مشاركت يا تحريم؛ مساله انتخابات است

عليرضا كيانپور|«مشاركت» يا «تحريم»؟! دوگانه‌اي كه اين يكي، دو دهه اخير به پرسشي اساسي در مواجهه با مقوله «انتخابات» بدل شده و اين سال‌ها در آستانه هر بزنگاه انتخاباتي به ‌نحوي، محور بحث و گفت‌وگوهاي دست‌اندركاران و ناظران قرار گرفته و مي‌گيرد. چنانكه از يك سو، طيفي كه به مشاركت انتخاباتي به ‌رغم گرفت و گيرهاي متعدد سازوكار انتخاباتي كشور باور دارند، معتقدند «صندوق راي» يگانه راه پيگيري مطالبه‌ها و خواسته‌هاي جامعه‌اي است كه اگرچه بيش از يك سده را در مسير دستيابي به مشروطه و حكومت مردم‌سالار پايمردي كرده اما همچنان مسيري طولاني تا رسيدن به مقصود پيش‌رو دارد. پس بايد آهسته و پيوسته در اين راه پر فراز و نشيب گام بردارد و تا تحقق اهدافش از ادامه راه دست نكشد. و از ديگر سو، گروهي كه به تحريمي‌ها معروفند در نقطه مقابل ايستاده و مي‌گويند «انتخابات» در هر شكل و سطح، «لوازمي» دارد و وقتي مشاركت‌جويان انتخابات و فراتر از آن حتي اعضاي شوراي نگهبان به عنوان نهاد برگزاركننده اين رويداد سياسي علنا به بعضي ضعف‌ها و ناكارآمدي‌هاي اين لوازم و سازوكار انتخابات معترفند، چطور مي‌توان همچنان به «صندوق راي» ‌اميد بست. در ميانه اين دو ديدگاه اما پرسشي ديگر نيز مطرح است و آن اينكه آيا بازگشت به سر خط در هر بزنگاه انتخاباتي و طرح دوباره اين پرسش اساسي مبتني بر دوگانه «مشاركت-تحريم» به ‌نوعي مصداق آن نيست كه علما «اختراع مجدد چرخ» مي‌خوانند؟! اينكه منطقي است فعالان و ناظران عرصه سياست، در هر بزنگاه انتخاباتي، از نو با اين پرسش مواجه شوند كه آيا بايد مشاركت كرد يا خير؟! و آيا بهتر آن نيست كه هر كنشگر سياسي، يك بار براي هميشه به اين پرسش، پاسخ دهد و در ادامه مسير بر پايه تصميمي كه گرفته، دست به كنشگري سياسي بزند؟! يا اينكه به قول عبدالكريم سروش، اينجا در مباحث علوم انساني «حرف مرد يكي نيست»؛ اينكه ماهيت مسائل و موضوعات انساني با آنچه در علم تجربي و اثباتي، علما را از اختراع مجدد چرخ در هر نوبت بر حذر مي‌دارد، متفاوت است و به اين اعتبار، كنشگران سياسي اساسا بايد پس از هر كنش، منتظر واكنش مانده سپس بر پايه آنچه روبه‌روي خود مي‌بينند، مجددا دست به كنشگري بزنند؟! اينها و پرسش‌هايي از اين دست، ما را در گروه سياسي روزنامه «اعتماد» بر آن داشته كه با توجه به زمان ناچيز باقي مانده تا برگزاري يازدهمين انتخابات مجلس به سراغ كنشگران و تحليلگران سياسي از طيف‌هاي مختلف برويم تا مگر در گذر اين گفت‌وگوها و چالش‌ها بتوانيم به پاسخي نسبي براي آن پرسش بنيادي يا به تعبير دقيق‌تر آن پرسش هميشگي عرصه انتخابات ايراني نزديك شويم: مشاركت يا انتخابات؟! آنچه در ادامه مي‌خوانيد، پاسخ دو فعال سياسي اصلاح‌طلب است به اين پرسش‌ها. «عبدالكريم حسين‌زاده» نايب‌رييس فراكسيون اميد و رييس فراكسيون حقوق شهروندي مجلس دهم كه ازجمله جوان‌ترين نمايندگان دوره نهم و البته دهم پارلمان است و «علي تاجرنيا» عضو شوراي مركزي حزب اتحاد ملت كه از جوان‌ترين نمايندگان دوره ششم مجلس بود.