نگاهي به كتاب لبخند بي‌لهجه
زندگي در ايران و امريكا
منصور روئينا
كتاب لبخند بي‌لهجه انعكاسي از نگاه جذاب و طنزآميز نويسنده به زندگي در ايران و امريكاست كه باورهاي مشترك را با وجود ديواري كه مرزها ايجاد كرده‌اند، يادآور مي‌شود. اين كتاب در
30 بخش با عناويني طنزآميز مي‌كوشد كوچك‌ترين مسائلي را كه در زندگي با آن مواجهيم، در شمار نادرترين پديده‌هايي جلوه دهد كه ممكن است تكراري نداشته باشند و با استفاده از الفاظي ساده، رنگ خاكستري را از چهره تكراري برخي روزهاي عمر بردارند. تجارب كوچك نويسنده در خلال شرح گذر سال‌هاي عمرش و خلق تصاوير زيبا از خلال توصيف‌هاي ساده، خواننده را به دنبال كردن ماجرا ترغيب مي‌كند. نويسنده اثر با بازگشت به گذشته كه در ايران زندگي مي‌كرد، با استفاده از عناصر خيال، دوران كودكي خود را رقم مي‌زند و حين اين جريان، داستان وقايع اجتماعي و وضعيت مردم، زندگي شهرنشيني و مصايب آن را توصيف مي‌كند. به عنوان نمونه، او در بخشي از خاطرات كودكي‌اش، متوجه مي‌شود كه به اين دليل از گردگيري خانه لذت مي‌برد كه آن را نبرد خوبي و بدي مي‌داند و معتقد است، كارگران خانه
به خوبي تمامي زواياي خانه را نمي‌گردند تا غبار را به‌طور كامل از بين ببرند!
او مي‌كوشد تا در خلال بيان داستان زندگي خود، درس‌هايي را به ساكنان شهرها به ويژه شهرهاي بزرگ يادآور شود كه لازمه همزيستي مسالمت‌آميزند. نويسنده در جريان رشد خود، نحوه آشنايي‌اش با برخي اتفاق‌هاي زندگي نظير دوري، غربت، دوستي‌هاي جديد، از دست دادن عزيزان، نگرش‌هايي كه درباره رفتار با كودكان متداول بودند و... را تشريح مي‌كند. او نكات ظريفي را درباره رفتار با كودكان و دريافت‌هاي آنها در دوره‌‌هاي مختلف زندگي يادآور مي‌شود كه بزرگ‌ترها فراموش كرده‌اند كه روزي خودشان هم در اين دوره زندگي مي‌كردند. او از اين طريق مسائلي را در برخورد با كودكان يادآوري مي‌كند كه مي‌توانند در سنين بزرگسالي تاثيرات فراواني در نحوه برخورد و تفكر آنها داشته باشد. استفاده از كلمات طنزآميز متن اين كتاب، خواننده را به‌طور ضمني با برخي رفتارهاي ناشايست اجتماعي كه در قالب فرهنگ درمي‌آيند، آشنا مي‌كند؛ رفتارهايي مانند دروغ گفتن، غيبت، بدگويي و كنجكاوي‌هاي بيش از حد كه در اغلب تغييرات زندگي اجتماعي نظير مراسم ازدواج، ورود فردي جديد به دايره ارتباطات قبلي، تغيير مكان، خريد وسايل جديد و... رخ مي‌دهند.
فيروزه دوما همچنين با تبيين برخي شرايطي كه خودمان ايجاد كرده‌ايم، در قالب كودكي كه از بيرون به اوضاع مي‌نگرد، برخي از سياهي‌هايي را كه مي‌توانند رنگي ديگر به خود گيرند، تداعي مي‌كند و مي‌كوشد پيچيدگي‌هاي روابط و تعاملات انساني را ساده‌تر كند. نحوه مواجهه با شرايط و رخدادهايي كه در طول زندگي هر فرد ممكن است بارها تكرار شوند، ازجمله آموزه‌هاي غيرمستقيمي است كه خاطرات نويسنده اثر به آن توجه دارد. تعارف كردن، يكي ديگر از ويژگي‌هاي ايرانيان است كه در اين كتاب به آن اشاره مي‌شود و نوع برخوردي كه ميهمان دربرابر تعارفات ميزبان دارد، بخش‌هايي از اين كتاب را رقم مي‌زنند.