استيضاح رييسجمهور امريكا به مرحلهاي رسيده است كه تركشهاي آن گريبان نزديكان دونالد ترامپ را ميگيرد، حتي برخي منابع عنوان ميكنند كه موضوع استيضاح باعث ايجاد اختلاف جدي ميان نزديكان ترامپ با شخص رييسجمهور شده است.
انبيسي به نقل از برخي منابع آگاه گزارش داده است كه موضوع اوكراين تبديل به اولين اختلافنظر جدي ميان دونالد ترامپ و نزديكترين متحد او يعني مايك پمپئو وزير امور خارجه امريكا شده است؛ موضوعي كه چهار مقام ارشد فعلي و سابق دولت آن را تاييد كردهاند.
اين مقامات ميگويند ترامپ هفتههاست كه پمپئو را عامل اصلي استخدام افرادي دانسته كه اكنون شهادتهاي آنها جايگاه رياستجمهوري او را تهديد ميكند. گفته ميشود رييسجمهور به شكل بيپرده از وزير امور خارجه خواسته تا از شهادت ديپلماتهاي اين وزارتخانه در مجلس نمايندگان جلوگيري كند. اين درخواست را دونالد ترامپ در روز 29 اكتبر سر ميز ناهار در كاخ سفيد از پمپئو داشته است.
برخي ناظران بر اين عقيده هستند كه دونالد ترامپ احساس ميكند كه كنترل اوضاع از دستش خارج شده است. مقامات فعلي و پيشين دولت ميگويند كه ترامپ از پمپئو به دليل انتصاب بيل تيلور به عنوان سرپرست سفارت امريكا در اوكراين بهشدت ناراحت است، زيرا اكنون سفير تيلور تبديل به پاشنه آشيل دولت ترامپ شده است. شهادت او در مورد تلاش كاخ سفيد براي تحت فشار قرار دادن اوكراين
در راستاي تحقيق عليه جو بايدن و پسرش براي ترامپ دردسرساز شده است.
شايد تا چندي پيش شكاف ميان پمپئو و ترامپ به هيچ عنوان قابل تصور نبود، چراكه او در ميان همه آشفتگي دولت ترامپ طي سه سال گذشته روزبهروز به رييسجمهور نزديكتر شد و جايگاه خود را مستحكمتر كرد و حتي برخي افراد نيز
به خاطر پمپئو از قطار دولت امريكا پياده شدند. اما حالا استيضاح ترامپ باعث شد يك اختلاف جدي ميان ترامپ و پمپئو ايجاد شود. واقعيت آن است كه مديريت يك مجموعه با 77 هزار كارمند در سراسر دنيا كار بسيار سختي است و در اين بين يك انتظار وجود دارد كه نه تنها رييس اين مجموعه عريض و طويل به رييسجمهور وفادار باشد، بلكه كارمندان آن نيز وفاداري خود را حفظ كنند. اما يك نكته وجود دارد كه براي كارمندان وزارت خارجه امريكا اگرچه وفاداري به رييسجمهور بسيار با اهميت است اما هنگامي كه بين منافع ملي و منافع رياستجمهوري مجبور به انتخاب يك مورد باشند، به نظر ميرسد منافع ملي را ترجيح دهند.
يك مقام آگاه نزديك به پمپئو به انبيسي گفته است ترامپ احساس ميكند كه مقصر اصلي در به خدمت گرفتن افراد غيروفادار به كاخ سفيد مايك پمپئو است، زيرا افرادي كه پمپئو پيشنهاد داده اكنون مشغول زمين زدن ترامپ هستند.
البته نه كاخ سفيد و نه وزارت امور خارجه امريكا تاكنون پاسخي نسبت به اين اظهارنظرها نداشتند. تاكنون سه مقام فعلي وزارت امور خارجه در كميته اطلاعات مجلس نمايندگان شهادت رسمي و علني دادهاند. اين سه نفر شامل بيل تيلور سرپرست سفارت امريكا در اوكراين، ماريه يوانوويچ سفير پيشين امريكا در اوكراين و جورج كنت معاون اوراسياي وزير امور خارجه است كه به صورت علني شهادت دادهاند. هر سه فرد اكنون به عنوان ديپلمات شاغل در وزارت خارجه هستند.
گفته ميشود اگرچه دولت بهشدت نسبت به شهادت تيلور عصباني بود، اما او فرداي حضور در كنگره امريكا در كافه ترياي وزارت امور خارجه مشغول غذاخوري بوده است كه ساير كارمندان براي ابراز حمايت از او دور او جمع شدند.
ترامپ در ابتدا تصور ميكرد افرادي كه زيرنظر پمپئو استخدام ميشوند يا به ماموريتي فرستاده شدهاند عليه او شهادت نخواهند داد، از همين رو در 23 اكتبر از تيلور تعريف كرد و معتقد بود كه هرگز افراد استخدام شده ترامپي عليه او شهادت نميدهند. اما دو روز بعد ترامپ گفت كه پمپئو در استخدام تيلور اشتباه كرده است. ترامپ در جمع خبرنگاران درباره تيلور گفت: يك مساله اين است كه او هرگز يك ترامپي نيست و مساله دوم اينكه همه افراد اشتباه ميكنند حتي مايك پمپئو هم ميتواند اشتباه كند.
