در هفته گذشته «نيويورك‌تايمز» مجموعه گزارش‌هايي از يك پروژه تازه خود را منتشر كرد. نام اين پروژه «حريم خصوصي تايمز» است و در واقع گزارش تحقيقي مفصلي درباره سيستم‌هاي رديابي روي گوشي‌هاي همراه و دسترسي آزاد به اطلاعاتي است كه مي‌تواند حريم خصوصي صاحبان گوشي همراه را به خطر بيندازد و همچنين به يك تهديد عليه دموكراسي در انتخابات آينده امريكا تبديل شود. مجموع اين گزارش‌ها خواندني و جالب بود. آنچه مي‌خوانيد گزارش اصلي اين مجموعه است كه با عنوان «چگونه ترامپ را رديابي كنيم» در سايت «نيويورك‌تايمز» و در قسمت يادداشت‌ها منتشر شده است.
اگر شما صاحب یک تلفن موبایل باشید، هركاري كه با آن انجام مي‌دهيد، توسط ده‌ها شرکت ثبت و ردیابی می‌شود. واقعيت اين است كه اين روزها هیچ‌کس از این نظارت مداوم دیجیتالی در امان نیست و اين واقعيت حتی درباره ريیس‌جمهور ایالات متحده امریکا هم صدق مي‌كند.
پروژه «حریم خصوصی تایمز» اطلاعات مربوط به 50 میلیارد ارسال لوکیشن از تلفن‌های بیش از 12 میلیون نفر را در این کشور جمع‌آوری کرده است. اینها همه نمونه‌های تصادفی از سال‌های 2016 و 2017 بودند که با کمک آنها، شناسایی و ردیابی موقعیت پرزیدنت ترامپ برای ما بیشتر از چند دقیقه طول نکشید. ردیابی صاحب گوشی با آشکار شدن زمینه کاری و زندگی او کار آسانی بود. از طریق همان گوشی ده‌ها بار از دفتر خدمات محرمانه و کارمندانی مشخص تماس‌های اینترنتی برقرار شد. ما هزار مایل دورتر می‌توانستیم روی صفحه کامپیوتر شخص مورد نظر را در حال سفر از فرودگاه بین‌المللی پالم‌بیچ به فرودگاه مارالاگو مشاهده کنیم. حرکات دقیق همراهان ريیس‌جمهور توسط یک اسمارت‌فون كه به باور ما متعلق به یک مامور مخفی سرویس اطلاعات بود؛ ما حتي توانستيم منزل او را از طریق همین اطلاعات تشخیص دهيم. با وصل کردن خانه به فعالیت‌های عمومی شخص، نام او، همراه با نام همسرش و حتی جزيیاتی درباره خانواده‌های آنها برای ما روشن شد. ما حتی می‌توانستیم توقف‌های دیگر او را، که ظاهرا بیشتر به زندگی خصوصی او مربوط می‌شد تا وظایف کاری، مشاهده کنیم. بخش خدمات محرمانه یافته‌های ما را نپذیرفت و از توضیح درباره عملکرد اطلاعات مربوط به لوکیشن‌ها طفره رفت. آسیب‌پذیری شخص ردیابی شده از همراهان آقای ترامپ میتواند شامل حال همه ما باشد: اپلیکیشن‌هاي روي گوشي‌هاي همراه ما حتي اپليكيشن‌هاي ساده‌اي مثل هواشناسی، نقشه‌ها و... تمام مدت در حال جمع‌آوری و به مشارکت گذاشتن موقعیت مکانی ما براي هرآن‌كه به دنبال اين اطلاعات است، هستند. امریکایی‌ها به‌طور غریبی به این‌که زندگی مجازی آنها ردیابی شود عادت کرده‌اند ولی قصور از آنها نیست. این نتیجه سیستمی است که در آن اعمال نظارت بر اطلاعات از چشم کاربران مخفی است و نیز جمع‌آوری اطلاعات بدون آگاهی دارنده گوشی صورت می‌گیرد. محرمانه بودن اطلاعات برای حفظ امنیت نظامی و دفاعی در داخل و خارج از کشور حیاتی است. اگر هر نوع تهدیدی در گذشته غیرعملی به‌نظر می‌رسید، پدیده لوکیشن این آرامش خیال را سلب کرده است. ارتش و سازمان‌های اطلاعاتی مدت‌ها است که دغدغه برملا شدن