تاريخ انديشه سياسي مسلمانان
مساله انديشه سياسي اسلامي از جمله موضوعات زنده و پويا در فرهنگ عربي و اسلامي است كه به اشكال مستقيم و غيرمستقيم جامعه معاصر را درگير كرده و نظر به اهميت آن، ذهن و جهان انديشگي شماري از متفكران و پژوهشگران شاخص را به خود مشغول داشته است.«تاريخ انديشه سياسي در اسلام» به واكاوي و تحليل چالش‌هاي مدنيت، اصالت و رابطه دين و سياست در طرح‌واره انديشه سياسي اسلامي پرداخته است كه به‌زعم او از مهم‌ترين دشواره‌هاي اين مهم هستند.اين كتاب ضمن تاكيد بر مدني بودن قدرت اسلام، تلقي رايج پالودگي ويژه انديشه سياسي اسلامي را به چالش كشانده و به برخي افزودگي‌هاي فراهم آمده از سنت و فرهنگ ديگر ملل و به‌طور ويژه ايران و روم در اين باره اشارت داشته است. همچنين اين كتاب كوشيده است تا انديشه سياسي در سنت فكري متصوفه و سهم مشايخ و بزرگان صوفيه در اين باره را بررسي كند.«تاريخ انديشه سياسي در اسلام» با عنوان فرعي «جستارهايي در باب سه‌گانه اصالت، مدنيت و عقلانيت سياسي» نوشته محمد جبرون (متولد سال 1971) نويسنده، متفكر و انديشمند اهل سنت و اهل كشور مراكش است. اهتمام جدي محمد جبرون به بررسي تاريخ و انديشه سياسي در اسلام و تحولات آن است. آرا و انديشه‌هاي او پيرامون بسياري از مسائل فرهنگي و به‌طور ويژه درباره مساله گذار به دموكراسي در جهان عربي، توجه بسياري از صاحب‌نظران را به خود جلب كرده است. او در سال 2016 جايزه كتاب سال مراكش در حوزه علوم انساني را به سبب نگارش كتاب «تاريخ انديشه سياسي در اسلام» كسب كرد. جبرون همچنين جايزه علوم انساني و اجتماعي «مركز عربي بررسي و پژوهش‌هاي سياسي» (سال 2012) و جايزه ويژه فرهنگي دوبي سال (2009) را نيز دريافت كرده است.از ديگر آثار اين نويسنده مراكشي مي‌توان به «انديشه سياسي در مغرب و اندلس در سده پنجم هجري»، «مفهوم دولت اسلامي: بحران بنيادها و حتميت مدرنيته»، «اسلام و مدرنيته» و «تجربه گفت‌وگوي فرهنگي با غرب» اشاره كرد. از ويژگي‌هاي اين كتاب مي‌توان به مقدمه نويسنده بر ترجمه فارسي آن اشاره كرد. جبرون در بخشي از مقدمه‌اي كه براي ترجمه فارسي كتاب خود نوشته است، مي‌گويد: «تاثيرات بسزاي ايرانيان در سنت و فرهنگ سياسي اسلامي تنها محدود به جوانب متعلق به ساختارها و آداب سلطاني نماند، بلكه به تاثير در مذاهب و فرق اسلامي شيعه و سني نيز كشيده شد. به عنوان نمونه همچنان‌كه انديشه سياسي سني از سنت ايران تاثير پذيرفته است، مذهب شيعي نيز در ديگرديسي تئوريك خود از بسياري مفاهيم و انگاره‌هاي فرهنگ ايران باستان بهره جسته و گاه از ماهيت و جوهر آن ياري گرفته است.»اين كتاب از چهار فصل اصلي كه به ترتيب عبارتند از: قدرت سياسي در دولت پيامبر، انديشه سياسي اسلامي پيشاتدوين، تدوين انديشه سياسي اسلامي و انديشه سياسي صوفيه تشكيل شده است.از جمله مهم‌ترين مباحث مطرح شده در اين فصول مي‌توان به موارد ذيل اشاره كرد: مشروعيت قدرت سياسي اسلامي در عهد تاسيس، چارچوب سياسي و تاريخي انديشه سياسي پيشاتدوين، متون اوليه انديشه سياسي، انديشه سياسي اسلام در عصر تدوين، الگوهاي تاسيسي انديشه سياسي صوفيه، خوانش‌هاي تاريخي نوين از رابطه تصوف و سياست.«تاريخ انديشه سياسي در اسلام» نوشته محمد جبرون با ترجمه ياسين عبدي توسط انتشارات «كتاب پارسه» منتشر شده است.