دردسرهاي عظيم

درحالي كه شيوع ويروس كرونا در كشور باعث لغو تمامي ديدارهاي ليگ‌برتر فوتبال و فعاليت رسمي تيم‌هاي حرفه‌اي شده و اساسنامه فدراسيون فوتبال ايران نيز توسط فيفا با ايرادات جدي‌اي مواجه شده است؛ حاشيه همچنان دست از سر باشگاه‌هاي ايراني برنداشته تا سرآمد اخبار ورزشي كشور همچنان مسائل فوتبال داخلي باشد. استقلال، پرسپوليس و تراكتور باشگاه‌هايي هستند كه در شرايط تعطيلي ليگ با چند حكم سنگين و دردسرساز مواجه شده‌اند و خود را در بحراني جدي مي‌بينند. نگاهي خواهيم ‌داشت به شرايط مالي 2تيم پرطرفدار و البته پرحاشيه اين ‌روزهاي مسائل حقوقي و مالي فوتبال ايران در فيفا.

جباروف، منشا و ديگر رفقا

باشگاه استقلال كه حالا با روي كار آمدن علي فتح‌الله‌زاده، رنگ و رخسار مديرعاملي جديد را به خود مي‌بيند، از همين ابتدا براي حاجي دردسر جديدي فراهم كرده. شكايت‌هاي بازيكنان و سرمربي سابق آبي‌هاي پايتخت يكي پس از ديگري از سوي فيفا به باشگاه استقلال ابلاغ مي‌شوند و راهكار رسيدگي به آنان نيز فقط تزريق پول و پرداخت بدهي است. اوضاع مالي استقلال به‌شدت آشفته است و گفته مي‌شود مديران قبلي اين باشگاه نيز تمام مبالغ اسپانسرينگ استقلال را تا 5سال آينده پيش‌خور كرده‌اند و رفته‌اند. در اين وانفسا نيز بازيكنان سابق تيم استقلال تصميم به شكايت از اين باشگاه به ‌علت پرداخت نشدن مطالبات‌شان را كرده‌اند و فيفا نيز راي محكوميت استقلال را صادر كرده تا همه‌چيز به ضرر فتح‌الله‌زاده و هيات‌مديره دائما درحال تغيير باشد. به گفته كامران منزوي، باشگاه استقلال فعلا 3پرونده مفتوح در فيفا دارد كه موعد يكي از آنها نزديك‎‌تر از ديگران است؛ باشگاه استقلال به پرداخت 90هزاردلار دستمزد معوقه و غرامت به سرور جباروف، ستاره ازبك و پيشين خود محكوم است كه سررسيد اين بدهي توسط فيفا 22اسفندماه جاري مشخص شده است. از سويي ديگر مديران استقلال طي رايزني‌هايي توانسته‌اند از باشگاه پاختاكور براي پرداخت بدهي‌شان در ماجراي انتقال ايسما گونكالوس فعلا وقت بگيرند تا تمركزشان را روي پرونده‌هاي مفتوح ديگر بگذارند. گادوين منشا كه يك نيم‌فصل با پيراهن آبي به ميدان رفت؛ شخص ديگري است كه با پرداخت‌نشدن مطالباتش توسط باشگاه استقلال مواجه شده است. منشا آنقدر رفت و آمد تا درنهايت با شكايت به فيفا مدعي دريافت 68هزاردلار دستمزد معوقه‌اش شود و استقلال را تا چهارم فروردين‌ماه سال آينده تحت‌فشار بگذارد. فرد ديگر پيرمرد آلماني است. وينفرد شفر، سرمربي سابق تيم استقلال كه با اين تيم به مقام قهرماني جام‌حذفي نيز دست يافته‌بود؛ درخواست طلب يك ميليون و 700هزار دلاري از آبي‌ها را داشت كه با شكايت به فيفا، استقلال محكوم به پرداخت 550 هزار دلار غرامت به اين سرمربي آلماني تا دو هفته آينده شد. استقلال اگر بتواند از پس اين بدهي‌هاي سرسام‌آورش با موفقيت بربيايد، با طلب بويان نايندوف و شكايت اين بازيكن در دادگاه عالي ورزش مواجه است. درضمن استقلال هنوز نتوانسته به تعهداتش در قبال بازيكنان خارجي تركيب حال حاضر مانند هرويه ميليچ و شيخ دياباته پايبند باشد تا هر آن امكان محروميتش از دو پنجره آتي نقل‌وانتقالاتي و تشديد غرامت‌ها بيشتر و بيشتر شود. فتح‌الله‌زاده در اولين چالش جدي مديريتي‌اش در استقلال حالا بايد در ابتدا جباروف را راضي كند، سپس به ايسما و منشا فكر كند تا نوبت به شكايت‌ها و معوقات شفر، پسرش و درنهايت آندره‌آ استراماچوني برسد.