از سوي ديگر در تاريخ 26 اكتبر هنگامي كه خبر كشته شدن بغدادي توسط امريكا منتشر شد پمپئو غايب بود. او در عكسي از تيم امنيت ملي امريكا كه كنار ترامپ حاضر بودند حضور نداشت. برخي ميگويند پمپئو تا اواخر روز جمعه كه در عروسي يكي از دوستان پسرش در كانزاس حضور داشت از اين حمله مطلع نشد.
با اين وجود در طول استيضاح پمپئو و ترامپ قرار ناهارهاي هفتگي خود در كاخ سفيد را طبق برنامه حفظ كردهاند.
دو مقام آگاه گفتهاند، هنگامي كه رييسجمهور براي قرار ناهار روز 29 اكتبر وارد اتاق ناهارخوري خصوصي خود شد، بسيار عصباني بود. مقامات گفتهاند كه پمپئو از موقعيت خود دفاع كرده و به ترامپ گفته همه كارمندان وزارت خارجه را نميشناسد. او تاكيد كرد كه هزاران كارمند در اين وزارتخانه وجود دارند و توضيح داد كساني كه با موضوع اوكراين آشنا هستند را نميتواند كنترل كند.
گفتني است كه تنشها در حالي افزايش يافته كه احتمالا پمپئو نيم نگاهي به كرسي سناتوري كانزاس نيز دارد و اين احتمال وجود دارد كه اگر جايگاه خود را در معرض خطر ببيند سمت خود را ترك ميكند تا انتخابات مياندورهاي 2020 سنا را از دست ندهد. پمپئو از جمله معدود افرادي در دولت ترامپ است كه توانسته از ابتدا تاكنون نقش محوري خود در دولت را حفظ كند. او ابتدا به عنوان رييس سيا معرفي شد و سپس جانشين ركس تيلرسون در وزارت خارجه شد. حدود 3 سال است كه پمپئو توانسته به شكل متمادي كنار ترامپ باشد و تاثير بسيار زيادي بر تصميمهاي رييسجمهور داشته است. اما در هفتههاي اخير به دليل نقش او در رسوايي اوكراين و همچنين نحوه برخورد او با آن به شدت تحت فشار قرار گرفته است. در ابتدا وقتي كه موضوع اوكراين علني شد، ترامپ از پمپئو خواست كه رسما از او دفاع كرده و وزارت خارجه را پشت او حفظ كند. اما هنگامي كه پمپئو در چند مصاحبه تلويزيوني ظاهر شد كاخ سفيد تصور كرد كه او آمادگي لازم را براي دفاع از رييسجمهور ندارد و از همين رو ترامپ دلسرد شد.
به طور مثال در ابتدا پمپئو در مصاحبهاي كه با شبكه خبري ABC داشته با انتقاد جدي روبهرو شده است كه هيچگونه اطلاعات قابلتوجهي درمورد تماس تلفني ميان ترامپ و زيلنسكي ندارد و هيچ چيز درباره آن نميداند و حتي در ابتدا گفت كه در آن تماس تلفني حضور نداشته است. اما بعدتر فاش شد كه پمپئو هنگام اين مكالمه تلفني حضور داشته است.
با اين حال او طي هفتههاي اخير نه تنها نتوانست كمكي به دونالد ترامپ انجام دهد، بلكه حتي نتوانست يك تعادل بين رابطه ميان وزارت خارجه و كاخ سفيد ايجاد كند. مقامات وزارت خارجه هنگامي كه پمپئو از سيا به اين وزارتخانه آمد تصور ميكردند باتوجه به دسترسي قابل توجه او به ترامپ جايگاه وزارت خارجه كه در دوره ركس تيلرسون بهشدت تنزل پيدا كرده بود، احيا شود. اما طبق گفته مقامهاي متعدد روحيه وزارت خارجه پس از آشكار شدن رسوايي اوكراين بهشدت سقوط كرده است، چراكه او عملا نتوانسته بود از هيچ يك از مقامهاي وزارت خارجه در اين پرونده حمايت كند، بهخصوص در بحث يوانوويچ كه به راحتي با فشار رودي جولياني از سفارت اوكراين كنار گذاشته شد، پمپئو هيچ اقدامي در اين زمينه انجام نداد. مايك مك كينلي از نزديكترين مشاوران پمپئو به دليل امتناع وزير براي دفاع از يوانوويچ استعفا داد. همچنين شهادت تيلور و ديگر مقامات وزارت خارجه نشان ميدهد كه پمپئو كاملا از نگرانيهاي مقامهاي ارشد وزارت خارجه در مورد تلاشهاي جولياني و نحوه برخورد با يوانوويچ آگاه بوده ولي هيچ اقدامي انجام نداده است. حال به نظر ميرسد كه مايك پمپئو در وزارت خارجه بيش از هر زماني تنها شده است و ديگر نميخواهد اين موقعيت را ادامه دهد. شايد به زودي زود نوبت خروج مايك پمپئو از قطار دولت دونالد ترامپ فرا برسد، زيرا مجموعه شرايط نشان ميدهد كه نهتنها كاخ سفيد از او دلسرد شده، بلكه در وزارت خارجه نيز ديگر جايگاهي ندارد.