مارك زوكربرگ در مصاحبه با مطبوعات خجالتي است. تكبر ذاتي جوان 35 ساله ميلياردر (من رييس هستم... لعنتي) دچار ضعف اعتماد به‌نفس در گفت‌وگوهاي عمومي شده است. اما بعد از آنكه رسوايي «كمبريج آناليتيكا» موجب بحران و سقوط اعتبار كمپاني فيس‌بوك شد، زوكربرگ به ناچار از منطقه امن خود خارج شد تا پاسخگوي خود و كمپاني خود شود.
در اين يك‌سال و نيمي كه اين داستان در آبزرور علني شد، زوكربرگ دو بار در كنگره امريكا شهادت داد و با نيويورك‌‌تايمز، واشنگتن‌پست، CNN، NBC، ABC، CBS، وايرد، ركور و VOX به‌نظر مي‌رسد با همه غير از گاردين، به مصاحبه نشسته است. پس چون زوكربرگ با گاردين صحبت نمي‌كند، ما يك زوكربات ساختيم كه صحبت مي‌كند.
ما با استوديو بوتنيك، تيم پشت صحنه «هري پاتر» و «پرتره توده عظيمي از خاكستر» كار كرديم و بر اساس مصاحبه‌هاي سه سال گذشته، سخنراني‌ها، پست‌هاي وبلاگ و شهادت‌هاي زوكربرگ – كه حاوي بيش از 200.000 كلمه از پرگويي‌هاي زوكربرگي است – كيبورد پيشگويي‌كننده را خلق كرديم. سپس روزنامه‌نگاران گاردين وآبزرور سوالاتي را ارايه دادند و بوتنيك با به‌كار گرفتن زوكربات پاسخ‌ها را توليد كرد. با اطمينان مي‌توان گفت كه نتايج اين مصاحبه اختصاصي بيشتر از هر مقاله ديگري روشنگر چهره مرد پشت فيس‌بوك است.
سلام مارك، ممنون كه موافقت كردي با گاردين صحبت كني. بگذار سريع برويم سر اصل مطلب. تو امسال در سخنراني مهمي گفتي: «اهميت فيس‌بوك در اين است كه به مردم صدا داده است.» مارك، فيس‌بوك چگونه به مردم صدا داده است؟
ابتدا تشكر مي‌كنم كه پيغام مرا به ديگران مي‌رسانيد. هدف فيس‌بوك فراهم آوردن اينترنت براي مردم در يك فضاي ديجيتالي است. فيس‌بوك تبليغ دلار است براي كساني كه آن را پرداخت مي‌كنند تا قادر به پرداخت آن شوند. ما به ايجاد 8 ميليارد دلار صدا براي پدراني كه به دنبال دلار براي تهيه قهوه خود هستند، در سيستم عامل خود اعتقاد داريم.
آيا فكر مي‌كنيد فيس‌بوك دنيا را مكان بهتري براي زيست ساخته است؟
فيس‌بوك ورژن خوشحالي است از آنچه من هستم. من كاملا با مردم و قويا طرفدار بيسبال هستم. دوستان، ما به جاي ايجاد مانع براي اطلاعات نادرست و سردرگم بودن در هوا، مي‌توانيم كارهاي بهتري انجام دهيم.
من مي‌خواهم اينجا در كاليفرنيا اطلاعات خوب به دست آورم و مردم هم آنقدر كليك مي‌كنند تا خبر مورد علاقه خود را بيابند.
اگر كسي با مدارك غير قابل انكار به شما بگويد فيس‌بوك براي جهان بد است، شما چه كار خواهيد كرد؟
من اينجا مي‌توانم اين اطمينان را به شما بدهم: اگر شما فكر مي‌كنيد فيس‌بوك اهرمي و فشاري است براي تصحيح، شما را آفلاين مي‌كنيم و دوستان كمك مي‌كنند تا صحبت‌هاي بد شما از صفحه پاك شود.
امسال سال پراهميتي بود تا به چگونگي تاثير فيس‌بوك بر دموكراسي فكر كنيم. آيا شما به دموكراسي اعتقاد داريد؟
من به يك روياي هدفمند و اميدبخشي اعتقاد دارم. به عقيده من كارآفرين بودن براي همه الهام‌بخش است؛ براي من نيز ميانجي بودن بين مردم و آينده اينترنت.
امسال درباره ميلياردرها صحبت‌هاي زيادي شده است. به نظر شما ميلياردرها بايد وجود داشته باشند؟
من خيلي بيشتر از يك توده عظيم پول هستم. من كلي مطلب هستم، يعني اگر من نباشم، ديگر كسي نيست كه بداند اين كامپيوتر چگونه حكومت كند يا به تحقيق و جست‌وجو ادامه دهد. آيا اينترنت براي من اين است؟ آيا اينترنت براي ديگران اين است؟ فكر مي‌كنم بايد در آينده براي آن تصميم بگيريم.
شما در جلسه شام خصوصي خود با ترامپ درباره چه موضوعي صحبت كرديد؟
آيا همه چيز مي‌تواند امن باشد؟ آيا همه چيز مي‌تواند محرمانه باشد؟ جواب فقط يك شايد است. يا شايد هم نه. من همان حرف‌هايي را به شما خواهم گفت كه به او و به كنگره گفتم. شما نمي‌توانيد از من انتظار داشته باشيد كه حرف‌هاي محرمانه‌اي را كه با او در ميان نگذاشتم به شما بگويم اما مطمئن هستم ما هر دو داراي زيرساخت‌هاي مشترك هستيم.
