مركز آمار ايران اعلام كرد

شكاف تورمي 2.6 درصدي ميان دهك اول و دهم

گروه اقتصادي

مركز آمار در گزارش روز گذشته خود به بررسي «شاخص قيمتي مصرف‌كننده كل كشور بر اساس دهك‌هاي هزينه‌اي» پرداخته است. چندي پيش تورم بهمن ماه اعلام شد كه با سه درصد كاهش به 37 درصد رسيده بود. اين تورم براي دهك‌هاي مختلف درآمدي اعداد متفاوتي داشته است. تورم دهك دهم بهمن ماه كمتر از تورم كل كشور بود و افراد حاضر در اين دهك هزينه‌اي به اندازه 38.9‌درصد براي خريد گروه كالايي پرداخت كردند. اين در حالي است كه دهك اول براي خريد سطح مشخصي از كالا و خدمات در مقايسه با دهك دهم، 2.6 درصد هزينه كمتري پرداخت كرد. با وجود اختلاف درآمدي ميان دهك پردرآمد و كمتر برخوردار كشور مشاهده مي‌شود كه عملا افراد در دهك‌هاي كم درآمد تنها به اندازه 2.6 درصد كمتر هزينه مي‌كنند. در اين گزارش محدوده تغييرات تورم دوازده ماه منتهي به بهمن سال جاري براي گروه «خوراكي‌ها، آشاميدني و دخانيات» بين 44.4 تا 50.1 درصد در نوسان بوده است. از سوي ديگر در گروه «كالاهاي غيرخوراكي و خدمات» نيز شاهد تغييرات تورم بين 29.2 تا 36.2 درصد هستيم. مقايسه اين آمارها نشان مي‌دهد كه بين گروه‌هاي پردرآمد و كم درآمد جامعه كمتر از 6‌درصد در تخصيص هزينه‌ها براي گروه كالاهاي خوراكي و آشاميدني تفاوت است. اين گروه كالاها نقش عمده‌اي در سبد هر دو طيف درآمدي دارد كه البته سهمش در سبد كالايي افراد كمتر برخوردار، بيشتر است.

خوراكي، بيشترين نقش در ايجاد شكاف

سنگيني افزايش قيمت‌ها در ماه‌هاي اخير به‌خصوص در بهار و تابستان سال جاري با شتاب تورم، بر دهك‌هاي پايين جامعه بيشتر از طبقات بالايي بود. مطابق گزارش مركز آمار تورم ماهانه بهمن در دهك اول هزينه‌اي تنها 2.6 درصد بوده است. رشد قيمت گروه كالايي «خوراكي، آشاميدني و دخانيات» بيشترين نقش را در شكاف ميان هزينه‌كرد خانواده‌هاي پردرآمد و كم درآمد داشته است.

تورم براي پردرآمدها بيشتر از كم‌درآمدها

بر اساس گزارش مركز آمار تورم نقطه‌اي در دي ماه سال جاري حدود 26.3 درصد برآورد شده كه از اين ميان تورم نقطه‌اي دهك اول 24.7 و تورم دهك دهم درآمدي نيز 28.6 درصد اعلام شده است. تورم گروه كالايي خوراكي و آشاميدني براي دهك اول نزديك به تورم نقطه‌اي و حدود 24 درصد تخمين زده شد، در حالي كه اين رقم براي دهك دهم 4.5 درصد كمتر از تورم نقطه‌اي آن دهك و 24.1 درصد بود. از سوي ديگر تورم گروه كالايي غيرخوراكي و خدمات براي دهك اول درآمدي كه كم برخوردارترند، بيشتر از تورم نقطه‌اي دهك‌شان بوده و به 25.5 درصد رسيد. اين رقم براي دهك‌هاي پردرآمد نيز حدود 30 درصد برآورد شد. آمارهاي دي ماه نشان مي‌دهد كه هر دو گروه كالايي «خوراكي، آشاميدني و دخانيات» و «كالاهاي غيرخوراكي و خدمات» بار تورمي بيشتري را براي اقشار كم‌درآمد تحميل مي‌كنند. به بيان ديگر اقشار كم‌درآمد در تمام سبدهاي خود با افزايش هزينه روبه‌رو هستند. نكته‌اي كه در آمارهاي دي ماه وجود دارد، نزديكي تورم نقطه‌اي دهك‌هاي دوم تا ششم است. به اين صورت كه تورم دهك ششم تنها 1.1 درصد با تورم نقطه‌اي دهك اول فاصله دارد و 25.8 درصد برآورد شده است. اين امر نشان مي‌دهد اگر كنترل و مديريت تورم از دست سياستمدار خارج شود چه بسا افرادي كه در دهك سوم قرار دارند، به دهك‌هاي پايين‌تر سوق پيدا كنند. اين اتفاق در كنار مسائل اقتصادي مي‌تواند مشكلات اجتماعي از قبيل كاهش آموزش، مسووليت‌پذيري اجتماعي و نبود قدرت انتخابگري را ايجاد كند. در اين صورت علاوه بر كوچك شدن طبقه متوسط شاهد افزايش واجدين شرايط اعطاي يارانه معيشتي، سبد كالا و ساير گزينه‌هاي يارانه‌اي خواهيم بود.

