تركيه و سلاح‌هاي هسته‌اي
محمود فاضلي
تركيه كه اين روزها در عرصه سياست خارجي، دفاعي و داخلي درگير موضوعات مهمي از جمله «ادامه تلاش‌ها براي ايجاد منطقه امن در شمال سوريه، جريان خيل مهاجرت به سمت شمال ادلب به دليل تشديد حملات نيروهاي دولت سوريه، اختلاف با يونان بر سر عبور انبوه پناهجويان از خاك اين كشور به سوي جزاير اين كشور، عمليات مشترك فرماندهي ژاندارمري و ميت عليه پ.ك.ك، انتقاد از گشت‌زني مشترك نيروهاي امريكايي با گروه پ.ك.ك/ي.پ.گ و كمك‌هاي آموزشي و لجستيكي امريكا به اين دو گروه، ارجاع احمد داووداوغلو نخست‌وزير و عضو سابق حزب عدالت و توسعه به شوراي انضباطي حزب و درخواست اخراج قطعي او، احتمال تشكيل احزاب جديد، روند جدايي كادرهاي اصلي اين حزب و استعفاي حدود يك ميليون نفر از اين حزب» است، حزب عدالت و توسعه تلاش دارد تغييرات مهمي در مديريت محلي انجام دهد، در روزهاي اخير جبهه جديدي گشوده و بر دستيابي اين كشور به سلاح‌هاي هسته‌اي با هدف دفاع از اين كشور تاكيد دارد.
اردوغان، رييس‌جمهور تركيه در سخنان خود در نشست اعضاي حزب «عدالت و توسعه» و در مجمع اقتصاد آناتولي مركزي كه در چارچوب مراسم صدمين سالگرد كنگره سيواس در اين شهر برگزار شد، منع تركيه از داشتن سلاح‌هاي هسته‌اي را غيرقابل قبول خواند و اعلام داشت در حالي كه كليه كشورهاي پيشرفته موشك‌هاي مجهز به كلاهك هسته‌اي در دست دارند، عدم برخورداري تركيه از اين سلاح قابل قبول نيست. هيچ كشور توسعه يافته‌اي در جهان نيست كه اين سلاح‌ها را نداشته باشد. به گفته او برخي كشورها موشك‌هاي مجهز به كلاهك‌هاي هسته‌اي دارند، آن هم نه يكي، دوتا. اما به ما مي‌گويند شما حق برخورداري از چنين سلاح‌هايي را نداريد! اين براي من غيرقابل قبول است. در حال حاضر بين كشورهاي پيشرفته جهان كشوري كه به موشك‌هاي با كلاهك هسته‌اي مجهز نباشد، تقريبا وجود ندارد. همه اين كشورها مجهز به اين نوع سلاح‌ها هستند. حتي رييس‌جمهور سابق يكي از اين كشورها كه در اينجا نام او را ذكر نخواهم كرد و اينك رييس‌جمهور نيست، وقتي به ديدار او رفته بودم به من گفته بود: «ما در حال حاضر حدود 7 هزار و 500 كلاهك هسته‌اي در دست داريم، اما امريكا و روسيه حدود 12 هزار و 500 الي 15 هزار موشك با كلاهك هسته‌اي در دست دارند؛ لذا ما نيز خواهيم ساخت. ببينيد اوضاع از چه قرار است و اينها در چه زمينه‌اي با يكديگر رقابت مي‌كنند؟ به ما نيز مي‌گويند به هيچ‌وجه دست به ساخت اين‌گونه سلاح‌ها نزنيد. اين در حالي است كه اسراييل در بيخ گوش ما به اين سلاح‌ها مجهز بوده و همه را با اين سلاح‌ها مي‌ترساند. آنها به دليل برخورداري از اين سلاح‌ها ديگر كشورها را مي‌ترسانند. كسي به آنها هم دست نمي‌زند.
در حالي كه «ديويد ساترفيلد» سفير جديد امريكا در پي تقديم استوارنامه خود به اردوغان، از آرامگاه آتاتورك، بنيانگذار تركيه بازديد مي‌كرد و در دفتر آرامگاه آتاتورك مي‌نوشت: «تركيه شريك راهبردي امريكا و هم‌پيمان ناتو است. روابط تركيه و امريكا كه از بدو تاسيس جمهوري تركيه آغاز شده است از اين پس نيز ادامه خواهد يافت»، اردوغان با انتقاد از دولت‌هاي امريكا اظهار داشت: «ما از باراك اوباما رييس‌جمهور وقت امريكا بمب‌هاي هوشمند درخواست كرديم و به او گفتيم كه به اين بمب‌ها نياز داريم، اما امريكايي‌ها چنين سلاحي به ما ندادند و ما از دونالد ترامپ جانشين اوباما چنين درخواستي كرديم. او نيز درپاسخ به من گفت راست مي‌گويي ؟ من نيز گفتم بله، ولي تحت شرايط مشابه. يعني از شما نيز تحت همان شرايطي كه از روسيه خريداري كرديم، اين سامانه‌‌ها را مي‌توانيم خريداري كنيم. اما هيچ اتفاقي نيفتاد، بنابراين خود شروع به ساخت اين سلاح كرديم. به باور اردوغان، اگر گزينه جايگزيني نداشته باشيد كمر شما را مي‌شكنند. لذا ما خيلي تلاش خواهيم كرد. هم از لحاظ مالي قوي خواهيم شد و هم كليه اين زيرساخت را ايجاد خواهيم كرد. تركيه پيمان عدم تكثير سلاح‌هاي هسته‌اي را در سال 1980 و پيمان منع جامع آزمايش هسته‌اي 1996 را امضا كرده است. پيمان منع جامع آزمايش هسته‌اي هر گونه انفجار هسته‌اي به هر منظوري را ممنوع كرده است. به نظر مي‌رسد رجب طيب اردوغان به‌طور ضمني خواستار رويكردي مشابه با اسراييل در قبال تركيه شده است. اردوغان همچنين با اشاره به دريافت اولين سري از سامانه دفاع موشكي اس-400 ساخت روسيه و تنش‌هاي پيش آمده با امريكا بر سر آن، از ساخت پهپاد جديد رزمي ديگري از سوي وزارت دفاع اين كشور در آينده نزديك خبر داد.
اردوغان در هفته‌هاي اخير بارها تلاش كرده است با شعارهاي تند داخلي قدرت و ايستادگي تركيه در مقابل دشمنان اين كشور را مورد تاكيد قرار دهد. به اعتقاد او، تركيه به هيچ‌وجه تحت استعمار و حمايت ديگران بودن را نمي‌پذيرد. هر دستي كه به سوي وطن، پرچم و استقلال ما دراز شود را خواهيم شكست. از اين مسير كه با شعار: «يا بقاء يا مرگ» وارد آن شده بوديم به هيچ‌وجه باز نخواهيم گشت. آنكارا چشمداشتي به خاك هيچ كشوري ندارد ولي كوچك‌ترين تحملي نيز در قبال تعرض و تهديد به خاك اين كشور و حق حاكميت ملي را هم ندارد. تلاش‌هاي تركيه در عرصه داخلي و خارجي در حالي ادامه دارد كه نتايج آخرين نظرسنجي موسسه افكارسنجي متروپل در ماه آگوست منتشر شده، نشان مي‌دهد ميزان رضايت افراد از دولت اردوغان به 44 درصد كاهش يافته است. اين رقم در دوران مشابه سال گذشته 53.1 درصد بود. ميزان نارضايتي از دولت طي يك‌سال گذشته با 10 درصد افزايش از 38 درصد به 48 درصد رسيده است.