امريكاي جنوبي، بخش جنوبي قاره امريكا است و شامل دوازده كشور مستقل اصلي به همراه چندين جزيره است. اين منطقه جغرافيايي در نيمكره غربي زمين واقع شده و بيشتر مساحت آن در نيمكره جنوبي است.
گاهي امريكاي جنوبي را به عنوان قارهاي جدا نيز در نظر ميگيرند. 12 كشور با حاكميت مستقل امريكاي جنوبي شامل، آرژانتين، اروگوئه، اكوادور، برزيل، بوليوي، پاراگوئه، پرو، سورينام، شيلي، كلمبيا، گويان و ونزوئلا است.
اين قاره چهارمين قاره پهناور و پنجمين قاره پرجمعيت دنيا است كه از نظر هوانوردي نيز در سالهاي اخير موفقيتهاي بسياري را به دست آورده است. اين منطقه در ليست ۱۰ كشوري كه بيشترين تعداد فرودگاه را در جهان دارند، 5 نماينده دارد. به عبارت ديگر نيمي از كشورهايي كه داراي بيشترين فرودگاه در جهان هستند در اين منطقه واقعند.
كشور برزيل با 4093 فرودگاه در رده دوم اين ليست قرار دارد. كشور آرژانتين با ۱۱۳۸ فرودگاه در رده ششم، بوليوي با ۸۵۵ فرودگاه در رده هفتم، كلمبيا با ۸۳۶ فرودگاه در رده هشتم و پاراگوئه با ۷۹۹ فرودگاه در مجموع در رده نهم ليست كشورهايي با دارا بودن بيشترين فرودگاه در جهان است.
با اين وجود وقتي به آمار ميانگين زمان تاخير پروازها در جهان نگاهي مياندازيم متوجه خواهيم شد كه امريكاي جنوبي پس از قاره اروپا در رده دوم كمترين زمان تاخير پروازها در جهان است اما با نگاهي به برزيل به عنوان مهمترين و پيشرفتهترين كشور امريكاي جنوبي از نظر اقتصادي و هوانوردي و مقايسه آن با كشورمان حد فاصل سالهاي 2010 تا ۲۰۱۳ در مييابيم كه جمهوري اسلامي ايران با برزيل در بعد هوانوردي در آن سالها از نظر زيرساختهاي حمل و نقل هوايي تفاوت چنداني نداشته است.
بر اساس گزارش مجمع جهاني اقتصاد در سال ۲۰۱۲ - ۲۰۱۳ كشور برزيل نزديكي قابل توجهي از لحاظ شاخص كيفيت زيرساخت در حوزه حمل و نقل، خصوصا حمل و نقل هوايي با جمهوري اسلامي ايران دارد.
كشور برزيل در مجموع زيرساختها با امتياز ۳.۱ از مجموع ۷ در رتبه صد و بيستم جهاني قرار گرفته است (كشور ايران با ۳.۱ امتياز در جايگاه هشتاد و دوم است) اين در حالي است كه برزيل از لحاظ شاخص كيفيت زيرساختهاي حمل و نقل هوايي با ۳.۴ امتياز در جايگاه صد و سيزدهم و با فاصله نزديكي از ايران با ۳.۲ امتياز و رتبه صد و بيست و دوم قرار دارد .
اما دليل موفقيت اين منطقه در صنعت هوانوردي در اين سالها چيست؟ قاره امريكاي جنوبي براي به دست آوردن اين جايگاه شايسته در هوانوردي جهان چه راهكارهايي را برگزيده است؟
مهمترين دلايل موفقيت كشورهاي قاره امريكاي جنوبي را ميتوان در مواردي نظير موقعيت مناسب جغرافيايي، حمايت ملي، رويكرد باز در نظام نوآوري با هدف تغيير فرهنگ كار و يكپارچگي ميان بخشهاي حاكميتي، صنعتي و موسسات علمي و دانشگاهي اين حوزه، تغيير ساختار مديريتي، ارتقاي سازمان ملي هوانوردي غيردفاعي به موازات جدايي از بدنه دفاعي كشور، تعاملات گسترده بينالمللي و از همه مهمتر خروج از اقتصاد دولتي و عدم دخالت در تنظيم بازار از طريق اعمال سياستهاي مقرراتزدايي (آزادسازي قيمت بليت) در حمل و نقل هوايي مشاهده كرد. به عبارت بهتر كشورهاي امريكاي جنوبي با تغييرات حقوقي، سازماني، سياسي و اعمال برنامههاي نوين در تراز جهاني توانستند از كشورهاي متوسط در رده جهاني در حوزه هوانوردي به كشورهاي شاخص تبديل شوند.
اين در حالي است كه كشوري مانند برزيل كه حد فاصل سالهاي 2013 - 2012 از لحاظ شاخص كيفيت زيرساختهاي حمل و نقل هوايي با ايران تقريبا برابر بود اكنون از لحاظ شاخص ميليون كيلومتر صندلي در دسترس در تمام پروازها (اين شاخص متوسطي از مجموع كل گنجايش مسافر برمبناي صندلي در تمام پروازهاي برنامهريزي شده اعم از خارجي و داخلي را بر حسب كيلومتر - فاصله پيموده شده در هفته ارايه ميدهد) با متوسط 3.3827 ميليون كيلومتر صندلي در هفته در جايگاه نهم قرار گرفته است و كشور ايران در اين شاخص با متوسط 1.277 ميليون كيلومتر صندلي در هفته در رتبه پنجاه و ششم جهان قرار دارد.
تغييراتي از قبيل آزادسازي قيمتها، حذف يارانه فرودگاهها و شركتهاي خدماتي، تشكيل سازمانهاي متولي هوانوردي غيردفاعي به صورت مستقل به طوري كه اين سازمانها فقط در برابر رييسجمهور پاسخگو هستند تا بتوانند به صورت كاملا مستقل به تصميمگيري در حوزه هوانوردي غير دفاعي بپردازند. نسخه درماني كه ميتواند براي كشورمان به دليل مشكلات مشابه تجويز شود تا صنعت هوانوردي ايران نيز به جايگاه واقعي خود در دنيا بازگردد.