مناقشه نقش جهان
رسول باختر
لغو ديدار تيم‌هاي سپاهان و پرسپوليس بعد از حدود يك ساعت معطلي، تبديل به موضوع اول فوتبال ايران شده است. طبق ماده 62 مقررات انضباطي فدراسيون فوتبال، در صورتي كه به دليل فعل يا ترك فعل باشگاهي مسابقه‌اي برگزار نشود يا نيمه‌تمام بماند، آن باشگاه علاوه بر اينكه در آن مسابقه سه بر صفر بازنده اعلام مي‌شود، بايد جريمه نقدي حداقل 500 ميليون ريالي را هم متحمل شود. كميته انضباطي موظف است ظرف يك هفته به اين موضوع رسيدگي كند. از كجا مي‌توان اطمينان حاصل كرد كه باشگاه سپاهان بوده كه در اين مسابقه حاضر نشده؟ طبق مقررات آيين‌نامه و ماده 8، باشگاه‌ها بايد زمان‌بندي رسمي مسابقات را رعايت كنند. براي مثال بازيكنان بايد 10 دقيقه زودتر در رختكن حاضر باشند و توسط داوران مسابقه چك شوند و اين زمان براي بازيكنان ذخيره 12 دقيقه است و بازي بايد رأس زمان مقرر آغاز شود. اينكه باشگاه پرسپوليس در اين مسابقه حاضر شده و 50 دقيقه منتظر آغاز بازي مانده، محرز است. اينكه ديدار سر زمان مقرر برگزار نشده و زمان‌بندي اعلامي در آيين‌نامه هم توسط باشگاه سپاهان رعايت نشده نيز همين‌طور. تمام اينها به منزله انصراف از حضور در مسابقه است. با توجه به اينكه سپاهاني‌ها در ورزشگاه حاضر شدند و در رختكن باقي ماندند، كميته انضباطي مي‌تواند اين تيم را بازنده اعلام كرده و جريمه‌هاي مربوطه را لحاظ كند. علاوه بر اينها، باشگاه پرسپوليس بايد به تصميمات ناظر بازي و داوران احترام مي‌گذاشت و زماني كه آنها اعلام مي‌كردند هنوز چيزي مشخص نيست، بايد در زمين باقي مي‌ماندند و احتمالا به اين دليل شايد اين تيم هم متحمل جريمه مالي شود كه بستگي به نظر كميته انضباطي دارد. اما وراي تمام اين مسائل، اين سوال هم مطرح است كه آيا اين ديدار بايد برگزار مي‌شد يا خير؟ مطابق مقررات، حفظ سلامت ورزشكاران، داور و ناظر اولويت برگزاركنندگان است. بنابراين بهتر بود كه مسابقات روز گذشته ليگ برتر مانند سري‌آ ايتاليا به تعويق مي‌افتاد. اما با توجه به صحبت‌هاي تابش (مديرعامل سپاهان) مسوولان فوتبال به اين نتيجه رسيده بودند در صورت لغو بازي‌ها ممكن است ميزباني‌هاي مهم آينده در ليگ قهرمانان و مقدماتي جام جهاني به خطر بيفتند. مساله اصلي اينجاست كه معلوم نيست بازيكنان ناقل ويروس كرونا هستند يا خير، مشخص است كه تستي از حاضران در ورزشگاه گرفته نشده و ريسك ابتلاي ورزشكاران به كرونا وجود داشته.
اما با توجه به اينكه تصميم بر برگزاري مسابقه بوده و سازمان ليگ پروتكل بازي را به باشگاه‌ها اعلام كرده، باشگاه‌ها مجبور به تبعيت بودند و بايد در زمين حاضر مي‌شدند. تنها حالتي كه باشگاه‌ها مي‌توانند از حضور در مسابقه امتناع كنند، وجود عوامل قهريه است. عوامل قهريه طبق مقررات آيين‌نامه شامل بلاياي طبيعي، خراب بودن نورافكن‌ها، كيفيت چمن، باد شديد، ناامني و مواردي از اين دست مي‌شود و زماني كه باشگاهي بازيكنانش را به ورزشگاه رسانده، ديگر اين موارد كاركردش را از دست مي‌دهد و ثابت مي‌شود كه عامل قهريه وجود نداشته است. همانطور كه مشاهده شد، مديرعامل سپاهان هم اعلام كرد كه بازيكنان در رختكن حضور داشته‌اند و با استناد به گفته‌هاي مقام مسوول اين تيم، سپاهان دليل موجه براي امتناع از مسابقه نداشته است.
تابش اعلام كرده به دليل حضور هواداران نتوانستيم وارد ورزشگاه شويم، مديرعامل سپاهان زماني كه مشاهده كرد هواداران مقابل هتل تجمع كرده‌اند، بايد زودتر راهي مي‌شدند و تجمع هواداران به عنوان عامل قهريه محسوب نمي‌شود، هرچند در نهايت كميته انضباطي است كه بايد احراز كند اين حركت عامل قهريه بوده يا نه. حتي در صورتي كه محرز شود حضور هواداران عامل تاخير سپاهان بوده، بايد ديد دليل اين تجمع چه بوده و آيا خود مسوولان سپاهان در تحريك عمومي هواداران‌شان نقش داشته‌اند يا خير. زماني كه باشگاهي باعث بروز عامل قهريه شود، ديگر نمي‌توان به اين مورد استناد كرد. زماني كه به واسطه مصاحبه‌ها و توييت‌هاي يك باشگاه هواداران تحت تاثير قرار بگيرند، 100درصد جزو عوامل قهريه محسوب نمي‌شود. اما بر فرض اينكه كميته انضباطي دليل تاخير سپاهاني‌ها را عامل قهريه تشخيص بدهد، مطابق ماده 13 آيين‌نامه ناظر مسابقه بايد 30 دقيقه دومي را هم براي تاخير در بازي تعيين مي‌كرد، اگر اين 30 دقيقه به پرسپوليس گفته و از آنها خواسته بود كه در ورزشگاه بمانند و صبر كنند و آنها از اين دستور تبعيت نكردند، ماجرا به شكل ديگري خواهد بود. گزارش ناظر بازي از اهميت زيادي برخوردار است و اگر همه اتفاقات آنطور كه در رسانه‌ها منعكس شده در گزارش ناظر منعكس شود، به احتمال فراوان كميته انضباطي حكم به سه - هيچ شدن بازي خواهد داد. با توجه به گفته‌هاي مسوول يگان ويژه اصفهان (سرهنگ نورعلي)، مشكلي براي حضور سپاهاني‌ها در ورزشگاه وجود نداشته است.