عشق با صداي بلند منتشر شد
شعرهاي نزار قباني به نمايشگاه كتاب مي‌رسد
زينب كاظم‌خواه/ نزار قباني شاعر عاشقانه‌هاست. اما اين شاعر عاشقانه‌ها، براي شعر ميهني و سياسي‌اش نيز شهرت جهاني يافته است. قباني اعتراف مي‌كند: «من از خانواده‌اي هستم كه شغل آنها عاشقي است. عشق با كودكان اين خانواده زاده مي‌شود. در خانواده ما هر طفلي در سن 15 سالگي پير است و در كار عشق و عاشقي، صاحب طريقه‌اي...»
16 ساله بود كه پرنده شعر بر شانه‌هايش نشست؛ نخستين مجموعه شعرش هم مجموعه‌اي عاشقانه بود و اينگونه شعر گفتن تا آخر عمرش يعني 75 سالگي كه در لندن درگذشت با او همراه بود. روز آخر در بيمارستان در مورد آرزويش نوشته بود كه او را در دمشق به خاك بسپارند؛ جايي كه زهداني براي آموختن شعر و خلاقيت به او بود و اين شهر بود كه الفباي ياسمن را به او اعطا كرد. در نهايت هم به آرزويش رسيد و روز بعد از مرگش در دمشق به خاك سپرده شد.
احمد پوري كه پيش‌تر شعرهاي اين شاعر سوري را به فارسي ترجمه كرده بود، حالا گزيده‌‌اي از اشعار او را با عنوان «عشق با صداي بلند» با همكاري مريم حيدري، نويسنده و مترجم ايراني عرب زبان به فارسي ترجمه كرده است. اين كتاب از سوي انتشارات نگاه منتشر شده و در نمايشگاه كتاب امسال عرضه خواهد شد.
شايد بتوان گفت كه يكي از ويژگي‌هاي اين كتاب نشان دادن وجه ديگر اين شاعر عاشقانه‌سرا باشد. در اين كتاب شعرهاي ميهني و سياسي او هم آمده است.
نزار در دوره نخستين عاشقانه‌سرايي خود، ديدگاهي سنتي درباره عشق و زن داشت، از دهه 70 به بعد، هم از حيات و آزادي زن به دفاع برخاست و هم از مشروعيت مقاومت در فلسطين.
اين شاعر سوري يك تنه در برابر سنت‌ها و ستم‌هاي جامعه مردسالار ايستاد و وظيفه دفاع از عشق به زن و رها كردن او از قفس صاحبان حرمسرا را به عهده گرفت. هنگامي كه از او پرسيده مي‌شد كه آيا او يك انقلابي است، در پاسخ مي‌گفت: «عشق در جهان عرب مانند يك اسير و برده است و من مي‌خواهم كه آن را آزاد كنم. من مي‌خواهم روح و جسم عرب را با شعرهايم آزاد كنم. روابط بين زنان و مردان در جهان ما درست نيست.»
در شعر معاصر عرب گرايش به مضامين اجتماعي و سياسي به چشم مي‌خورد. شعر او بيانگر همه آن چيزي است كه انسان معاصر را به چالش مي‌كشد و ما ردپايي از همه بحران‌ها و نابساماني‌هاي سياسي و اجتماعي اين عصر را در زندگي، روحيات و آرزوهاي او مي‌بينيم. با اين وجود اشعار سياسي و اجتماعي اين شاعر با اشعار عاشقانه او آميخته شده است.
او در ۱۹۴۴از دانشكده حقوق در دمشق فارغ‌التحصيل و در وزارت خارجه سوريه به كار مشغول شد؛ در شهرهاي قاهره، لندن، بيروت و مادريد خدمت كرد و پس از وحدت مصر و سوريه سفير اين جمهوري متحده در چين شد. در ۱۹۶۶ كار ديپلماسي را رها كرد و فقط به شعر پرداخت. با شكست و عقبنشيني۱۹۶۷اعراب در مساله فلسطين، از شعر عاشقانه به شعرسياسي و شعر مقاومت رويآورد.
به گفته پوري، نزار قباني شاعري است كه او را بيشتر با شعرهاي عاشقانه‌اش مي‌شناسند و او سعي كرده در اين اثر جنبه ديگري از اين شاعر را نشان دهد تا مخاطبان ديد وسيع تري از او داشته باشند.
اين گزيده، مجموعه‌اي از شعرهايي است كه پوري آنها را از كتاب‌هاي مختلف انتخاب كرده كه تاكنون به صورت گسترده‌اي ترجمه نشده‌اند.
پوري، معيار انتخاب اين شعرها را سليقه مي‌داند، همان نكته‌اي كه تاكنون در گزيده‌هاي ديگري كه ترجمه كرده به آن توجه داشته است.
او البته يادآور مي‌شود كه شعرهاي سياسي قباني بخش كوچكي از اين كتاب را تشكيل مي‌دهند و نويد مي‌دهد كه اين شعرها بسيار خوب هستند و از خواندن آنها تعجب خواهيد كرد.
مريم حيدري، مترجم زبان عربي در اين ترجمه با پوري همكاري داشته است. تمام شعرهاي كتاب با مطابقت متن انگليسي با عربي به فارسي ترجمه شده‌اند.
اين اثر چهار صد صفحه‌اي كه از سري گزيده‌هايي است كه انتشارات نگاه منتشر مي‌كند در نمايشگاه كتاب امسال عرضه خواهد شد.