در نسبت آزادي با عقل
«عقلانيت و آزادي» يكي از عميق‌ترين و برجسته‌ترين كتاب‌ها در حوزه فلسفه و علوم اجتماعي است كه تاكنون به رشته تحرير درآمده است. آمارتيا سن در اين اثر با پيوند نظام‌مند عقلانيت و آزادي، نگاه متعارف به عقلانيت را به چالش كشيده و از آن عبور كرده است. او به آزادي به‌مثابه عقلانيت اجتماعي مي‌نگرد.از ديدگاه سن، بين عقلانيت و آزادي ربط وثيقي وجود دارد و بدون فهم و درك عميق اين يكي، ديگري را نمي‌توان فهميد. به بيان ديگر آزادي به عقلانيت و عقلانيت به آزادي وابسته است، چون بدون داشتن آزادي، انتخاب عقلاني ممكن نيست. سن اين ديدگاه را كه عقلانيت فقط به دنبال حداكثر كردن نفع شخصي فرد است رد مي‌كند و مي‌گويد اين ديدگاهِ جزمي، حق عقل و عقلانيت را ادا نمي‌كند و اگر بر جنبه فرصتي آزادي تمركز كنيم، مفهوم آزادي و عقلانيت مي‌تواند ما را بسيار فراتر از نفع شخصي فرد رهمنون سازد.«عقلانيت و آزادي» نوشته آمارتيا سن توسط انتشارات نشر ني منتشر شده است. از جمله مباحث مطروح در اين كتاب مي‌توان به جايگاه آزادي، عقلانيت و انسجام دروني انتخاب، ترجيح و آزادي، نظريه انتخاب عقلاني، نظريه انتخاب اجتماعي، انسجام دروني انتخاب، انسجام و نفع، استقلال و عقلانيت، انتخاب غير دوگانه و ترجيح، ترجيح فردي به مثابه مبناي انتخاب اجتماعي، ترجيح اجتماعي، آزادي و انتخاب اجتماعي، بازارها و كارايي رفاه‌گرا، تحليل هزينه – فايده، مقايسه عدم اطمينان و استقلال و... اشاره كرد.