كوتاه درباره ممنوعيت نمايش چهره معصومين در سينما
سينما در ارادت به معصومين(ع) عقب‌نماند
رسول‌آباديان
همه ما يادمان هست كه اوايل دهه60 كپي يك‌نقاشي از سيماي نوراني حضرت محمد(ص) در ايام جواني ميان مردم‌دست به دست مي‌شد. تصويري فوق‌العاده زيبا كه با يك بار ديدن درذهن حك‌مي‌شد. يكي از دلايل اعتماد به اين نقاشي منسوب به يك نقاش مسيحي درميان مردم، تاييد اصل بودنش ازسوي چند چهره ازعلماي اسلام بود و بر همين اساس بر ديوار خانه‌ها نصب شد. ديدن اين تصوير باعث شد كه مسلمانان تا حدودي از حسرت تاريخي نديدن چهره نوراني پيام‌آور وحي فاصله بگيرند. مردم چهره رسول‌خدا را ديدند و با هربار ديدن ارادت‌شان هم بيشتر و بيشتر شد. آن‌چه اين روزها نقل محافل فرهنگي كشور است، پرسش پيرامون چرايي عدم نمايش چهره معصومين در سينما و تلويزيون است. قالب‌هاي امروزي با سطحي بالا از تاثيرگذاري كه بدون شك با اندكي مطالعه مي‌توان ازآنها براي بالا بردن سطح دانش مذهبي مردم استفاده كرد. يعني همان‌كاري كه در بيرون‌ازمرزها اتفاق افتاده و نتايجي درخور به دنبال داشته. كشور ما در حوزه هنرهاي نمايشي، از آن جمله كشورهايي است كه سابقه‌اي ديرين در ارادت به جانفشاني‌ها در واقعه كربلا دارد. گرچه هنر تعزيه امروزه ديگر داراي آن رونق هميشگي نيست اما هنوز هم مي‌توان رگه‌هايي موثر ازآن را در اقصي‌نقاط كشور پيدا كرد. تعزيه هنري پيشگام درنشان‌دادن چهره بزرگان محرم‌سال 61 هجري است. هنري مردمي كه بيش از 300سال نمايشگر عظمت روز عاشوراست و تاكنون ديده نشده كه نقش يك موافق‌خوان به عنوان توهين به ائمه تلقي شود. اين درحالي است كه درسبك‌هايي ويژه‌از اين هنر، تماشاگر بدون واسطه مي‌تواند مثلا چهره ابوالفضل‌العباس(ع) يا سيدالشهدا(ع) يا حضرت زينب‌كبري(س) را ببيند و با شخصيت‌پردازي‌هاي حرفه‌اي همذات‌پنداري‌كند. بايد پذيرفت كه سينما به عنوان صنعت و هنري فراگير و پرطرفدار دركشور ما، زماني كه ميل به نمايش صلابت روزي چون عاشورا و دلايل بروزآن دارد، بدون شك نيم‌نگاهي به هنر تعزيه هم دارد و يك سينماگر مدام از خود مي‌پرسد كه چگونه مي‌توان چهره چندتن از برگزيدگان خداوند را در يك هنر ديد و در هنري ديگر نه؟ البته اين را هم بايد گفت كه نمايش چهره بزرگان دين بايد دركمال دقت و ظرافت و همراه با مطالعه‌دقيق تاريخي همراه باشد. همه ما بارها فيلم‌هايي با محوريت بزرگان اديان ديگر چون عيسي و موسي و نوح يا حضرت مريم را ديده‌ايم و از آنجايي كه پرداختن به اين بزرگان همراه با نگاه‌هايي اصولي و فني از هر لحاظ بوده، نه تنها به دانش ما در شناخت آنها افزوده بلكه حس ديدن چهره‌هايي ازاين دست، داراي آرامشي مثال‌زدني هم براي‌مان بوده است. شخصيت‌هايي چون شخصيت‌هاي حاضر در روز واقعه، براي هر مسلمان شيعه، داراي حسي پنهان ازغم و هم‌دردي و مظلوميت و قيام‌‌عليه ظلم و خداطلبي واقعي و... است. صفاتي كه تجميع‌شان تخيل هرآدمي را به كار مي‌اندازد و يكي با كلمه و ديگري با رنگ و يكي‌ديگر با صداي خوش سعي مي‌كند ذره‌اي از اين حماسه‌را از زاويه ديد خود روايت كند و بايد اجازه داد كه سينما هم از قافله اين ابراز ارادت عقب نماند.