«راب مك‌اير» سفير انگليس در تهران به «چهره روز» رسانه‌ها در قريب به 48 ساعت گذشته تبديل شد. شامگاه شنبه بود كه خبرگزاري‌هاي فارس و تسنيم خبر بازداشت موقت سفير بريتانيا در تهران را منتشر كردند. خبري كه بلافاصله در رسانه‌هاي بين‌المللي بازتاب پيدا كرده و با موجي از واكنش‌ها از لندن تا واشنگتن و بروكسل روبرو شد. گزارش‌هاي رسيده حاكي از آن است كه راب مك‌اير در حالي كه در مراسم گراميداشت درگذشتگان حادثه سقوط هواپيماي مسافربري تهران – كيف حضور داشته، دستگير شده است. خبرگزاري فارس كه يكي از چند رسانه داخلي بود كه خبر اين بازداشت را پيش از ساير رسانه‌ها منتشر كرد در اين باره نوشت: «راب مك‌اير در يك تجمع غيرقانوني در روز شنبه در تهران حضور يافته و در حالي كه مشغول تهيه فيلم و عكس بود از سوي نيروهاي پليس ايران دستگير شد. سفير انگليس مدتي بعد از بازداشت به زبان فارسي خود را معرفي و سمت ديپلماتيك خود را عنوان كرده است. وي بهانه حضور خود در ميان شركت‌كنندگان در يك تجمع غيرقانوني كه شعارهاي ساختارشكنانه عليه نظام سر مي‌دادند را ابراز همدردي با جان‌باختگان حادثه هواپيمايي عنوان كرد. گزارش‌ها حاكي از آن است كه در پي شناسايي مك‌اير توسط نيروهاي امنيتي با هماهنگي و پيگيري وزارت امور خارجه وي آزاد شده است.»
واكنش لندن
با اين همه موقعيت سياسي راب مك‌اير در ايران بلافاصله خبر بازداشت ولو موقت وي را به صدر رسانه‌ها برد. چند ساعت پس از آزادي وي بود كه وزارت خارجه بريتانيا نسبت به اين اقدام ايران واكنش نشان داد. «دومينيك راب» وزير خارجه انگليس بازداشت سفير اين كشور در ايران را مغاير با قوانين بين‌المللي دانسته و مدعي شد: «بازداشت سفير ما در تهران بدون هيچ توضيحي، نقض فاحش قوانين بين‌المللي است. دولت ايران در لحظه حساسي قرار دارد». راب در ادامه بيانيه اتهام‌آميز و پرادعاي خود افزود: «[ايران] مي‌تواند به حركت به سمت [تبديل شدن به] ... انزواي اقتصادي و سياسي متعاقب آن ادامه دهد يا گام‌هايي را براي كاهش تنش‌ها و تعامل در مسير ديپلماتيك بردارد.»
پس از بريتانيا نوبت به ايالات متحده امريكا رسيد. به گزارش فارس، واشنگتن در دخالتي آشكار در امور داخلي ايران و در حمايت از اقدام غيرقانوني سفير انگليس از ايران خواست تا براي بازداشت سفير بريتانيا در ايران عذرخواهي كند. «مورگان اورتگاس» سخنگوي وزارت امور خارجه در يك پيام توييتري در اين باره نوشت: «اين (بازداشت سفير انگليس)، نقض كنوانسيون وين است كه اين رژيم (ايران) سابقه ... در نقض آن دارد. ما از اين رژيم مي‌خواهيم تا رسما از پادشاهي متحده (انگليس) براي نقض حقوق وي (سفير انگليس) و احترام به حقوق تمامي ديپلمات‌ها عذرخواهي كند.»
توضيحات راب مك‌اير
«راب مك‌اير» صبح روز گذشته در حساب توييتري خود توضيحاتي درباره بازداشتش منتشر كرده و نوشت: «مي‌توانم تاييد كنم من در هيچ اعتراضي شركت نكردم. به رويدادي رفتم كه گفته شده بود تجمعي به ياد قربانيان تراژدي پرواز 752 بود. طبيعي بود كه بروم تا به قربانيان - كه برخي از آنها بريتانيايي بودند - اداي احترام كنم. 5 دقيقه بعد از اينكه شعارها شروع شد محل را ترك كردم. من نيم ساعت بعد از ترك محل دستگير شدم. بازداشت ديپلمات‌ها در همه كشورها غيرقانوني است.. بيانيه وزارت خارجه (انگليس) را بخوانيد.»
