آيا امريكا از عراق ميرود؟
سردر گمي در كاخ سفيد
ميثم سليماني
تا پيش از دولت دونالد ترامپ در امريكا، استراتژيها و برنامههاي ايالات متحده قابل بحث و تحليل در محافل مختلف تخصصي بود. بسياري ميدانستند پشت سر هر اقدام و تصميم مدتها كار كارشناسي وجود دارد. حتي اگر يك تصميم نتيجه اشتباه نيز در پي داشت باز هم قابليت تجزيه و تحليل براي آن وجود داشت. اما دولت كنوني امريكا عملا فاقد هرگونه استراتژي و رويكرد سياسي و حتي يك دكترين است. هر اتفاقي ميتواند در لحظه از سوي ايالات متحده رخ دهد و هيچ گونه استدلال قابل توجهي پشتسر آن وجود نداشته باشد. همه چيز تنها در خدمت دوام رييسجمهور كنوني ايالات متحده امريكا يعني دونالد ترامپ است. يك روز در راستاي منافع رييسجمهور ميتوان جلوي كمكهاي مالي به اوكراين را گرفت و حتي روز ديگر ميتوان باز هم به خاطر منفعت رييسجمهور يك مقام رسمي نظامي كشور را ترور كرد. در طرف مقابل هيچ برنامه دقيق و مدوني براي هيچ استراتژي وجود ندارد. دونالد ترامپ از جمله شعارهاي اصلي دوره انتخاباتش درباره به پايان رساندن جنگهاي بيپايان بود. او يك بار گفت كه نيروهاي خود از سوريه را خارج ميكند اما روز ديگر به شيوهاي ديگر نيروهاي امريكايي به سوريه بازگشتند و تنها آرايش نظامي خود را تغيير دادند. اكنون نيز پس از مصوبه پارلمان عراق مبني بر خروج نيروهاي امريكايي از اين كشور، نامهاي از سوي امريكا در رسانهها منتشر شده كه نشان ميدهد دولت امريكا به عراق عنوان كرده نيروهاي خود را از اين كشور خارج ميكند. اما پس از انتشار اين نامه يك آشفتگي جدي در داخل امريكا به وجود آمد. هيچ كس نه ميتوانست آن را تاييد و نه آن را به طور كامل تكذيب كند. همه صحت نامه را تاييد ميكردند اما نميدانستند چگونه آن را توجيه كنند. به نظر ميرسيد مقامهاي امريكايي از انتشار نامه شوكه شدهاند. مارك اسپر، وزير دفاع امريكا در جمع خبرنگاران و پس از منتشر شدن اين نامه گفت كه امريكا هيچ برنامهاي براي بيرون كشيدن نظاميان خود از عراق ندارد. وقتي كه از اسپر در مورد اين نامه سوال شد، تاكيد كرد: هيچ تصميمي براي خروج از عراق وجود ندارد. اين نامه كه دوشنبه شب در رسانههاي مختلف امريكا منتشر شده بود، نام ژنرال ويليام سيلي در پايين آن درج شده بود كه براي معاون وزير دفاع عراق ارسال شده و در آن بيان كرده بود كه نيروهاي امريكايي آماده خروج از عراق ميشوند. يك ژنرال ارشد امريكايي به خبرنگاران گفت كه اين نامه يك سند در سطح پايين است كه فقط به معناي آرايش نظامي سربازان امريكايي است. مارك ميلي، رييس ستاد مشترك ارتش امريكا، به گروهي از خبرنگاران گفت: اين نامه به معناي عقبنشيني نيست و اين چيزي نيست كه اتفاق ميافتد. ميلي به خبرنگاران با اشاره به فرماندهي مركزي امريكا ژنرال مك كينزي گفت: اين اشتباهي است كه از سوي ژنرال مككينزي صورت گرفته است. او با بيان اينكه اين نامه بر مبناي يك اشتباه منتشر شده، گفت: اين يك اشتباه صادقانه توسط افرادي بود كه تلاش كردند كارهاي صحيح را در موقعيت بسيار پويا و سيال انجام دهند و اين نامه نبايد براي اطلاع مقامهاي عراقي ارسال ميشد. او افزود: اين نامه به برخي از عراقيها ارسال شده بود تا بتوانند امور را براي حركتها و مانورهاي هوايي امريكا و ديگر جابهجاييها هماهنگ كنند و سپس اين نامه چرخيده و به بيرون درز كرده است. اسپر نيز گفت: ايالات متحده همچنان در كنار