عملیات خود را دارند. یک مقام ارشد وزارت دفاع به بخش «نقطه نظرات تایمز» مي‌گويد:«حتی پنتاگون هم به کارمندان خود گفته است که حریم خصوصی آنها در خطر است. مردم ما باید بدانند که فرض را بر ناشناس بودن خود نگذارند. شما در این موقعیت زیستی روی کره زمین ناشناس نیستید. همه تا اندازه‌ای قابل ردیابی، مسیریابی و کشف هستند». اما جاش هالی سناتور جمهوری‌خواه از میسوری می‌گوید:«این موضوع ترسناک است». او از دولت فدرال می‌خواهد که موضع‌گیری سخت‌گیرانه‌تری نسبت به شرکت‌های فناوری اتخاذ کند:«خطرات تعرض به حریم خصوصی نه فقط تهدیدی است برای امنیت ملی، بلکه نگرانی افراد و خانواده‌ها را نیز افزایش داده است. این شرکت‌ها کودکان ما را ردیابی می‌کنند». سناتور الیزابت وارن دموکرات که برای ریاست جمهوری فعالیت می‌کند به ما می‌گوید:«شرکت‌های فناوری با جاسوسی علیه امریکایی‌ها، پایمال کردن حریم خصوصی و به خطر انداختن امنیت ما سود می‌برند. آنها بدون هیچ مانعی با گسترش قدرت خود دموکراسی ما را تضعیف می‌کنند. این گزارش هشدار دیگری است برای تفکیک فناوری‌های بزرگ، تعیين مقررات نظارتی جدی و متعهد ساختن بالاترین مقام اجرایی این شرکت‌ها به رعایت حریم خصوصی». بسیاری از کارشناسان وابسته به سازمان امنیت ملی ایالات متحده در مصاحبه‌های خود هشدار داده‌اند که فعالان بیگانه مانند روسیه، کره شمالی، چین و سایر مخالفین، ممکن است در کار سرقت، خرید یا تهیه این اطلاعات باشند. طبق گزارش «رویترز» همین چند ماه گذشته، هکرهایی که برای دولت چین کار می‌کنند، ظاهرا با هدف بررسی مهاجرت و خروج افراد از قاره آسیا از طریق اطلاعات لوکیشن به شبکه‌های تله‌کام نفوذ کرده‌اند. اطلاعاتی را که دولت چین در حال حاضر دارد در نظر بگیرید:« در سال 2015، یک پایگاه اطلاعاتی فدرال با داشتن اطلاعات شخصی بیش از چهار میلیون نفر توسط هکرهای چینی که به ظاهر حامی دولت امریکا بودند، مورد سرقت قرار می‌گیرد».
کریس فاندر، دادستان کل دادگستری بخش امنیت ملی می‌گوید:«آنها از همین جزيیات می‌توانند اطلاعات قابل توجهی درباره افراد به‌دست آورند. شما هر چه بیشتر اطلاعات مربوط به لوکیشن‌ها را مانند موزايیک کنار هم بگذارید، بیشتر به دیدگاه واقعی مخالفین خود پی می‌برید».
اطلاعات لوکیشن‌ها بالقوه راه نفوذ و حمله را براي همه فراهم می‌کند. دستگاه اطلاعاتی روسیه که دهه‌ها است در امريكا کار می‌کند، به‌سادگی میتواند با نشت اطلاعات لوکیشن، حکومت، سیستم قضایی یا بعضی از دولتمردان را شرمنده سازد؛ اين دستگاه میتواند با تضعیف نهادهای دموکراسی و سیستم قضایی، اعتماد عمومی مردم را دچار اختلال کند. دانستن لوکیشن افرادی که دارای قدرت سیاسی هستند، میتواند امنیت خود آنها و امنیت ملی را به خطر اندازد. یک کارمند ارشد وزارت دفاع می‌گوید:«این بدین معنا نیست که همه در وزارت دفاع دارای یک موقعیت امنیتی ملی هستند یا همه دسترسی به اسناد محرمانه دارند، بلکه تمام کسانی که اینجا کار می‌کنند تنها به این دلیل مورد توجه مخالفان هستند و برای آنها ارزش دارند که عضو وزارت دفاع بوده و در پنتاگون کار می‌کنند».