پرونده‌هاي قرمز

باشگاه پرسپوليس نيز مانند رقيب همشهري‌اش شرايط خوبي را تجربه نمي‌كند. اولين پرونده جاري پرسپوليس روي ميز محاكمه فيفا به ماريو بوديمير بازمي‌گردد. سوغات برانكو ايوانكوويچ كه در ليگ كارايي مثمرثمري نداشت؛ با شكايت به فيفا جهت طلب معوقاتش، توانست باشگاه پرسپوليس را به پرداخت 475هزار يورو حق‌الزحمه به‌علاوه غرامت ديركرد محكوم كند. فيفا به پرسپوليس مهلت 45روزه جهت پرداخت اين مبلغ را ارايه‌كرده كه 10روز از آن سپري شده و انصاري‌فرد همچنان دست روي دست مي‌گذارد. با سپري‌شدن اين يك‌ماه باقيمانده پرسپوليس خطر حذف از نقل‌وانتقالات را براي دومين‌بار پيش روي خودش خواهد ديد. البته بوديمير پايان ماجرا نيست و دردسرهاي انصاري‌فرد در پرسپوليس ادامه ‌دارد؛ پرونده فرناندو گابريل برزيلي آنقدر مفتوح ‌ماند تا فيفا براي ختم آن دست‌ به ‌كار شود. چند ماه پيش باشگاه پرسپوليس با حضور نمايندگانش در دوبي مدعي شده‌بود با اين بازيكن مصالحه كرده، اما اين بازيكن توافقنامه را در اختيار فيفا قرار نداد تا حكم جديد عليه پرسپوليس صادر شود. در واقع با اين حكم مصالحه باطل شد و كميته حل اختلاف فدراسيون بين‌المللي فوتبال، باشگاه پرسپوليس را در پرونده شكايت فرناندو گابريل به پرداخت ۲۳هزار دلار و پنج درصد غرامت محكوم كرد. البته پرسپوليس مي‌تواند حكم اين پرونده را وارد دادگاه استيناف كند و درخواست تجديدنظر داشته‌ باشد، اما بايد درنظر داشت كه علاوه بر خرج جداگانه اين دادگاه درصورت عدم موفقيت پرسپوليس در پرداخت معوقات گابريل، اين تيم از 3پنجره ترنسفرينگ محروم خواهدشد. اوضاع در بين قرمزهاي تهراني اصلا روبه‌راه نيست و بدهي پرسپوليس به گابريل كالدرون، سرمربي پيشينش نيز به مرحله شكايت رسيده تا دردسرهاي تيم حقوقي باشگاه پرسپوليس بيشتر شود. با نحوه ‌جدايي كالدرون از پرسپوليس مشخص‌ بود كه وي به زودي از اين باشگاه به فيفا شكايت مي‌كند تا دستمزدش را طلب كند. قرارداد اين مربي آرژانتيني با پرسپوليس 850 هزاردلار بوده كه باشگاه 300 هزار دلار آن را به وي پرداخت كرده‌ بود. اين مربي كه با رفتارهايي نامتعارف، روابط خود با اين باشگاه را در نيم فصل تيره‌وتار كرد؛ در حالي اعلام ‌كرد حاضر به بازگشت به تهران نيست كه پرسپوليس حاضر شده‌ بود مبلغ قراردادش را افزايش دهد. يكي از نكات قابل تامل در اين شكايت، خواسته او براي پرداخت غرامت بابت پاداش‌هاي عقب‌افتاده‌اش است. ظاهرا در هنگام قرارداد با كالدرون به وي به صورت شفاهي قول داده‌شد بابت هر برد، پاداشي 1300دلاري بگيرد؛ پاداشي كه با پاداش 3ميليون توماني برانكو در زمان پيروزي سرخپوشان در رقابت‌هاي ليگ‌برتر قابل قياس نيست. زماني كه مديريت باشگاه تغيير كرد و محمدحسن انصاري‌فرد به عنوان مديرعامل جديد باشگاه معرفي‌شد كالدرون خواستار پاداشش بود اما انصاري‌فرد مدعي‌شد چنين بندي در قرارداد گابريل كالدرون نيست و بايد از هيات‌مديره مصوبه پرداخت