روز گذشته دونالد ترامپ، رييسجمهور ايالات متحده به هند سفر كرد. جايي كه روابط شخصي بسيار خوبي با ناراندرا مودي، نخست وزير اين كشور دارد. نارندرا مودي براي دونالد ترامپ سنگ تمام گذاشت. او پاي پلكان هواپيماي اختصاصي رييسجمهور امريكا رفت تا از او استقبال گرمي به عمل آورد. حتي لحظاتي را نيز پاي پلكان هواپيما منتظر بود تا دونالد ترامپ از آن خارج شود. هنگامي كه ترامپ از پلكان پايين آمد، مودي به سبك هميشگي خود ترامپ را به آغوش كشيد. گفتني است ناراندرا مودي، نخستوزير هند با همه اختلافات و اصطكاكهاي اقتصادي كه بين امريكا و هند وجود دارد يك دوستياي شخصي و گرم را با ترامپ به وجود آورده است. از همين رو مودي به عنوان يكي از دوستان ترامپ به صورت آشكار ميداند چگونه بايد از رييسجمهور امريكا هنگام ديدار او از هند پذيرايي و استقبال كند. مراسم استقبال با شكوه چيزي است كه دونالد ترامپ به شدت به آن علاقهمند است و دوست دارد به هر كشوري سفر ميكند، عاليترين سطح تشريفات در آن براي او فراهم شود.
پس از استقبال رسمي از ترامپ، دونالد ترامپ به زادگاه نخستوزير يعني شهر احمدآباد رفت تا در يك گردهمايي بزرگ در ورزشگاه سردار پاتل شركت و در آنجا نيز سخنراني كند. ورزشگاهي كه بزرگترين استاديوم كريكت در جهان شناخته ميشود و طي روزهاي اخير براي ميزباني از دونالد ترامپ تجهيز شد و در آنجا به دونالد ترامپ نيز خوشامدگويي كردند. اين كار مشابه كاري بود كه براي نخستوزير هند در پاييز گذشته در ورزشگاه NRG هيوستون امريكا صورت گرفت و مودي براي هنديهاي مقيم امريكا سخنراني كرد.
به نوشته NPR به رغم اين استقبال عظيم و گسترده از ترامپ اما در ديدار دو روزه او انتظارات نه چندان بالايي در خصوص نتايج اين سفر وجود دارد چراكه حتي از سوي خود ترامپ هم چشمانداز يك توافق تجاري بسيار ضعيف به نظر ميرسد.
با اين حال دو كشور از روابط تجاري بسيار محكمي برخوردارند و در سال 2018 مبادلات تجاري دو كشور بيش از 142 ميليارد دلار بوده است. اما با افزايش اين روابط، اختلافات بين دو كشور نيز بيشتر شده است. ايالات متحده كسري تجاري در صادرات و واردات دارد كه تنها در سال گذشته حدود 23 ميليارد دلار بوده و دونالد ترامپ از اين شرايط اصلا راضي نيست و قصد دارد با اعمال تعرفه براي كالاهاي هندي شرايط را تغيير دهد.
دونالد ترامپ هفته گذشته در پايگاه اندروز مريلند گفت: ما معامله تجاري بزرگي با هند انجام ميدهيم. ما آن را انجام خواهيم داد. من نميدانم كه اين كار آيا قبل از انتخابات صورت ميگيرد يا نه اما ما اين توافق بسيار بزرگ با هند را خواهيم داشت.
ترامپ در ادامه گفت كه ما با هند خيلي خوب رفتار نميكنيم اما من نخستوزير مودي را خيلي دوست دارم.
با اين حال به نظر ميرسد، انتخاب شهر گجرات براي ميزباني از رييسجمهور امريكا انتخاب منطقي بوده است. اين شهر كه مركز ايالت گجرات است از جمله پرجمعيتترين شهرهاي هند محسوب ميشود. جايي كه مودي بين سالهاي 2001 تا 2014 به عنوان رييس اين ايالت مشغول به كار بوده است. توسعه و پيشرفت اين منطقه يكي از دلايل اصلي موفقيتهاي سياسي او بوده است.