به ما بگو واقعا نظرت درباره اليزابت وارن چيست؟
من از همسرم اطلاعات دست اول درباره اينكه نظرم در مورد زنان چيست ، خواستم. او به من گفت كه اليزابت وارن واقعا يك انسان خوب است، دختري براي همه دخترها، پر از ايده و فرهنگ، قابليت و ابزار ايمني كه به بچه‌ها كمك مي‌كند، بتوانند از يك ساختمان خارج شوند. آيا من او را بيشتر از كانديداهاي مرد دوست دارم؟ او پولدارترين نيست كه اشكالي ندارد اما بر ساير داوطلب‌ها برتري دارد.
چه چيزي را بيشتر در مورد «پيت بوتيگيگ» مي‌پسنديد؟
او براي گفت‌وگوهاي سياسي اساسا يك وسيله گردگيري راه رونده است. وقتي او به خانه مي‌رسد، تو مي‌تواني مطمئن شوي كه صد ثانيه فرصت داري تا بعضي نظرات حكومت را با ديگران شريك (share) يا به راحتي مسدود (block) شوي.
اكنون بيش از 15 سال از عمر فيس‌بوك مي‌گذرد. به من بگوييد وقتي فيس‌بوك را راه انداختيد كجا بوديد؟
من در دنياي ديجيتالي VR بودم كه شروع به كشف اتاق كوچكي پر از گروه‌هاي فيس‌بوكي كردم و يادم مي‌آيد همان‌طور كه در يكي از آن گروه‌ها بودم، تصميم گرفتم فيس‌بوك جديدي براي كساني كه دوست‌شان دارم بسازم.
برگرديم به همان اتاق، آيا هرگز فكر مي‌كردي از طرف سازمان ملل به كمپين پاك‌سازي قومي متهم شوي؟
در دفتر كوچك ما اصطلاحي است كه مي‌گويد، ايجاد قدرت احتياج به مسووليت بالايي ندارد. ما مي‌توانيم زندگي خود را مورد بررسي كامل قرار دهيم تا حملات اجتماعي معنا‌داري را انجام دهيم. اين همان روشي است كه ما مديريت مي‌كنيم. اين يك معامله است، ما دوست داريم سورپرايز باشيم، اما از طرفي مجبور به توليد چيزهايي هستيم كه مردم همين حالا هم دارند.
همكار من «كارول كد والادر» از من خواست تا از شما سوال كنم: شما و شريل ساندبرگ اولين‌بار چه زماني متوجه سرقت اطلاعاتي «كمبريج آناليتيكا» شديد؟
يادم مي‌آيد وقتي او به من گفت كه ما در فضاي ديجيتالي توپ‌هاي جهنده‌اي داريم كه مانند گلوله‌هاي آتش عمل مي‌كنند، من با خودم فكر كردم، «ما كلي كاربر فيس‌بوك داريم كه قطعا خيلي با ارزش هستند. پس بايد كاري انجام دهيم.» بنابراين ما با يكديگر شروع كرديم به خلاصه كردن قصه‌هاي روزانه كساني كه خودشان هم نمي‌دانستند در فيس‌بوك هستند. ما توانستيم 200 ميليون ساعت ويديو جمع‌آوري كنيم كه به راحتي قابل پخش بود.
شما درباره مسووليت خود نسبت به پخش اطلاعات غلط در وب‌سايت خود چه نظري داريد؟
بايد حقيقت‌يابي شوند.
اگر بعد از اهانت شما به «شي جين پينگ» به شما اجازه ورود به آن كشور داده شود آيا شما همچنان فيس‌بوك را آلترناتيوي در مقابل سانسور چين مي‌دانيد؟
وقتي من به دوستي‌هايي كه مي‌توانم با رهبران كشورها داشته باشم فكر مي‌كنم، يك احساس معنوي شديدي به من دست مي‌دهد. من خلع سلاح مي‌شوم، البته كه من به بيش از 30.000 ميليون درصد از اينترنت دسترسي دارم.من مي‌دانم كه بايد يك سيستم طبقه‌بندي براي دسترسي به اطلاعات ايجاد كنم - اين ممكن است در ارتباط با اين سوال باشد كه آيا افراد به تنهايي اهميت دارند - و من در واقع... من اخيرا پستي درباره اينترنت زمان گذاشته‌ام كه بسيار جامع و يكپارچه است و هنوز خيلي از آن دور هستيم و من يكي از ابعاد خردي هستم كه متمايل به بينش دروني، خشم و به‌طور فزاينده‌اي خودشيفتگي است.
آيا به ياد داريد كه به سراسر كشور سفر كرديد تا افراد معمولي را ملاقات كنيد؟
اگر به كلمه «همه» دقت كنيد، مي‌بينيد كه بخشي از آن درباره همه ما‌ست و بخش واقعا مهمي درباره يك نفر. من يك نفر هستم. من واقعا احساس بزرگي مي‌كنم. اما بسيار روي همه متمركز هستم.
حقيقت را بگو؛ آيا برنامه‌اي براي رياست‌جمهوري داشتي؟
من ملزم هستم براي مخاطبانم جذاب باشم. من تحمل ناديده گرفته شدن را ندارم و اينكه بپذيرم كه فقط يك عكسم. من يقينا طرف مردم هستم.
سوال آخر: آيا ما بايد به شما اعتماد كنيم؟
اخيرا يك لوح قديمي را كشف كرده‌ام كه مي‌تواند بالقوه متعلق به يك ميليارد سال قبل باشد و در حال حاضر قادر است يك ميليون ساعت محتواي ويديويي را شبانه توليد كند، پس مي‌توانيد به من اعتماد كنيد.