سقوط «بچه بويينگ پيشرفته» در 6 دقيقه

بويينگ يكي از بزرگ‌ترين و كليدي‌ترين صادركنندگان ايالات متحده به شمار مي‌رود و با طراحي، توسعه و فروش هواپيماهاي بويينگ در مدل و اندازه‌هاي مختلف، نقش بسزايي در درآمدزايي و توليد ثروت براي اقتصاد اين كشور بزرگ ايفا مي‌كند. سابقه ساخت هواپيماي بويينگ 737 به دهه 1960 بازمي‌گردد. اين هواپيما كه از همان ابتداي طراحي به صورت «باريك پيكر» و «تك راهرو» ساخته شد؛ بعدها به «بچه بويينگ» شهرت پيدا كرد. ايرلاين معروف و معتبري چون «لوفت هانزا» ابتدا اين مدل بويينگ را در سال 1968 به ناوگان تجاري خود آورد و از آن روز تاكنون بيش از 5 هزار فروند از اين مدل، بويينگ به مشتريان خود تحويل داده است.

هواپيمايي كه ديروز پس از گذشت 6 دقيقه از «تيك‌آف» سقوط كرد؛ مدل جديدي از سري ۴۰۰ «بچه بويينگ» بوده و نبايد آن را با بويينگ 737 مكس كه به تازگي با مشكلاتي در دنيا مواجه شده اشتباه گرفت. دو موتور هواپيماي بويينگ ۸۰۰-۷۳۷ با نام تخصصي 7B26-CFM56 توسط سي‌اف‌ام اينترنشنال(CFM International) به عنوان يك شركت امريكايي- فرانسوي يعني جوينت ونچر جنرال موتورز ايالات متحده و سافران فرانسه ساخته شده است. حداكثر مسافتي كه اين نوع از هواپيما مي‌تواند بپيمايد 6 هزار كيلومتر است. طول بال‌هاي هواپيماي بويينگ ۸۰۰-۷۳۷ با ظرفيت صندلي ۱۸۶ مسافر ۳۵.۷۸ متر است. همچنين حداكثر سرعت اين مدل از هواپيماي بويينگ ۹۴۰ كيلومتر بر ساعت است. بويينگ 800-737 با موتوري قدرتمند است كه فقط يك پله از بويينگ 737-900 به عنوان بزرگ‌ترين هواپيماي 737 پايين‌تر است. اما تقريبا در اندازه و طول بال‌ها با مدل‌هاي بعدي خود در رقابت است. اين هواپيما محصول 2016 شركت بويينگ بوده و حالا با سقوط آن، بار ديگر اعتماد ايرلاين‌ها به بويينگ كمتر خواهد شد. بويينگ 737 مكس به فاصله فقط 3 ماه، دو سانحه هوايي را از سر گذراند كه اولي در اندونزي، آبان ماه سال گذشته 189 نفر را در ساحل «جاوه» به كشتن داد و دومي در اسفند ماه همان سال 177 نفر را اطراف «آديس آبابا» كشت.

البته حادثه در حمل و نقل هوايي همواره وجود دارد اما با توجه به اين واقعيت كه طراحان شركت‌هاي هواپيمايي در جهان به ‌طور مداوم براي بهبود ايمني طرح‌هاي هواپيما تلاش مي‌كنند، سطح آن كاهش مي‌يابد. بويينگ 737 تاييديه‌هاي مربوطه را دارد همان طور كه بويينگ 737-800 در فاكتور ضعيف بسيار كم و 4 برابر كمتر از ميانگين جهاني است بنابراين مي‌توان گفت كه اين هواپيماها ايمن‌تر هستند.

اما با توجه به سطح بالاي ايمني هواپيماهاي بويينگ 737-800 سانحه ديروز چگونه رخ داده است؟

گفته مي‌شود كه سرعت اين سانحه به قدري زياد بوده كه خلبان هواپيما نتوانسته با برج مراقبت مهرآباد تماس برقرار كند بنابراين فرضيه متلاشي شدن اين هواپيما در آسمان منتفي است. شاهدان عيني مي‌گويند اين هواپيما با از دست دادن يكي از موتورهاي خود با شيب بالايي به سمت زمين حركت كرده و با برخورد با زمين منفجر شده است. موضوعي كه به نظر مي‌رسد مورد استناد مسوولان وزارت راه و شهرسازي نيز است. در نخستين دقايق اين سانحه، رييس مركز ارتباطات و اطلاع‌رساني وزارت راه و شهرسازي دليل سقوط هواپيما را حادثه آتش‌سوزي در قسمت موتور و نقص فني هواپيما عنوان كرده بود و رييس سازمان هواپيمايي نيز شايعه حمله تروريستي به هواپيما را به ‌شدت رد كرد.

مطابق قوانين و مقررات بين‌المللي سازمان ملل از آنجايي كه محل سقوط اين هواپيماي اوكرايني حوالي تهران بوده است، ايران مسووليت انجام تحقيقات و بررسي‌هاي مربوط به علل و نحوه حادثه را برعهده دارد.

اما با توجه به اينكه هواپيماي مذكور به ايرلاين اوكراين تعلق داشته و ساخت شركت بويينگ امريكا بوده، ايالات متحده و اوكراين نيز در تحقيقات مربوطه همكاري و مشاركت خواهند داشت. همچنين برخي ديگر از كارشناسان فعال در حوزه هوانوردي بر اين باورند كه فرانسه نيز در اين امر دخيل خواهد بود چراكه موتور اين هواپيما در اين كشور ساخته شده است. انجمن ملي امنيت حمل و نقل در ايالات متحده امريكا تحت تاثير روابط و تحريم‌هاي واشنگتن عليه تهران در اين خصوص اظهارنظر خاصي نداشته ولي از بويينگ درخواست كرده كه نهايت همكاري را براي بررسي علل و نحوه حادثه با طرفين مربوطه داشته باشد.