از زماني كه مجلس عراق رسما دست دولت را براي خروج نيروهاي امريكا از اين كشور باز گذاشت، عادل عبدالمهدي نخست وزير موقت عراق با جديت اين برنامه را پيگيري كرد. او نيز روز شنبه براي نخستينبار از زمان به قدرت رسيدن در سال 2018 با هياتي بلند پايه از وزراي ارشد و رييس اطلاعات خود به اربيل سفر كرد. اين سفر در شرايطي انجام شد كه پس از ماهها تظاهرات ضد دولتي، در نهايت عبدالمهدي از سمت خود استعفا داد اما كماكان مديريت امور را در دست دارد. اما روابط ميان عراق و واشنگتن اصلا در شرايط مساعدي نيست، چرا كه پس از ترور سردار سليماني و ابومهندس المهدي توسط پهپادهاي امريكايي در فرودگاه بغداد، مجلس اين كشور قطعنامهاي را براي خروج امريكا از عراق به تصويب رساندند و از آن روز پيامهاي تهديد آميز امريكاييها به عراق سرازير شد. از بحث تحريم گرفته تا پرداخت غرامت همگي مباحثي بود كه ميان امريكا و عراق مطرح بود و عملا تنش ميان دولت عراق و امريكا نيز بيشتر شد. عبدالمهدي نيز در سفر خود به اقليم با نخستوزير منطقه يعني مسرور بارزاني و همچنين رييس منطقه يعني نچيروان بارزاني ديدار و گفتوگو كرد. او همچنين با مسعود بارزاني رهبر كنوني حزب حاكم اقليم كردستان ملاقات كرد. در بيانيه دفتر نخست وزيري عراق آمده است كه عبدالمهدي در مورد تظاهرات ضد دولتي، حضور نيروهاي خارجي در عراق و همچنين تنشهاي منطقهاي با مقامهاي اقليم كردستان عراق گفتوگو كرده است.
گفتني است عبدالمهدي پس از بازديد از اربيل به ديگر منطقه با اهميت اقليم كردستان يعني سليمانيه سفر كرد تا با رهبران حزب اتحاديه ميهني كردستان نيز گفتوگو كند. او در ديدار خود تاكيد كرد كه ما با كسي از جمله ايالات متحده نميخواهيم خصومتي داشته باشيم.
به گزارش الجزيره، اقليم كردستان عبدالمهدي را به عنوان يك متحد قابل اعتماد ميديد و اميدوار بود در طول دوره نخست وزيري او به بازسازي روابط بين بغداد و اربيل كمك كند، چرا كه به دنبال همه پرسي غيرقانوني استقلال كردستان عراق در سال 2017 روابط ميان دو طرف دچار يك چالش جدي شد.
با اين حال در ماه اكتبر و شروع اعتراضات سراسري بهخصوص در بغداد و جنوب عراق با اكثريت مردم شيعه، سرانجام عبدالمهدي براي فروكش كردن اعتراضات از سمت خود استعفا داد ولي تاكنون پارلمان هيچ جايگزيني براي او معرفي نكرده است. روزهاي قبل از استعفاي عبدالمهدي بغداد و اقليم كردستان به يك توافق در خصوص تقسيم درآمدي نفت صادراتي منطقه اقليم و سهم آن در بودجه فدرال 2020 دست پيدا كرده بودند. دولت خودمختار اقليم نيز شرايط اين توافق را مطلوب ميدانست و ميترسيد كه فردي كه جايگزين عبدالمهدي ميشود اين توافق را بهرسميت نشناسد و بار ديگر با مشكل مواجه شوند. از طرفي ديگر با توجه به راي پارلمان عراق براي خروج نيروهاي امريكايي از عراق نيز مقامات كرد از اين خروج امريكاييها بهشدت نگران شدند و هيچ نماينده كردي در اين رايگيري شركت نكرد زيرا آنها ائتلاف به رهبري امريكا را در عراق توازن بخش ميدانند.
حدود 5200 سرباز امريكايي براي پشتيباني از نيروهاي محلي و جلوگيري از بازسازي داعش تحت عنوان ائتلاف مبارزه با داعش در عراق حضور دارند. آنها بخش عمده ائتلافي وسيع را تشكيل ميدهند كه از ساير كشورها در سال 2014 دولت عراق دعوت كرد تا در مبارزه با داعش به دولت اين كشور كمك كنند.
در حال حاضر عليرغم اينكه تلاشها براي مذاكره و رايزني براي خروج نيروهاي امريكايي از عراق وجود دارد ولي عراقيها بهشدت نگران تحريمهاي احتمالي امريكا نيز هستند، چرا كه ممكن است تحريمهاي امريكا دسترسي به حسابهاي دلاري عراق در امريكا را مسدود كند. دونالد ترامپ، رييسجمهور ايالات متحده اخيرا نيز تهديد كرده بود كه عراق را با تحريمهايي شديد روبهرو خواهد كرد.
