در پي بروز سانحه هوايي سراسر اندوه‌بار و تلخ پرواز تهران به اوكراين كه منجر به جان باختن تعدادي از هموطنان ما شد، جامعه هنري ايران براي همدلي و همدردي با خانواده‌هاي جانباختگان با آنها همراه شده و هر يك در بيانيه‌هايي جداگانه از مسوولان خواستند رفتار، صادقانه‌تر و مهربان‌تري در قبال آنها كه جگر گوشه‌هاي خود را در اين رويداد از دست داده‌اند اتخاذ كرده و بار ديگر مطالبه خود را تكرار كردند كه تشييع عمومي پيكر سوختگان اين فاجعه در خيابان‌هاي اصلي شهرهاي زادگاه برگزار شود.
تسليت كيميايي به جانباختگان
در حالي كه كمتر از يك ماه ديگر تا برگزاري سي و هشتمين جشنواره فيلم فجر باقي است و فيلم «خون شد» مسعود كيميايي در بخش مسابقه اين فستيوال انتخاب شده اما اين كارگردان قديمي دقايق پاياني شنبه شب با انتشار ويديويي رسما كناره‌گيري خود را از حضور در اين رويداد سينمايي اعلام كرد. از نظر او انصرافش از جشنواره فجر در واقع تسليتي است كه به خانواده‌هاي جانباختگان مي‌گويد.
به اعتقاد كيميايي او هيچ وقت اهل جشنواره نبوده و در ساخته‌هايش همواره سمت و سوي مردم را گرفته: « نگاه مي‌كنيم، مي‌بينيم كه مردم روزگار سختي را مي‌گذرانند و روزي نيست كه خبرهاي بد نشنويم. دلم نمي‌خواهد فيلمم در جشنواره فجر نشان داده بشود به دليل تسليتي كه به اين همه آدم دارم. مردمي كه مسافر بودند.» البته انصراف كيميايي از عدم حضور در جشنواره فجر با واكنش‌ةاي مختلفي همراه بود در همين راستا ابراهيم داروغه‌زاده دبير جشنواره فجر واكنش نشان داد و توهين به يك كارگردان بزرگ و پيشكسوت سينما را به هر دليلي نادرست برشمرد.
انصراف تئاتر‌ي‌ها
در اين ميان اهالي تئاتر هم هر كدام با انتشار اطلاعيه‌هاي مجزا با خانواده‌هاي داغديدگان همدردي كردند. عليرضا كوشك جلالي نوشت: «من به نشانه همدلي با مردم داغدار و ستمديده سرزمينم، امسال در هيچ يك از جشنواره‌هاي هنري فجر حضور نخواهم داشت.» اپراي عروسكي «مكبث» به كارگرداني بهروز غريب‌پور به خاطر همدردي با خانواده‌هاي جانباختگان اجرا نمي‌شود. محمدرضا علي‌اكبري، گوينده راديو با اشاره به اينكه روزگاري اين استوديو خانه من بود، نوشت: «چند سالي از آن روز و روزگار دوستي و همدلي گذشت، روزگاري كه خوش‌خيال بودم و...» اكبري با اين نوشتار بيان كرد كه ديگر گوينده راديو نيست.
همچنين نزديك به صد هنرمند مشهدي از حضور در جشنواره تئاتر فجر انصراف دادند به اين معني كه 3 گروه نمايشي مشهد به جشنواره نمي‌روند. گروه‌هاي نمايشي، آديداس، جاني - سكيكي و خداي - جنگ راه‌يافتگان مشهدي سي و هشتمين جشنواره بين‌المللي تئاتر فجر كه شامل نزديك به يكصد نفر از هنرمندان فعال تئاتر مشهد هستند در ابراز همدردي با داغديده‌هاي كشور از حضور در اين جشنواره انصراف دادند.
گروه نمايش «آواز قو» نيز انصراف خود را از شركت در جشنواره تئاتر اعلام كردند و نوشتند: «اين روزهاي اندوه را تاب مي‌آوريم به اميد روزهايي روشن‌تر در خدمت تئاتر عزيز. چرا كه گاهي جادوي هنر هم نمي‌تواند لبخند بر لب اين وطن خسته بياورد.» گروه نمايش «من» هم با همدلي تمامي عوامل اين اثر از بخش رقابت صحنه‌اي جشنواره تئاتر فجر كناره‌گيري كرد.
