نگاهي به مركز درماني فوق‌مجهز براي شاهين‌هاي قطر
بيمارستان شكارچي‌هاي تيزچنگال
در گوشه‌اي از شهر قديمي دوحه، يك مركز دولتي بسيار پيشرفته براي اسكن، جراحي و پيوند عضو شاهين‌ها سال‌هاست با يارانه‌اي كه از طرف خانواده سلطنتي پرداخت مي‌شود، در حال خدمات‌رساني است. شاهين‌ها در فرهنگ كشورهاي حوزه خليج‌فارس اهميت ويژه‌اي دارند و يكي از حيوان‌هاي خانگي متمولين اين منطقه محسوب مي‌شوند. مسابقات «شكار با شاهين» تماشاگران و گردش مالي بسيار زيادي دارد. مردهاي عرب براي شاهين‌هاي خوب صدها هزار دلار پول خرج مي‌كنند و بهترين شاهين‌ها قيمت‌شان بيشتر از يك ميليون دلار است. چنين حيوانات ارزشمندي نيازمند مراقبت‌هاي بسيار ويژه هستند و زماني كه مشكلي براي‌شان به وجود مي‌آيد بايد خيلي سريع تحت درمان قرار بگيرند. شرايط آب و هوايي قطر براي اين شاهين‌ها خيلي مناسب نيست و بيماري‌هاي فصلي گاهي جان ده‌ها شاهين را در يك سال مي‌گيرد.
در اين مركز ويژه، افرادي كار مي‌كنند كه صرفا براي رسيدگي به امور شاهين‌ها آموزش ديده‌اند. تمام پزشك‌ها و تكنسين‌ها دوره‌هاي ويژه‌اي را در همين مركز گذرانده‌اند تا قطر در نهايت مدرن‌ترين و بهترين بيمارستان شاهين‌ها را داشته باشد. حتي افرادي كه مسوول جمع‌آوري فضولات اين پرندگان در سالن انتظار هستند، آموزش‌ديده هستند و به خوبي بلدند با شاهين‌ها خو بگيرند. تقريبا تمام كاركنان اين بيمارستان مهاجرهايي هستند كه به دنبال پول بيشتر به قطر آمده‌اند و زماني كه اين كار به آنها پيشنهاد شد، هيچ تصوري از چگونگي انجام آن نداشته‌اند.
در اغلب كشورهايي كه شاهين‌پراني رواج دارد، همان كساني كه كار خريد و فروش را انجام مي‌دهند، مسوول رسيدگي بهداشتي به اين حيوانات هم هستند. دلال‌هاي شاهين كه از موانع سختي براي رساندن اين پرنده‌ها به مرزهاي قطر عبور مي‌كنند، چند توصيه به خريدار مي‌كنند و او هم با همان توصيه‌ها به رسيدگي از شاهينش مي‌پردازد. اين شيوه سنتي در ساليان متمادي باعث مرگ تعداد زيادي از اين پرندگان شده و حالا اين بيمارستان فوق مدرن، جلوي مرگ سهل‌انگارانه شاهين‌ها را مي‌گيرد. در گوشه‌اي از مركز تاريخي دوحه، جايي كه هزاران هوادار فوتبال براي تماشاي ديدارهاي ليورپول در جام باشگاه‌هاي جهان به اين شهر آمده بودند، خبرنگار نيويورك‌تايمز سراغ اين بيمارستان رفته و گزارش جالبي از آن تهيه كرده است.
جهانگير محمد، در حالي كه مشغول تميز كردن و پيرايش منقار يك شاهين با ابزاري شبيه به سمباده برقي بود، گفت: «من كمربند مشكي دان سه كاراته دارم و مربي هنرهاي رزمي هستم. اما ده سال است كه به قطر آمده‌ام و در اين مركز كار مي‌كنم.» پراسون ابراهيم، 8 سال در بيمارستان كار كرده و مسوول بررسي موجودي بيمارستان است. او تمام روز در حركت است و به اتاق‌هاي مختلف سر مي‌زند تا كيسه‌هاي خون، آزمايش‌هاي كليه، پرهاي جايگزين و ... را چك كند. يك پزشك هندي كه پيش‌تر در بيمارستاني عادي كار مي‌كرده از امكانات اين مركز شگفت‌زده شده است. او مي‌گويد تجهيزات بيمارستان به او اين فرصت را داده تا براي اولين‌بار توالي ژن‌ها را ببيند. درمان شاهين‌ها در اين بيمارستان هزينه‌اي براي صاحبان آنها ندارد. اما زماني كه شاهين‌ها آسيب ديده يا مريض باشند، مراجعين اين مركز چندان خوش‌خلق نيستند. آنها بايد مدت‌زماني طولاني منتظر بمانند. اما درست مانند اغلب نهادها و مراكز قطر، بروكراسي سخت‌گيرانه موجود شامل حال خانواده سلطنتي نمي‌شود. اگر شاهين‌هاي هريك از اعضاي خاندان سلطنتي دچار مشكل شوند، خارج از نوبت و به صورت ويژه مورد درمان قرار مي‌گيرند. برادر امير قطر، چندي پيش به جزيره ابوموسي در ايران آمده بود تا با شاهين‌هايش تمرين كند. او عكسي از اين سفر كوتاه منتشر كرد و گذاشتن پرچم ايران در كنار نام ابوموسي حاكمان امارات را عصباني كرد.
در اتاق انتظار ده‌ها شاهين حضور دارند و افراد آموزش‌ديده مراقب رفتارهاي آنها هستند. در اين مركز خدمات ويژه‌اي مثل كاشت GPS براي رديابي پرنده‌ها، مانيكور ناخن‌ها، پيرايش منقارها و كارهايي از اين دست هم انجام مي‌شود اما كارهاي جدي‌تري هم هست كه دليل اصلي تاسيس اين مركز پزشكي است. جراحي ارتوپدي براي اصلاح استخوان‌هاي شكسته، مهم‌ترين كار اين مركز است. در طبيعت زماني كه شاهيني استخوانش بشكند، بايد منتظر بماند تا بميرد. در بخش درمانگاه عمومي كه ورود همه غير از پرسنل ممنوع است، تكنسين‌ها به بخش‌هاي مختلفي تقسيم مي‌شوند. گروهي متخصص خون و مدفوع هستند كه نمونه‌ها را زير ميكروسكوپ مي‌گذارند و از مانيتورهاي غول‌پيكر كار را پيگيري مي‌كنند. در اتاق ديگري گروهي در حال پيوند پر دم به يك شاهين آسيب‌ديده هستند. در يك اتاق شيشه‌اي تكنسيني در حال تزريق مايعات زير بالشتك شاهيني است كه به دليل گرماي هواي قطر دچار كمبود مايعات شده است.
اين گزارش، خلاصه‌اي از گزارش مفصلي است كه نيويورك‌تايمز از قطر نوشته است.