در طول این پروژه، شناسایی و تايید هویت یکی از افراد لیست شده به مشکل برخورد. با ردیابی معاشرین او معلوم شد که او چندین بار شخصی را ملاقات کرده است که گوشی آن شخص نیز در حال ردگیری بوده است. خیلی زود دریافتیم که آن شخص برادر او بود. در نهایت قطعات کوچک اطلاعات به ما کمک کرد تا هویت هر دو نفر برای ما شناسایی شوند. حالا انتخابات را در نظر بگیرید. آدم بدها می‌توانند کاندیداها و رهبران منتخب را رصد کنند و اطلاعات به‌دست آمده را مورد سوءاستفاده قرار داده یا بابت آن باج‌گیری کنند. قوانینی وجود ندارد که این اطلاعات تا چه مدت باید نگه‌داری شوند. اطلاعاتی که امروز سرقت شده، همان‌طور که موقعیت افراد در آینده تغییر می‌کند، شاید در آینده باارزش شوند.
شناسایی ماموران اطلاعاتی به‌ویژه، با توجه به مجاورت آنها به شخصیت‌ها در برنامه‌های عمومی و حضور آنها در برنامه‌های آموزشی و دفاتر مرتبط، کار دشواری نیست. با کمی تلاش، ما موفق به ردیابی یک مامور اطلاعاتی شدیم که بیشتر اوقات روز خود را در بال راست کاخ سفید می‌گذراند. او همچنین روز پس از مراسم معرفی ریاست جمهوری، پرزیدنت ترامپ را در کلیسای ملی کاتدرال همراهی می‌کرد. کلی واندرلی مدیر تحلیل اطلاعات و امنیت سایبری شرکت «فایرآی» می‌گوید: «ردیابی اطلاعات لوکیشن افراد میتواند امر اکتشاف، سربازگیری، مهندسی اجتماعی، اخاذی و در بدترین حالت آدم‌ربایی و قتل را تسهیل کند». اینها تهدیدات فرضی نیستند؛ تلفن جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار واشنگتن پست، ظاهرا در معرض خطر بود و او احتمالا امکان استفاده از لوکیشن را در اختیار گذاشته بود تا بتوانند او را تعقیب کنند.
يك مامور سابق CIA هم می‌گوید:«یک مخالف هم‌چنان میتواند از محل استقرار شما اطلاعات زیادی جمع‌آوری کند. اگر شما همیشه در نقطه معینی از یک پایگاه هستید، بر اساس شرح وظایف فرد مورد نظر در مدت زمان معین، می‌توان به عملکرد آن بخش از پایگاه پی برد».
نیازی نیست کسی به لوکیشن‌های حساس سر بزند تا زیر ذره‌بین برود یا مورد نقد قرار بگیرد. اطلاعات لوکیشن میتواند به ابزار قوی سیاسی بدل شود و چهره الیت‌های پول‌داری که ترجیح می‌دهند از خود یک پرسوناژ تساوی‌گرا به نمایش بگذارند را برملا کند. تصور تلاش برای تخریب یک کمپین سیاسی از طریق به نمایش گذاشتن انجام سفرها از طریق فرودگاه اختصاصی و یا سرزدن به رستوران‌ها و کلوپ‌های گران‌قیمت، کار چندان دشواری نیست.
منابعی که اطلاعات لوکیشن را در اختیار پروژه «تایم» قرار دادند اصرار بر قوانین نظارتی دقیق‌تری نیز بر بازار اطلاعات داشتند. راه‌حل‌هایی وجود دارند که می‌توانند شرایط حریم خصوصی را بهبود ببخشند، مانند محدود ساختن قابلیت شناسایی مسیر افراد، تغییر زمان نگه‌داری اطلاعات و محدودیت فروش آنها.
واشنگتن عملا هیچ اقدامی در رابطه با این تهدید تاکنون انجام نداده است و شرکت‌های اطلاعات لوکیشن دلایل زیادی برای ادامه روند ردیابی خود، تخلیه اطلاعات بیشتر و فروش آنها به بالاترین قیمت پیشنهادی دارند.