اين پاداش را بگيرد. باشگاه پرسپوليس با توجه به ادعاهايي كه اين مربي آرژانتيني در شكايتش مطرح كرده موارد دفاعيه خود را با بررسي شرح‌ ما وقع تهيه و براي فيفا ارسال كرد. اين باشگاه مدعي‌شد كه فقط 300 هزار دلار ديگر بايد به اين مربي بدهد اما كالدرون ادعاي ديگري دارد. باشگاه پرسپوليس مواردي را كه براي دفاع از خود در نظر گرفته نمي‌خواهد رسانه‌اي كند تا دستش براي كالدرون رو نشود اما به‌نظر مي‌رسد با توجه به عقبه‌اي كه مديران مالي و حقوقي پرسپوليس دارند؛ اين ادعا فقط براي خريد وقت است و احتمالا پرسپوليس در اين محكمه هم شكست خواهد خورد. ماجراي پرسپوليس و فيفا اينجا تمام نمي‌شود و اين باشگاه به پرداخت مبلغ ۷۶ هزار يورو به علاوه ۵ درصد سود سالانه و ۸۶ هزار يورو غرامت به ايگور پاناديچ محكوم شده است. روند پرونده زلاتكو ايوانكوويچ هم به صدور حكم رسيد تا سرخپوشان تهراني به پرداخت 205 هزار يورو بابت مبلغ قرارداد و غرامت ديركرد به اين مربي كروات محكوم شوند. نيلسون كوريا، سنگربان برزيلي سابق قرمزها كه از محبوبيت قابل‌قبولي بين طرفداران پرسپوليس برخوردار است نيز پس از وعده ‌و وعيدهاي پياپي مديران پرسپوليس تصميم به شكايت گرفت تا تقريبا مبلغ يك ميليارد تومان به بدهي‌هاي جاري اين باشگاه اضافه ‌شود. در آخرين و سنگين‌ترين محكوميت تا به‌ اينجاي كار براي پرسپوليس به پرونده پروفسور كروات مي‌رسيم. سرمربي محبوب پرسپوليس كه مهم‌ترين افتخارات تاريخ تيم را براي هواداران به ارمغان آورد؛ با شكايتش به فيفا توانست راي محكوميت پرسپوليس را به دست آورد و كميته تعيين وضعيت فيفا، باشگاه تهراني را محكوم به پرداخت يك ميليون و 55هزاريورو، به ‌انضمام 5 درصد غرامت ساليانه به برانكو ايوانكوويچ كرد. كميته تعيين وضعيت هرگونه شكايت ديگري را براي برانكو مردود و باطل شناخت و باشگاه پرسپوليس بايد مبلغ 20هزارفرانك و برانكو هم ۵هزارفرانك‌ بابت هزينه دادرسي به فيفا پرداخت‌ كنند. برانكو كه درموردش گفته مي‌شد به مدت يك‌سال بدون حتي يك سنت دريافتي به هدايت سرخپوشان مشغول بوده و او را مانند يك خير دلسوز مي‌پنداشتند؛ حالا نشان‌داده هيچ گربه‌اي محض رضاي خدا موش نمي‌گيرد و در مسائل مالي نيز به اندازه مربيگري موفق عمل مي‌كند. برانكو كه از ديدارهاي مكرر با سفير ايران در كرواسي نتيجه‌اي عايدش نشد، حالا با امتحان‌كردن همه راه‌ها به فيفا متوسل شده تا طلبش را از انصاري‌فرد دريافت كند. علاوه بر موارد فوق، مربيان سابق پرسپوليس مانند ماركو، والنسيا و خواكين نيز عليه اين باشگاه به فيفا شكايت كرده‌اند و در انتظار صدور حكم براي دريافت معوقات خود هستند. چالش‌هاي آقاي انصاري‌فرد بسيار بيشتر از همتاي استقلالي‌اش است و حالا بايد ببينيم انصاري‌فرد در اين مسائل هم مانند ماجراي استوكس مي‌تواند با برقراري يك تماس تلفني، خبرهاي خوشي به هواداران پرسپوليس بدهد يا سمبه طلبكاران پرزورتر از آقاي مديرعامل است.

