مشاوره، درمان و مراقبت‌هاي ايدز
در ايران كاملا رايگان است
از «ايدز» نترسيم، آزمايش بدهيم
و با «ايدز» زندگي كنيم
گروه اجتماعي| متوليان سلامت بر اين باورند كه پيشگيري بهتر از درمان است. اين باور كه همواره توسط مسوولان وزارت بهداشت توصيه شده، به اين معناست كه در صورت رعايت توصيه‌هاي پيشگيرانه و خودمراقبتي براي مصون ماندن از ابتلا به بسياري از بيماري‌ها، هزينه‌اي كه بايد از سبد خانوار براي درمان و بازتواني صرف شود، در مسير افزايش كيفيت زندگي خانواده به كار خواهد آمد. اچ‌آي‌وي يا ايدز يكي از بيماري‌هاي ويروسي است كه تنها راه پيشگيري از ابتلا به آن، پيشگيري و خودمراقبتي است؛ پيشگيري از رفتارهاي پرخطر در مصرف مواد مخدر و پيشگيري از رفتارهاي پرخطر در روابط جنسي. ايدز، سندرم نقص ايمني اكتسابي Acquired immune deficiency syndrome است كه به دنبال ورود ويروس HIV از طريق رفتارهاي پرخطر جنسي يا رفتار پرخطر در تزريق مواد مخدر و در موارد بسيار معدود، از طريق خون و فرآورده‌هاي خوني (در صورتي كه خون و فرآورده خوني مورد استفاده براي بيمار نيازمند، ويروس‌زدايي نشده و آلوده به ويروس HIV باشد) يا بارداري مادر (در صورتي كه مادر، آلوده به ويروس بوده و از ابتداي بارداري، داروهاي پيشگيرانه براي مصونيت جنين دريافت نكرده باشد و زايمان او هم به طريق طبيعي انجام شود) منتقل مي‌شود. علائم اوليه آلودگي به ويروس، شبيه آنفلوآنزاست و در مواردي، افراد در همان هفته‌هاي اوليه، دچار زخم‌هاي پوستي، اسهال و سردردهاي طولاني‌مدت خواهند شد. سپس، تكثير ويروس وارد دوره نهفتگي مي‌شود كه اين دوره معمولا 3 الي 6 ماه طول مي‌كشد و در اين مدت، ممكن است نتايج آزمايش غربالگري، به‌طور كاذب منفي باشد اما با گذشت 4 الي 6 ماه از رفتاري كه به نظر فرد، پرخطر بوده، نتيجه آزمايش، دقيق خواهد بود. بنا بر تشخيص متخصصان عفوني، زماني كه تعداد گلبول‌هاي سفيد فرد آلوده به ويروس، به كمتر از 400 در ميكروليتر برسد، فرد وارد مرحله ايدز شده است. تا 3 سال قبل، رويه درماني در ايران براي مبتلايان ايدز اين بود كه پس از كاهش شماره گلبول‌هاي سفيد خون كه حدود 5 تا 10 سال طول مي‌كشد، درمان دارويي با داروهاي ضدرتروويروسي آغاز مي‌شد اما اين رويه از 3 سال قبل و در ابتداي اجراي چهارمين برنامه استراتژيك ملي ايدز تغيير كرد و حالا، به محض آنكه نتيجه آزمايش خون، مثبت باشد، درمان دارويي آغاز مي‌شود كه چنين تغيير رويه‌اي، ارتقاي كيفيت زندگي بيمار، كنترل و حتي متوقف كردن سير پيشرفت ويروس و به حداقل رساندن قدرت انتقال بيماري را تضمين مي‌كند. با وجود آنكه هنوز علم پزشكي نتوانسته درمان موثري براي ريشه‌كني ويروس HIV پيدا كند، اين بيماري فقط از طريق رفتارهاي پرخطر قابل انتقال است و در حالي كه بهترين روش مصونيت از ابتلا، پيشگيري از رفتارهاي پرخطر و عمل به توصيه‌هاي خودمراقبتي است، اين بيماري به هيچ‌وجه از طريق مدفوع، ترشحات بيني، بزاق، خلط، عرق، اشك، ادرار يا استفراغ فرد آلوده، حشرات، دست دادن، استفاده مشترك از سرويس بهداشتي، استخر، كارد و چنگال، بوسيدن، گزيدگي و گاز گرفتگي توسط حيوانات، عطسه و سرفه و حتي غذاي پخته شده توسط بيمار مبتلا منتقل نمي‌شود چون ويروس HIV قابليت انتقال از طريق آب، غذا و هوا نداشته و خارج از محيط بدن انسان هم ظرف مدت بسيار كوتاهي مي‌ميرد.