با ارايه آمارها از تورم نقطه به نقطه بهمن، متوجه مي‌شويم كه وضعيت در اين ماه كمي بهبود پيدا كرده است. آمارها نشان مي‌دهد كه دولت توانسته تا‌حدي عصيانگري تورم را كنترل كند. در بهمن ماه تورم نقطه‌اي به 25 درصد رسيد كه تورم دهك اول با 2.1 درصد كاهش به 22.6 درصد و تورم دهك دهم نيز با 0.3 درصد كاهش به 28.3 درصد رسيد. وضعيت دهك اول در تورم گروه كالايي «خوراكي، آشاميدني و دخانيات» نسبت به دي ماه بهتر و به اندازه 3.4 درصد كاهش يافت هر چند درصد كاهش تورم در گروه كالايي «غيرخوراكي و خدمات» زياد نبود و تنها 0.9 درصد كاهش يافت، اما شواهد گوياي كمتر شدن بار هزينه‌اي بر دهك كمتر برخوردار است.

اين روند در دهك دهم درآمدي نيز مشاهده مي‌شود، به گونه‌اي كه تورم گروه كالايي «خوراكي، آشاميدني و دخانيات» با 4.8 درصد كاهش به 19.3 درصد رسيده، اما وضعيت در تورم گروه كالايي « غيرخوراكي و خدمات» براي اين دهك قدري متفاوت‌تر است، چراكه يك درصد افزايش داشته به نظر مي‌رسد. افزايش قيمت بنزين و هزينه‌هاي حمل و نقل بر اين دهك تاثيرات بيشتري گذاشته است.

شروع افزايش هزينه‌ها از بهمن 97

بخش ديگري از گزارش مركز آمار به بررسي شاخص قيمتي مصرفي كل دهك‌ها پرداخته است. در اين بخش به وضوح مشاهده مي‌شود كه شاخص قيمتي دهك اول طي يك‌سال 22.5 درصد افزايش يافته و از 158.6 به 194.4 درصد رسيده است. اين تغيير روند براي دهك دهم حدود 28 درصد است و شاخص قيمتي افراد حاضر در اين دهك از 159.8 به 205.1‌درصد رسيده است. از سوي ديگر شاخص قيمت كالاهاي «خوراكي و آشاميدني» براي دهك اول از 181.8 به 218.8 درصد رسيده كه گوياي افزايش 20.8 درصدي هزينه خانوارهاي حاضر در اين دهك درآمدي هستند.

اين در حالي است كه دهك دهم درآمدي براي اين گروه از كالاها افزايش هزينه‌اي به اندازه 19‌درصد داشته‌اند و شاخص قيمتي‌شان از 193 به 230.2درصد رسيده است. شاخص كالاهاي غيرخوراكي نيز بيانگر اين موضوع است كه دهك اول در بهمن سال جاري نسبت به بهمن 97 افزايش هزينه‌اي به اندازه 24 درصد داشته در حالي كه اين رقم براي دهك دهم حدود 30 درصد بود. گفتني است ضريب اهميت گروه كالايي «خوراكي، آشاميدني و دخانيات» براي دهك اول 42.3 و براي دهك دهم نيز 17.22 درصد است. در حالي كه ضريب اهميت گروه كالايي « غيرخوراكي و خدمات» براي دهك دهم 82.7 و براي دهك اول 56.7 درصد است. بنابراين هر تغيير قيمتي در كالاهاي خوراكي مانند گوشت و مواد لبني، بر دهك‌هاي پايين تاثير به‌مراتب بيشتري مي‌گذارد.