مجيد التميمي، نماينده عراق در گفتوگو با بلومبرگ عنوان كرد كه امريكاييها ميتوانند تاثير جدي نيز بر درآمدهاي نفتي عراق داشته باشند، چرا كه ميتواند تاثير خود را روي برخي شركتهاي بازاريابي نفتي عراق بگذارند و اجازه همكاري با اين كشور را ندهند. از طرفي ديگر عراق بهدليل وابستگي شديد بودجهاي خود به درآمد نفتي نگران خدشهدار شدن درآمدهاي فروش نفت كشور است.
با اين وجود عملا ميتوان گفت كه دونالد ترامپ به هيچ عنوان درخواست بغداد مبني بر خروج امريكا از اين كشور را به رسميت نشناخته و در همان ساعات اوليه عنوان كرد كه سربازهاي امريكايي را از عراق خارج نميكند. طي هفته گذشته نيز مقامهايي از وزارت خارجه ايالات متحده به عراقيها هشدار دادند كه ممكن است دسترسي به حسابهاي دولتي در بانكهاي امريكا بسته شود.
با اين حال مقامهاي وزارت خارجه حاضر نشدند كه درخصوص اين خبر بهطور رسمي اظهار نظر كنند. سخنگوي فدرال رزرو نيز از اظهار نظر در اين زمينه خودداري كرده است، ولي مجموعه شرايط نشان ميدهد كه اگر امريكا قصدي هم براي خروج از عراق داشته باشد اين خروج كمهزينه نخواهد بود.
اما سوال اصلي اينجاست كه آيا امريكا به راحتي عراق را ترك ميكند. امريكا داراي حدود 5 پايگاه هوايي و يكي از بزرگترين سفارتخانههاي محافظت شده در سطح جهان را در عراق دارد. همچنين يكي از بزرگترين مراكز سرويس اطلاعاتي امريكا در اين منطقه بنا شده است. اسامه بنلادن، رهبر پيشين القاعده سفارتخانههاي امريكا در بغداد را يك هيولا ميديد كه دوقلوي آن در كابل قرار دارد. اريك مارگوليس در سايت commondreams مينويسد، كه عراق تبديل به يك مركز اصلي براي كليه عملياتهاي خاورميانهاي امريكا شده است كه يكي از بزرگترين ذخاير نفتي جهان را نيز در اختيار دارد. از همين رو ميتوان گفت با توجه به پولي كه از فروش نفت عراق به فدرال رزرو امريكا واريز ميشود، عملا واشنگتن كنترل بخش عمدهاي از نفت خاورميانه را در اختيار گرفته است. هرچند ايالات متحده ديگر نيازي به نفت خاورميانه ندارد، اما كماكان با تسلط بر خاورميانه ميتواند نفوذ بسيار زيادي به ايالات متحده دهد تا چين، ژاپن، هند و اروپايي كه از اين منطقه نفت وارد ميكند را تحت كنترل خود در بياورد. اين ستون اصلي قدرت جهاني ايالات متحده و برتري دلار به حساب ميآيد.
واشنگتن همچنين به شكل انحصاري آسمان عراق را دراختيار دارد و اجازه در اختيار داشتن تجهيزات پيشرفته جنگي در آسمان را به عراق نميدهد. مارگوليس در مقاله خود عنوان ميكند كه امريكا به شيوه بريتانياييها در اوايل قرن 20 تسلط خود بر عراق را حفظ ميكند. او در ادامه عنوان ميكند كه احتمالا واشنگتن دولت دموكراتيك عراق را ناديده گرفته و همچنان به عنوان سلطان عراق عمل خواهد كرد. عراق به پايگاه نظامي مركزي و مخزن قابل اطمينان نفت براي ايالات متحده تبديل شده است كه اين قدمي مهم براي ايالات متحده در خاورميانه و منابع انرژي آن است كه همان هدفي بود كه دولت بوش آن را طرحريزي كرده بود. اسراييل نيز به هدف طولاني مدت خود در اين مسير براي كنار زدن عراق به عنوان يك دشمن بالقوه دست پيدا ميكند، چرا كه اكنون مصر و سوريه هم در جايگاهي نيستند كه وارد يك درگيري جدي با اسراييل و مقاومت در برابر اين رژيم شوند و سعوديها نيز بدون هيچ مانعي اسراييل را مثل يك برادر عرب در آغوش ميكشند، چرا كه هرگز در نيم قرن گذشته كشورهاي عربي تعيينكننده تا اين حد در برابر اسراييل ضعيف نبودند و هيچگاه اسراييل در تعيين سياستهاي امريكا از جمله تحريك اين كشور براي ترور سردار سليماني تا اين اندازه نقش نداشته است.