در همان دوران نيز وقايع تلخي را نيز براي مودي رقم زده است. او در سال 2002 و در پي موجي از خشونت ضد مسلمان در اين ايالات با يك آشوب جدي مواجه شد و در آن زمان بيش از هزار مسلمان جان خود را از دست دادند. منتقدان مودي او را به دليل ناكامي در حمايت از اقليت مذهبي در جريان اين ناآراميها مقصر ميدانند. آن زمان ايالات متحده تحت رهبري جورج بوش به دليل نقض شديد آزادي مذهبي از ارايه ويزا به او براي حضور در امريكا خودداري كرد و عملا تا قبل از نخستوزيري براي حضور در امريكا با تحريم مواجه بود.
تحقيقات ويژه سرانجام مودي را در سال 2013 تبرئه كرد اما همواره رويكرد ضد مسلماني او وجود داشته است. اما اكنون كه دولت تحت رهبري مودي، استقلال كشمير را از مردم مسلمان اين منطقه گرفته اين اتهام عليه او پررنگتر شده و سوءظن رويكرد ضد مسلماني او جدي است. با اين وجود دولت امريكا هيچ اقدام و رويكردي را در برابر اقدام دولت هند عليه مسلمانان كشمير اتخاذ نكرد. حتي تغيير قانون تابعيت موجب شد تا مسلمانان عملا نتوانند درخواست تابعيت هند را بدهند و براي دريافت شهروندي اين كشور با مشكل مواجه ميشدند. البته اين نوع رفتارها بيشباهت با سياست ممنوعيت ورود اتباع كشورهاي عمدتا مسلمان به امريكا كه از سوي دونالد ترامپ اعمال شد، نبود.
البته سفر دونالد ترامپ به طور كامل در گجرات نخواهد بود. ترامپ در سفر دو روزه خود روز سهشنبه به دهلي نو خواهد رفت و ديدارهاي رسمي برگزار ميشود و دو طرف بيانيه مشترك خواهند داد. گفته ميشود كه دونالد ترامپ از تاجمحل، مكان تاريخي هند ديدار خواهد كرد.
گفتني است كه هند براي سياستهاي جديد امريكا مربوط به «هند و اقيانوسيه» بسيار حايز اهميت است. امريكا كه از توافق آسياپاسفيك كه براي مقابله با چين توسط باراك اوباما طراحي شده بود، خارج شد ،طرح هند و پاسفيك را ارايه داد كه محوريت آن با هند است و عملا اين كشور را در برابر چين براي مقابله با سياستهاي چين قرار ميدهد. امريكا در اين سياست به دنبال مقابله با رويكرد سرمايهگذاريهاي كلان چين است و به نوعي قصد ندارد، فضاي آسيا اقيانوسيه را در اختيار چين قرار دهد. البته اين طرح امريكا چندان مدون و دقيق نيست اما ميدانند اگر ميخواهند اين طرح را پيش ببرند قطعا نيازمند هند خواهند بود و اكنون روابط دوجانبه بسيار حايز اهميت است.
از طرفي ديگر اين چند ماه مانده به انتخابات رياستجمهوري امريكا براي دونالد ترامپ بسيار حايز اهميت است. چراكه اكنون از آن ميتواند به عنوان يك مانور تبليغاتي جديد استفاده كند به خصوص اگر اين سفر منجر به نتيجه در راستاي عقد يك قرارداد تجاري شود. دونالد ترامپ اصليترين تلاشاش اين است تا نشان دهد كه در سراسر جهان براي او چه احترامي قايل هستند و تصاوير و نمايش از يك سفر براي او به مراتب مهمتر از هر چيز ديگري است. اما نكته اينجاست كه سفرهاي ترامپ هم معمولا يك نمايش بيشتر نيست و اكثرا خروجي ملموسي ندارد. حالا بايد ديد كه سفر دو روزه ترامپ به هند با موفقيت و يك توافق تجاري بزرگ همراه خواهد بود يا نه.