هر مصلحتي مصلحت نيست
در واكنش به سقوط هواپيماي اوكرايني و اتفاق‌هاي پس از آن جمعي از معماران ايران (نشيد نبيان، كاوه فولادي‌نسب، رامبد ايلخاني، حامد بدري احمدي، الهام رضوي، افشين فرزين، محمدرضا نيكبخت، مهرداد زواره محمدي، محمدرضا قدوسي، علي كرمانيان، دلارام بلورچي، عليرضا تغابني، آرش بصيرت، ايرج كلانتري، سارا سهراب، مريم كهنسال نودهي، بابك شكوفي، سامان سيار، نازنين ذاكري، امين موسوي، بهرام كلانتري، كورش دباغ، آلما رحماني، مريم ذوقي، پديده تيموريان، عليرضا امتياز، بابك رستميان، گلناز بهرامي، فرشاد مهدي‌زاده، سهيل قنديلي، پرشيا قره‌گوزلو، بهزاد اتابكي، فيروز فيروز، مريم مسعودي، آرش شهابيان، مهسا جهاني، مرضيه ترابي، سهراب رفعت، شادي حكمي، مرتضي اديب، مريم يوسفي، بهارك كشاني، بهروز منصوري، رضا نجفيان، ديبا زاهدي، مهران خوشرو، فاطمه رضايي، سارا آذرخويش، رامين بيرق‌دار، سودابه كيخا، سارا نيك‌كار، مهسا باباپور، سامان شمس، رشا كياني، گلشن نريماني، پريسا فولادي، زهره رضاخاني، يحيي نوش‌آبادي، سينا ولدي، نازنين جوانشير و...) بيانيه‌اي منتشر كردند. آنها نوشتند: « تلخ و پرادبار. روز چهارشنبه جمعي از هموطنان‌مان در فاجعه‌اي بزرگ - سقوط هواپيماي اوكرايني- در خطايي نه‌تنها انساني كه همچنين اشتباهي ساختاري جان خود را از دست دادند و بهت و ناباوري و استيصال و خشمي كه جامعه ايراني را - در سراسر جهان - در خود فرو برده بود با گفت‌وگوهاي غيرشفاف و ضد و نقيض مسوولان افزون شد. شنبه 21 دي‌ماه در اطلاعيه‌اي رسمي دلايل اين فاجعه انساني به اطلاع مردم رسيد و گويي هواپيماي اوكرايني بار ديگر سقوط كرد و هموطنان‌مان بار ديگرچهره در نقاب خاك كشيدند و ما هزار بار ديگر در اندوه و بهت و خشم فرو رفتيم. تسليت و ابراز همدردي واژه كوچكي است در برابر اين درد. گاه حجم اندوه چنان عظيم است كه واژه كم مي‌آورد و ناچيز مي‌نمايد. گويا قرار نيست پرچم‌هاي سياه از كوي و برزن و در و ديوارهاي اين سرزمين پايين كشيده شوند. جانِ رفتگان را تاوان و درد ماندگان را تسكيني نيست. طبيعي‌ترين رفتار مسوولان مستقيم و غيرمستقيم اين فاجعه اما - نه براي تسكيني كه دست نخواهد داد كه براي جلوگيري از تكرار اين فاجعه - اين است كه در گام اول استعفا و در گام دوم خود را در پيشگاه قانون قرار دهند تا نشان دهند در قبال عملكرد خود مسوولند و جان آدمي در اين سرزمين هنوز چنان و چندان بي‌ارزش نشده. كمترين كار، تشييع عمومي پيكر سوختگان اين فاجعه در خيابان‌هاي اصلي شهرهاي زادگاه يا محل سكونت‌شان است.
انصراف گروهي از عوامل جشنواره تجسمي فجر
انصراف شماري از داوران بخش هنرهاي تجسمي جشنواره فجر از ميان انصراف‌دهندگان بيشتر به چشم مي‌آمد براي اينكه تعدادشان نزديك به 60 نفر است. گروهي از دبيران و داوران اين رويداد در واكنش به حوادث اخير كشور و به دليل آنچه همدردي با جانباختگان سقوط هواپيماي اوكرايني عنوان كردند، از همراهي با اين رويداد انصراف دادند. اونيش امين‌اللهي، دبير بخش گرافيك اين رويداد و علي باقري، مهدي مهديان و مهدز فاتحي داوران اين بخش عصر شنبه ۲۱ دي ماه در صفحه‌هاي شخصي خود متني را مبني بر انصراف از حضور در جشنواره تجسمي فجر منتشر كردند. به فاصله چند ساعت پس از اين انصراف، دبيران و داوران ديگر بخش‌هاي جشنواره تجسمي فجر از جمله نقاشي، عكس، تصويرسازي و در نهايت نيز ابراهيم حقيقي، دبير اين رويداد از همكاري با دوازدهمين جشنواره تجسمي فجر منصرف شدند.
لغوكنسرت عليرضا قرباني
عليرضا قرباني هم با انتشار يادداشتي انصراف خود را از برگزاري كنسرت دي ماه اعلام كرده است. لغو كنسرت عليرضا قرباني در حالي منتشر شد كه قرار بود سانس‌هاي تمديدي اجراهاي اين خواننده در قالب پروژه «با من بخوان» پس از ۴۳ اجرا در نيمه اول امسال، در روزهاي ۲۶ و ۲۷ دي در تالار وزارت كشور برگزار شود.
قرباني در انتهاي اطلاعيه درخواست كرد رفتار خردمندانه‌تر، صادقانه‌تر و مهربان‌تري در قبال هموطنان‌مان خصوصا آنها كه در اين مدت جگرگوشه‌هاي خود را در آغوش ندارند، شاهد باشيم. همچنين كيوان ساكت موزيسين و نوازنده تار و سه‌تار هم اعلام كرد كه در جشنواره‌هاي هنري فجر شركت نمي‌كند.
تلخ اما واقعي
درميان انصراف‌دهندگان از مراسم و برنامه‌هاي گوناگون هنري، تعويق برگزاري كنسرت گروه كر نمود بيشتري پيدا كرد. چرا كه يكي از اعضاي اين گروه در حادثه هواپيماي اوكرايني جان خود را از دست داد. اين گروه در اطلاعيه خود نوشت: « خداوند به ملت ايران صبر عطا كند. روزهايي را سپري مي‌كنيم كه غم و اندوه بر سر كشورمان آوار شده است. وقتي كه شنيديم يكي از اعضاي گروه‌مان نيز در آن پروازِ شوم از دست رفت؛ خانم روجا آزاديان از سُپرانوهاي گروه كر شهر تهران. دختري آرام و سر به زير. به همين دليل تصميم بر اين شد كه كنسرتِ پيش‌روي گروه كر شهر تهران به تاريخ ديگري موكول شده و در شرايط روحي بهتري اجرا شود.»