حال وال‌استريت ژورنال در ماه آوريل گزارش داد كه بازرسان آژانس از تورقوز آباد تهران بازديد كرده‌اند و نمونه‌هايي از مواد را براي آزمايش برداشته‌اند. برخي ديپلمات‌هاي غربي مدعي هستند كه آژانس در نتايج اوليه خود آثار مواد راديواكتيو را پيدا كرده است. اما نكته اينجاست كه گفته مي‌شود، محل به طور كامل پاكسازي شده همچنين گفته مي‌شود اين محل براي فعاليت‌هاي گذشته ايران بوده و اكنون چيزي كه براي آژانس اهميت دارد، محدود كردن برنامه آينده ايران است.
بازي با پرونده استاكس نت
اما موضوع گزارش‌هاي اين دو روز تنها عليه ايران نبود بلكه فضاسازي دو طرفه‌اي بود كه ايران را نسبت به مذاكرات اخير خود با اروپايي‌ها دلسرد كند. ياهو نيوز پرونده‌اي را مجددا باز كرده كه تا چند سال پيش يكي از بزرگ‌ترين خرابكاري‌هاي سايبري محسوب مي‌شد. در اين گزارش آمده كه سال‌هاست يك راز ماندگار در خصوص حمله ويروس استاكس نت وجود دارد كه چگونه ايالات متحده و اسراييل توانستند اين ويروس را در سيستم رايانه‌هاي تاسيسات غني‌سازي اورانيوم نطنز جاسازي كنند. در اصل هدف ايجاد ويروس استاكس نت براي خرابكاري در برنامه هسته‌اي ايران بود و در سال 2007 به دستگاه‌هاي سانتريفيوژ كارخانه غني‌سازي اورانيوم نطنز راه پيدا كرد. گزارش‌ها حاكي از آن است كه اين بدافزار با دستور سيا و موساد ساخته و پرداخته شد تا به ايران نفوذ كند. اما بنا بر گزارش ياهو نيوز دستگاه اطلاعاتي هلند، نقش عمده‌اي براي اجرايي‌سازي اين كار ايفا كرد. بنا بر ادعاي اين گزارش يك مهندس ايراني كه توسط آژانس اطلاعاتي هلند معروف به AIVD تمام ابزارهاي مهم براي ساخت استاكس نت را فراهم مي‌كند و كد‌هاي دسترسي و دستگاه‌هاي نطنز را نيز در اختيار امريكا و اسراييل قرار مي‌دهد و ويروس به وسيله يك فلش مموري به سيستم‌هاي نطنز نفوذ مي‌كند. در سال 2004 سيا و موساد از هلندي‌ها مي‌خواهند كه به كارخانه نطنز دسترسي پيدا كرده و به فاصله كمتر از 3 سال توانستند يك فرد را به عنوان مهندس مكانيك مشغول كار در نطنز كنند و به گفته يك منبع آگاه به ياهو، هلندي‌ها مهم‌ترين ابزار براي ورود ويروس به نطنز بودند. نه سيا و نه موساد به سوالات ياهو نيوز درباره اين موضوع پاسخ ندادند. همچنين آژانس اطلاعاتي هلند نيز از اظهارنظر درباره دخالت خود در اين عمليات خودداري كرد. گفته مي‌شود اين عمليات بازي‌هاي المپيك نام گرفت كه علاوه بر امريكا و اسراييل 3 كشور ديگر نيز كمك كردند كه بر مبناي 5 حلقه المپيك نام اين عمليات با همين عنوان طراحي شد. دو بازيكن ديگر اين عمليات كه تاكنون مشخص شده، هلند و آلمان بودند. در برخي گمانه‌زني‌ها فرانسه به عنوان كشور پنجم مطرح شده اما اطلاعات دقيقي در اين زمينه نيست. به گفته منابع آلمان در مورد سيستم‌هاي كنترل صنعتي خود كه ساخته شركت زيمنس آلمان بوده و در كارخانه نطنز نصب شده بود، اطلاعات لازم را به امريكا ارايه داده است. اعتقاد بر اين است كه فرانسه نيز اطلاعات مشابهي را ارايه داده است. اما هلندي‌ها در موقعيت منحصر به فردي براي ايفاي اين نقش برخوردار بودند. استاكس نت يك بدافزار رايانه‌اي است كه نخستين بار در تاريخ 13 جولاي 2010 شناسايي شد. ماجرا زماني شروع شد كه شركت سيمانتك در كاليفرنيا گزارشي درباره آلودگي كامپيوترهاي جهان به اين كرم منتشر كرد. در اين گزارش عنوان شده بود كه حدود 60 درصد آلودگي‌هاي جهان به اين كرم كامپيوتري در ايران قرار دارد. گزارش‌هاي اوليه از اين ويروس حاكي از آن بود كه اين ويروس در سيستم‌هاي كنترل صنعتي شركت زيمنس به نام اسكادا نفوذ كرده است. اما در گزارش‌هاي تكميلي كه شركت سيمانتك منتشر كرد، اعلام داشت كه هدف اين ويروس جاسوسي نيست بلكه تخريب سيستم‌هاي صنعتي است كه هدف اصلي آن نيز ايران بوده است.
سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به خبر منتشره در خصوص احتمال مشارکت سرویس امنیتی هلند در خرابکاری سایت هسته‌ای نطنز از طریق ویروس استاکس نت اظهار داشت: این خبر با دقت از سوی وزارت امورخارجه و سفارت کشورمان در هلند در دست بررسی قرار دارد. موسوی افزود: در همین ارتباط نیز روز سه‌شنبه رییس اداره اول غرب اروپای وزارت امورخارجه در ملاقات با معاون مدیر کل سیاسی وزارت خارجه هلند که در سفر از قبل تنظیم شده در تهران به‌سر می برد مراتب نگرانی و حساسیت جمهوری اسلامی را با هیات هلندی و سفیر این کشور در تهران مطرح و هیات هلندی در پاسخ اظهار داشته است که موضوع را به دولت متبوع خود منعکس خواهد کرد.