رييس‌جمهوري از تلاش دولت
براي تقويت شبكه ملي اطلاعات خبر داد
خداحافظ اينترنت؛ سلام شبكه ملي
رييس‌جمهوري مي‌گويد دولت قصد دارد شبكه ملي اطلاعات را تا حدي تقويت كند كه مردم براي رفع نيازمندي‌هاي خود احتياجي به خارج كشور نداشته باشند.
پس از اعتراض‌ها به افزايش قيمت بنزين در آبان‌ماه سال جاري بود كه با قطعي اينترنت بين‌الملل، زمزمه‌هاي آغاز راه‌اندازي اينترنت ملي يا شبكه ملي اطلاعات به گوش رسيد. شبكه ملي اطلاعات را عموم مردم با عنوان «اينترنت ملي» مي‌شناسند. بحث اينترنت ملي در ايران از اواسط دهه ۸۰ خورشيدي، پس از روي كار آمدن محمود احمدي‌نژاد شروع شد. سال ۱۳۸۷ وزارت ارتباطات طرحي را درباره اين پروژه به‌نام «شبكه ملي اينترنت» تهيه كرد و از آن زمان بود كه كار روي اين شبكه رسما آغاز شد. هرچند دولت بعدا تصميم گرفت نام طرح را از اينترنت ملي به شبكه ملي اطلاعات تغيير بدهد اما بسياري آن را همچنان به نام قديم آن مي‌شناسند. طرحي كه از همان سال‌ها به عنوان مهم‌ترين پروژه زيرساختي دولت ايران در حوزه فناوري اطلاعات در حال پيگيري است.
هدف از اين پرژوه ايجاد نوعي شبكه داخلي در ايران براي «مستقل شدن» از شبكه جهاني اينترنت عنوان شده و اين اواخر، در شرايطي كه به مدت 12 روز اينترنت خانگي به‌طور كامل قطع و دسترسي اينترنت همراه فقط به برخي سايت‌ها و اپليكيشن‌هاي داخلي خاص ممكن بود، كاربران شبكه‌هاي اجتماعي ابراز نگراني كردند كه ممكن است اين آغازي باشد براي قطع دائم اينترنت بين‌الملل و شروع به كار «شبكه ملي اطلاعات». موضوعي كه از همان روزها ازسوي برخي از مسوولان نظام و خطباي جمعه به آن تاكيد شد.
اين گروه از مسوولان معتقدند كه راه‌اندازي اينترنت ملي مي‌تواند از ايجاد آنچه «فتنه» مي‌خوانند، جلوگيري كرده و مانع از دخالت رسانه‌هاي خارجي در وضعيت جاري كشور شود. هرچه اظهارنظرها در اين حوزه قوت گرفت، نگراني كاربران فضاي مجازي درباره احتمال قطع اينترنت بين‌الملل افزايش يافته است. كسب و كارهاي آنلاين و كساني كه در اين حوزه مشغول به فعاليتند، حالا بيش از هر زمان ديگري نگرانند كه با قطع اينترنت بين‌الملل چه هزينه سنگيني به آنها تحميل شده و احتمالا فعاليت‌هاي سال‌هاي گذشته‌شان در حوزه تبليغات و افزايش مخاطب از بين خواهد رفت.
در ميان اين نگراني‌ها روز گذشته بالاخره حسن روحاني، رييس‌جمهوري هنگام تقديم لايحه بودجه سال 1399 كل‌كشور به مجلس، به‌نحوي از ملي شدن اينترنت كشور خبر داد و گفت: «از آغاز دولت يازدهم قدرت پهناي باند تقريبا 20 برابر شده است و اين روند را ادامه مي‌دهيم تا بتوانيم شبكه ملي اطلاعات را آن‌چنان تقويت كنيم كه مردم براي رفع نيازمندي‌هاي خود نيازي به خارج نداشته باشند.» رييس‌جمهور تاكيد كرد: «اخيرا مقام معظم رهبري نيز دستوري در اين زمينه دادند كه ان‌شاءالله در شوراي عالي فضاي مجازي آن را دنبال مي‌كنيم و مردم ما شرايط بهتري را در اين حوزه لمس خواهند كرد.» خبري كه واكنش‌هاي بسياري در فضاي مجازي به همراه داشت و انتقادهاي متعددي را در حالي متوجه حسن روحاني كرد كه ظاهرا اين روزها به اندازه گذشته محبوب نيست.
عليرضا معزي، معاون ارتباطات دفتر رييس‌جمهوري اما در واكنش به اين ادعاي كاربران شبكه‌هاي اجتماعي كه اينترنت ملي را باعث قطع ارتباط با جهان مي‌دانند، در حساب كاربري‌اش در توييتر نوشت: «تعبير قطع ارتباط با جهان، نشان از فقدان درك زيستن در جهان شبكه‌اي است.» او نوشته است كه «صحبت از توسعه شبكه ملي اطلاعات و استقلال در فضاي مجازي، هرگز و هرگز به معناي قطع اينترنت و زيستن در عصر حجر نيست؛ اين دو مكمل يكديگرند.» اين نكته‌اي است كه پيش از اين هم محمدجواد آذري‌جهرمي، وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات نيز آن را به اين شكل مطرح كرده بود: «اينكه عده‌اي تصور كنند راه‌اندازي شبكه ملي اطلاعات مساوي است با قطع كامل اينترنت و قطع ارتباط با شبكه جهاني اينترنت، تصوري اشتباه و مغاير با مصوبات شوراي عالي فضاي مجازي و اصول عقلاني است. هيچكس موافق نيست كه ما خودمان را از داده‌هاي موجود در شبكه جهاني اينترنت محروم كنيم و در عين حال نتوانيم گفتمان انقلاب اسلامي را مطابق تاكيدات مقام معظم رهبري مبني بر لزوم حضور جريان‌ساز در جهان، در سطح اينترنت جهاني منتشر نكنيم.»
اما كاربران فضاي مجازي تحليل متفاوتي از ماجرا دارند و باور دارند كه قرار است سطح‌بندي دسترسي به اينترنت ادامه پيدا كند. به عبارت ديگر احتمالا در آينده بايد شاهد اين باشيم كه هر كاربر با شناسه ملي خود وارد شبكه مي‌شود و بنابر نيازش (كه هنوز مرجع مشخصي ندارد) اجازه دسترسي به منابع مرتبط در شبكه جهاني خواهد داشت. بنابراين دسترسي به سطوح مختلف اينترنت بين‌المللي براي كاربران، طبقه‌بندي شده و از اين پس، هر شهروند به ميزان برابري به اطلاعات موجود در فضاي مجازي بين‌المللي دسترسي نخواهند داشت.