همپيمانان و شركاي امريكا متعهد به مقابله با داعش در عراق است. گفتني است اين نامه درست زماني منتشر شد كه پارلمان عراق پس از ترور سردار سليماني در خاك اين كشور تصميم به خروج نيروهاي امريكايي از عراق گرفت. گفته ميشود كه دفتر نخستوزيري عراق روز دوشنبه در نامهاي به سفير امريكا در بغداد عنوان كرده است كه هر دو كشور براي اجراي اين تصميم پارلمان نياز به يك توافق و برنامه اجرايي دارند. با اين حال هنگامي كه اين نامه منتشر شد عملا مقامهاي نظامي در واشنگتن به نظر ميرسيد در شوك به سر ميبرند زيرا نتوانستند جوابي قطعي در مورد صحت اين نامه ارايه داده و به اين سوال پاسخ دهند كه آيا سربازان امريكايي از عراق خارج خواهند شد يا خير؟ اين عدم شفافيت و پاسخگويي باعث ايجاد سردرگمي در تفسير اين نامه شد و در نهايت اين مايك ميلي بود كه مشخص كرد اين نامه يك اشتباه بوده است. اما سيانان در گزارش خود عنوان ميكند زماني كه اين نامه منتشر شد بسيار تاسفآور بود. چرا كه هنوز مقامات عالي نظامي و همچنين تيم امنيت ملي دولت امريكا، همچنان با سوالات زيادي در خصوص ترور سردار سليماني مواجه هستند كه به آن پاسخ روشني ندادهاند. يك مقام كاخ سفيد به سيانان گفت كه به شدت از اين اشتباه نگران است، چرا كه رييسجمهور در مورد انتشار اين نامه از دستياران خود سوال كرده و خواستار پاك كردن آن شده است. تنها نكتهاي كه اين نامه را از رسميت خارج كرده اين است كه امضاي رسمي زير آن نبود براي همين هم امريكاييها آن را يك پيشنويس غيررسمي ميدانند و اصلا به منزله خروج نيروهاي امريكايي از عراق نيست. از سوي ديگر پس از انتشار اين نامه پنتاگون با موج سنگيني از سوالها در خصوص خروج نيروهاي امريكايي از عراق مواجه شد و برخي منابع در پنتاگون عنوان ميكردند كه نميتوانند تاييد كنند كه اين نامه به معناي خروج نيروهاي امريكايي است يا خير. خبرنگاران امريكايي روز گذشته عنوان كردند كه نيروهاي امريكايي در عراق ميمانند و اين نامه نيز متناقض اقدامات كنوني ما نيست. اما سردرگمي حتي پس از آنكه هم اسپر و هم ميلي توضيحات خود را ارايه دادند كماكان باقي ماند تا اينكه ميلي يك بار ديگر در جمع خبرنگاران حاضر شد و اين نامه را اشتباه خواند. ميلي تاكيد كرد كه او معتقد است اين نامه توسط كسي كه در ارتش عراق بوده، فاش شده و نيروهاي امريكايي نيز آن را فاش نكردند چرا كه يك نامه غيررسمي بوده است. ميلي تاكيد كرد كه احتمالا نيروهاي امريكايي آرايش خود را تغيير ميدهند و جابهجا ميشوند اما در خصوص ماهيت اين جابهجايي چيزي نگفت. البته يك مقام امريكايي در بغداد به سيانان گفت كه چنين اعلامهايي براي جابهجايي نيروها كاملا استاندارد است. ترامپ روز يكشنبه تهديد كرد كه در صورت اخراج سربازان امريكايي از عراق تحريمهاي سنگيني را عليه اين كشور اعمال خواهد كرد. ترامپ گفت: اگر آنها از ما بخواهند كه عراق را ترك كنيم و اين كار دوستانه صورت نگيرد ما تحريمهايي را كه تاكنون نديدهايد عليهشان اعمال ميكنيم. يا اينكه عراقيها بايد هزينه سالها حضور ما در عراق و پايگاههايي كه تجهيز كرديم را بپردازند. روز گذشته نيز مقامهاي امريكايي ليستي از تحريمهاي مورد نظر خود را به برهم صالح رييسجمهوري عراق ارايه كردهاند. گفتني است عليرغم تلاش امريكا براي كم اهميت جلوه دادن اين نامه روز گذشته عادلعبدالمهدي دريافت نامه خروج نيروهاي امريكايي را تاييد كرد.