عراقچي: سفير 15 دقيقه پس از بازداشت آزاد شد
«جوزپ بورل» مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا نيز در واكنش به بازداشت سفير لندن در تهران از اين قضيه ابراز نگراني كرده و خواستار احترام كامل به كنوانسيون وين و كاهش تنش‌ها شد. اظهارنظري كه چند ساعت پس از انتشار با پاسخ سيدعباس عراقچي، معاون سياسي وزير خارجه رو به رو شد. عراقچي در اين باره نوشت: «او (سفير انگليس) بازداشت نشده بود، اما به عنوان يك فرد خارجي ناشناس در يك تجمع غيرقانوني دستگير شد. زماني كه پليس به من اطلاع داد كه فردي دستگير شده و ادعا مي‌كند سفير انگليس است، من گفتم غيرممكن است! وقتي با او تلفني گفت‌وگو كردم با اينكه بسيار شگفت‌زده شده بودم، متوجه شدم كه اوست و ۱۵ دقيقه بعد هم او آزاد شده بود.»
«حميد بعيدي‌نژاد» سفير جمهوري اسلامي ايران نيز در لندن در توييتي با اشاره به هشدار سفارت فرانسه در تهران به اتباع فرانسوي براي خودداري از حضور در تجمع‌ها در داخل ايران نوشت: «سفارتخانه‌هاي اروپايي در تهران به شهروندان خود توصيه مي‌كنند كه در نزديكي تظاهرات سياسي در تهران و ديگر شهرها حضور نيابند. اين منطقي است كه اين انتظار وجود داشته باشد كه اين توصيه نيز توسط سفرا و ديپلمات‌هاي آنها شنيده شود.»
احضار سفير به وزارت خارجه
سرانجام بعد از ظهر روز گذشته «راب مك‌اير» به دليل رفتار نامتعارف و حضور در تجمعات غيرقانوني توسط دستيار وزير امور خارجه و مديركل اروپا به وزارت امور خارجه فراخوانده شده و مراتب اعتراض رسمي جمهوري اسلامي به وي و دولت انگليس ابلاغ شد.
در اين ديدار به مك اير يادآوري شد كه حضور سفراي خارجي در تجمعات غيرقانوني هيچ تناسبي با مسووليت‌هاي ايشان به عنوان نماينده سياسي كشور متبوع خود ندارد و مخالف مفاد كنوانسيون ۱۹۶۱ روابط ديپلماتيك وين است و دولت انگلستان بايد در اين خصوص توضيح دهد.
تجمع اعتراضي مقابل سفارت انگليس
حضور سفير بريتانيا در مراسم گراميداشت ياد و خاطره درگذشتگان حادثه هوايي اخير با واكنش‌هاي متفاوتي در فضاي مجازي روبرو شد. در همين راستا، جمعي از دانشجويان دانشگاه‌هاي تهران و طلاب حوزه‌هاي علميه در محكوميت حركت مداخله‌جويانه سفير انگليس در مقابل سفارت اين كشور در تهران تجمع كردند. به گزارش فارس، دانشجويان با در دست داشتن دست نوشته‌هايي خباثت‌هاي سفارت انگليس را محكوم و خواستار اخراج سفير شدند. دانشجويان با سر دادن شعارهاي مانند «مرگ بر انگليس»، «جاسوس انگليسي نمي‌خواهيم»، «هموطن ايراني تسليت، تسليت»، «برجام انگليسي نابود بايد گردد»، «سفير انگليسي ايزيلايف، ايزيلايف»، «سفارت خيانت تعطيل بايد گردد» و... اعتراض خود را به سياست‌هاي فتنه‌انگيزانه انگليس و سفير اين كشور اعلام كردند. دانشجويان و طلاب در بخشي از اين تجمع با مديحه‌سرايي ياد جان‌باختگان حادثه هواپيماي اوكراين و همچنين سردار شهيد قاسم سليماني را گرامي داشتند. تجمع‌كنندگان در مقابل سفارت انگليس ضمن تسليت به بازماندگان حادثه هواپيمايي اخير تاكيد كردند كه خواسته اصلي‌شان خروج سفير انگليس از ايران و تعطيلي سفارتخانه بريتانيا است.