مدير حقوقي؛ يك كاراكتر فراموش‌شده

پس از محكوميت‌هاي فراوان و بي‌شمار در فيفا؛ گويا باشگاه‌هاي ايراني هنوز متنبه نشده‌اند و نمي‌خواهند از سرافكندگي در مجامع حقوقي دست بردارند. مديران ايراني فكر مي‌كنند عقد قرارداد با يك بازيكن خارجي پايان ماجراست و هيچ توجهي به مراقبت و رعايت شروط آن ندارند. فيفا بارها و بارها نشان‌داده كه در محكمه‌هايش همواره سمت بازيكن و مربي شاكي را مي‌گيرد و يك باشگاه براي فرار از محكوميت‌هاي سنگين بايد اسناد و مدارك مهم و معتبري را ارايه ‌كند كه اكثر مديران باشگاه‌هاي ايراني از آن بي‌بهره‌اند. در سال‌هاي گذشته شاهد بوده‌ايم كه هر فرد خارجي‌اي كه حتي چند روز در دستگاه فوتبالي كشورمان فعاليت داشته، درنهايت توانسته عليه‌مان حكم بگيرد و فوتبال ملي را زيرسوال ببرد. عملكرد باشگاه‌هاي ما در سال‌هاي اخير به ‌گونه‌اي بوده كه وقتي پرونده‌اي از ايران به دادگاه مي‌رود، اين ذهنيت براي قضات وجود دارد كه حق با شاكيان باشگاه‌هاي ايراني است. محكوميت‌هايي كه هميشه با پرداخت غرامت از دارايي بلوكه‌شده باشگاه‌ها در سوييس حل نمي‌شود و گاهي داغِ سنگين محروميت خريد بازيكن و كسر امتياز را به ‌همراه داشته است. به‌رغم اينكه اكثر باشگاه‌ها يك مدير حقوقي را در زمره پرسنل خود قرار مي‌دهند، اما به‌نظر مي‌رسد رسالت اصلي اين پست در باشگاه‌هاي ايراني فراموش شده‌باشد. حضور مثمرثمر يك مدير حقوقي زبده در تمام مراحل عقد قرارداد با بازيكنان و مربيان - چه خارجي و چه داخلي- امري مهم و انكارنشدني است. مشكلات اقتصادي و مالي كه هميشه گريبان‌گير مملكت و فوتبالش بوده اما بخش مهمي از شكست‌هاي ايران در فيفا به مديران حقوقي بازمي‌گردد. مديراني كه اكثرا يك پست فرماليته را صاحبند و با هيچ‌يك از وظايف آن آشنايي ندارند. اين شكست‌ها اولين شكست‌هاي باشگاه‌هاي ايراني در مجامع حقوقي نبوده و قطعا آخرين‌هايش نيز نخواهد بود؛ اما بايد فكري شود تا لااقل هميشه در فيفا يك متهم از پيش بازنده نباشيم و با اشتباه‌هاي تمسخرآميز در روند عقد قرارداد و پرداخت دستمزدها از سوي فدراسيون بين‌المللي فوتبال و دادگاه عالي ورزش دچار محكوميت‌هاي سنگين نشويم.