ظرف دو دهه اخير كه تا حد زيادي از اطلاع‌رساني درباره اين بيماري در كشور، تابوشكني شده، مسوولان وزارت بهداشت به تمام جمعيت جوان كشور توصيه كرده‌اند كه با خودمراقبتي و تمرين قاطعيت در مواجهه با پيشنهادها و رفتارهايي كه مي‌تواند خطر ابتلا به اين بيماري ويروسي را افزايش دهد، خود را از ابتلا به اين بيماري ويروسي حفظ كنند. اما اگر بنا به هر دليلي، مرتكب رفتار پرخطر جنسي با يك فرد در مظان روابط مشكوك يا رفتار پرخطر تزريق مواد مخدر با سرنگ و سوزن مشترك شدند، در سريع‌ترين زمان، به اولين مركز مشاوره بيماري‌هاي رفتاري مراجعه كرده و از مشاوران اين مراكز كه كارشناساني مطلع درباره راه‌هاي انتقال ويروس ايدز هستند، راهنمايي بگيرند و در صورت تاكيد اين مشاوران، آزمايش ايدز بدهند و تحت درمان‌هاي اورژانسي و پيشگيرانه دارويي قرار بگيرند.
امروز، به دنبال پيشرفت علم پزشكي، تغيير رويكرد دولت‌ها نسبت به مسائل و آسيب‌هاي اجتماعي در دو دهه گذشته، تابوشكني نسبت به انتشار اطلاعات مكتوب، ديداري و شنيداري درباره نحوه مصون ماندن از ابتلا به ايدز، در سراسر كشور و در تمام استان‌ها، مراكز مشاوره بيماري‌هاي رفتاري ايجاد شده و انجام آزمايش ايدز، خدمات دارويي و مشاوره‌هاي پزشكي براي تمام مراجعان و تمام افرادي كه نتيجه آزمايش‌شان مثبت مي‌شود، در دسترس و رايگان است. علاوه بر اين، كارشناسان اين مراكز، اين آموزش را گذرانده‌اند كه غير از سوالاتي مربوط به رفتار پرخطر مراجعان، جوياي پيشينه و وضعيت زندگي خصوصي آنها نبوده و به‌خصوص، از هر نوع نگاه و گفتار آميخته با انگ زدن خودداري كنند. مراجعه هرچه سريع‌تر براي انجام آزمايش ايدز، برخلاف تمام باورهاي اشتباه، تضمين افزايش كيفيت زندگي يك فرد آلوده به ويروسHIV است و تاخير در مراجعه براي آزمايش، برخلاف تمام باورهاي اشتباه، صرفا باعث خواهد شد بيمار، بسيار زودتر از آنچه مي‌توانست زندگي شاداب و موفقي داشته باشد، از پا افتاده و ناتوان شود چون شروع هرچه ديرتر درمان دارويي كه مهم‌ترين اقدام پيشگيرانه است، فرصت بيشتري و فضاي مساعدتري براي زندگي اين ويروس خواهد داد. به ياد داشته باشيم هيچ فردي از «ايدز» نمي‌ميرد. ويروس HIV باعث تضعيف سيستم ايمني بدن مي‌شود و افراد آلوده به ويروس، اگر
هرچه زودتر درمان دارويي خود را آغاز نكنند، سيستم ايمني بدن آنها، زودتر تضعيف مي‌شود و ضعف سيستم ايمني، بهترين زمينه را براي ابتلا به انواع عفونت‌‌ها؛ ديابت، سل، سرماخوردگي و آنفلوآنزا، سرطان و بيماري‌هاي تنفسي ايجاد خواهد كرد و مبتلايان ايدز كه در شروع درمان خود و در واقع، در اقدامات پيشگيرانه، اهمال كرده‌اند، نه بر اثر ايدز، بلكه بر اثر سرطان، آنفلوآنزا و مشكلات تنفسي جان خواهند داد.