چين و امريكا در ميانه
جنگ سرد فناوري
شركت فناوري هوآوي چين ردپاي خود را در سراسر آفريقا گسترش داده و كشورهاي اين منطقه را به فناوري جديد و تجهيزات مخابراتي از جمله شبكههاي تلفن همراه «جي 4/نسل 4» و «جي 5/نسل 5» تجهيز كرده است. طبق مقالهاي كه در تاريخ 14 آگوست در نشريه وال استريت ژورنال منتشر شد، برخي از اين اقدامات با كمك تكنيسينهاي هوآوي به دولتهاي آفريقايي در جاسوسي از رقباي انتخاباتي آنها همراه بوده است. طبق گزارشهاي منتشر شده، اين تكنيسينها در اوگاندا به سرويسهاي امنيت ملي كمك كردهاند تا به حسابهاي كاربري نامزدهاي رقيب در برنامههاي «واتسآپ» و «اسكايپ» نفوذ كنند و بدينترتيب، امكان بررسي برنامههاي آنها براي تجمعات خياباني و ساير فعاليتهاي سياسي را فراهم آورند. ظاهرا تكنيسينهاي هوآوي در يك مورد جداگانه در زامبيا به تنظيمكنندههاي ارتباطات از راه دور كمك كردهاند تا به تلفنها و صفحات فيسبوك وبلاگنويسان مخالف دسترسي و از مكان آنها اطلاع يابند.
هوآوي و هر دو كشور فوق اين ادعاها را رد كردهاند، اما چنين اقدامات جاسوسي مخابراتي با تمايلات دولتهاي حاكم در آفريقا به تضعيف مخالفان سياسي خودشان و با نقشي كه شركتهاي مخابراتي و ساير شركتهاي فناوري به عنوان تسهيلكننده ارتباطات و هماهنگي ايفا ميكنند، همخواني دارد. برخلاف بسياري از كشورهاي غربي، دولت چين اقدامات مشابهي را نيز در داخل مرزهاي خود داده و حقوق بشر از جمله حريم خصوصي را ناديده گرفته است.
حريم خصوصي و قدرت
گسترش فعاليتهاي شركت هوآوي به آفريقا پيامدهاي سياسي، اقتصادي و امنيتي زيادي در پي خواهد داشت كه با رقابت بر سر قدرت برتر بين چين و ايالات متحده در ارتباط است. گزارش
والاستريت ژورنال نشان ميدهد كه كنترل شبكههاي ارتباطات ملي قدرت در پي خواهد داشت. به اپراتورها درباره نفوذ به اطلاعات و ترسيم الگوهاي اطلاعاتي از طريق زيرساختهاي موجود دستور داده شده است. كنترل يكي از دلايلي است كه بيطرفي شبكهها را به موضوعي مناقشهآميز در ايالات متحده تبديل كرده و به همين دليل است كه دولت ايالات متحده سعي ميكند براي مقابله با گروههاي تروريستي، سازمانهاي جنايتكار و جاسوسي خارجي با شركتهاي فناوري از جمله «اي تياند تي»، «وريزون»، «اپل» و «فيسبوك» همكاري كند. گستردگي اين همكاريها از جمله استفاده از «درهاي پشتي» با توجه به جدايي بخشهاي خصوصي و دولتي و همچنين قوانين سفت و سخت حريم خصوصي در ايالات متحده به شدت جنجالي شده است. (درهاي پشتي به شاخصه يا نقصي در سيستم كامپيوتري گفته ميشود كه امكان دسترسي بدون مجوز به اطلاعات محرمانه را فراهم ميآورد.) امتناع اپل از باز كردن قفل آيفون يكي از تيراندازها در حمله سال 2015 در سن برناردينو در كاليفرنيا نشاندهنده محدوديتهاي اين همكاري حتي در رابطه با تروريسم داخلي بود.
اگرچه هوآوي و چين تنها تهديدهاي موجود براي حريم خصوصي دادهها نيستند، اما گستردگي فعاليتهاي اين شركت در جهان بر ترس ايالات متحده از اينكه چين از «درهاي پشتي» در فناوريهاي خود براي پيشرفت و برتري در رقابت جهاني ايالات متحده و چين استفاده كند، افزوده است. در آفريقا، گسترش شبكههاي نسل 5 هوآوي كه با همكاري نزديك بين دولتهاي حاكم صورت گرفت، ميتواند امكان دسترسي نامحدود به اطلاعات، ارتباطات و ديگر اطلاعات ذخيره و
منتقل شده از طريق اين شبكهها را براي دولتهاي حاكم فراهم آورد. دولتها كه مالك و اپراتور انواع مختلفي از زيرساختها از جمله آزادراهها، بنادر يا شبكههاي تلفن همراه نسل 5 هستند و شركتهاي چند مليتي، تجارتهاي محلي و اشخاص حقيقي عملا به آنها تكيه دارند، ميتوانند از اين اطلاعات سوءاستفاده كنند و مخالفان سياسي خود، شركتها و ديگر سازمانهاي غيردولتي را هدف بگيرند.
خطرات و اقدامات حفاظتي
در رابطه با مخاطرات احتمالي لازم است كه سازمانها و افراد در اين كشورها دولت ملي، تمايلات سياسي و قابليتهاي فناوري آن و همچنين تمايلاتش به بهرهبرداري از دسترسي به شبكهها را مورد بررسي قرار دهند. دولتهايي كه سطوح بالاي فساد در آنها به چشم ميخورد و نبود نهادهاي قدرتمند نظارتي احتمالا با نقض بيشتر حريم خصوصي و همكاري شركتهاي فناوري و شركاي بخش خصوصي همراه خواهند شد. چنين شرايطي اين امكان را براي آنها فراهم ميآورد تا از شركتهاي چند مليتي جاسوسي كنند يا سازمانهاي غيرانتفاعي كه به مشكلات دولت ميپردازند را مورد آزار قرار بدهند.
سازمانها و افراد بايد درك كنند كه اين مخاطرات هم در حوزه سايبري هستند و هم حوزه فيزيكي. استفاده از خدمات پيامرساني رمزگذاري شده ميتواند به كاهش اين مخاطرات كمك كند و ارتباطات ماهوارهاي هم ميتوانند يك راهكار جايگزين به شدت پرهزينه براي ارتباطات حقيقتا حساس باشند. اما احتمال اينكه خطر به كلي از بين برود اندك است، چرا كه اگر پشتوانه اينترنت كشور
كاملا به يك فناوري واحد وابسته باشد، گزينهها براي نفوذ نامحدود هستند. مسافران همچنين بايد به ياد داشته باشند كه تا حد ممكن در زمان سفر به اين كشورها دادههاي حساس به همراه خود
نداشته باشند.
منبع: استرتفور / ترجمه: ديپلماسي ايراني