مطالبه جهاني براي لغو فشار حداكثري واشنگتن عليه ايران گسترده‌تر شد
مقابله با ويروس تحريم
گروه ديپلماسي
تعطيلات نوروزي در ايران و جهانگيري بيماري حاصل از ويروس كوويد-۱۹ تاثير چنداني بر بگومگوي مستمر ميان تهران و واشنگتن نداشت. در تمام طول روزهاي تعطيل نوروز، دستگاه سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران با محوريت محمد جواد ظريف، وزير امورخارجه در حال تلاش براي قانع كردن كشورهاي جهان به قطع همكاري يا بي‌توجهي به تحريم‌هاي امريكا عليه تهران بود. در برابر ايالات متحده امريكا با تكرار اتهام‌هاي واهي عليه جمهوري اسلامي ايران، بر ادامه اعمال تحريم‌ها عليه ايرانيان تاكيد مي‌كرد. دولت امريكا در پاسخ به اظهارات تهران در مورد نقش تحريم‌ها بر توانايي ايران براي مبارزه با ويروس كرونا نيز مدعي شد كه داروها و كالاهاي بشردوستانه در زمره تحريم‌هاي ضد ايراني اين كشور نيست. مايك پمپئو، وزير خارجه ايالات متحده امريكا تاكيد كرده است كه شيوع جهاني بيماري حاصل از ويروس كوويد-۱۹ هيچ تاثيري بر تحريم‌هاي امريكا عليه ايرانيان نخواهد داشت و اين كشور قصد دارد به سياست فشار حداكثري خود ادامه دهد. هر چند مقام‌هاي سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران تاكيد داشتند كه تحريم‌ها به شكل موثري بر دسترسي ايرانيان به دارو و تجهيزات پزشكي لازم براي درمان و جلوگيري از شيوع بيشتر ويروس كوويد-۱۹ نقش داشته است.
اولين نشانه حياتي اينستكس
در ميان اين بگومگوهاي دايمي ميان تهران و واشنگتن، برخي از كشورها و نهادهاي بين‌المللي، از جمله روسيه، چين، امارات متحده عربي، فرانسه و سازمان بهداشت جهاني با توجه به شرايط اضطراري موجود اقدام‌هايي در جهت اهداي كمك‌هاي بشردوستانه و همكاري با ايران در زمينه كنترل عالم‌گيري ويروس كوويد-۱۹ انجام دادند. يكي از مهم‌ترين رويدادها در اين روزها، انجام اولين تراكنش مالي ميان ايران و اتحاديه اروپا از طريق ساز و كار مالي اينستكس بود كه بيش از يك سال و نيم از تاسيس آن مي‌گذشت. سازوكار مالي اينستكس، يك ساز و كار ويژه مالي ميان ايران و اتحاديه اروپا است كه بعد از خروج امريكا از برجام و از سرگيري يكجانبه تحريم‌هاي امريكا عليه ايران، با توافق ايران و اتحاديه اروپا براي دور زدن تحريم‌هاي امريكا تاسيس شد. اين ساز و كار از زمان تاسيس تاكنون، به دليل تعلل طرف اروپايي در اجراي تعهداتش بدون استفاده باقي مانده‌بود. وزارت خارجه آلمان روز سه‌شنبه ۱۲ فروردين (۳۱ مارس) از انجام اولين مبادله تجاري موفقيت‌آميز اروپا با ايران از طريق سازوكار مالي اينستكس خبر داد. اين وزارتخانه با انتشار بيانيه‌اي اعلام كرد: «فرانسه، آلمان و بريتانيا تأييد مي‌كنند كه اينستكس اولين مبادله خود با ايران را با موفقيت انجام داده و صادرات كالاهاي پزشكي از اروپا به ايران را ميسر كرده است.» به گفته وزارت خارجه آلمان اين اقلام پزشكي هم اينك به ايران رسيده است. به گزارش وال‌استريت ژورنال بر اساس اعلام اين افراد، ارزش مالي اين قرارداد تقريبا 500 هزار يورو (548 هزار دلار) بوده است و تجهيزات فروخته شده هيچ ارتباطي به همه‌گيري ويروس كرونا ندارد.
رقيب انتخاباتي ترامپ: تحريم‌ها را
فورا لغو كنيد
بحث در مورد لزوم قطع سياست فشار حداكثري امريكا به محافل داخلي اين كشور هم كشيده‌شده است. جو بايدن، معاون رييس‌جمهور پيشين امريكا و نامزد احتمالي حزب دموكرات امريكا در رقابت‌هاي انتخابات رياست‌جمهوري آبان ماه، با صدور بيانيه‌اي از واشنگتن خواسته است تا تحريم‌ها عليه ايران را براي مقابله با ويروس كوويد-۱۹ لغو كند. بايدن طي بيانيه‌اي اعلام كرد: «در زمان‌هاي بحران جهاني، امريكا بايد رهبري كند. ما بايد در پيشنهاد كمك به كساني كه در معرض آسيب يا خطر قرار دارند، اولين باشيم. اين همان چيزي است كه هميشه بوده‌ايم و در ميانه اين همه‌گيري مرگبار كه به هيچ مرزي احترام نمي‌گذارد امريكا بايد گام‌هايي اتخاذ كند كه چه كاري مي‌تواند براي كشورهايي كه با اين ويروس درگير شده‌اند از جمله ايران پيشنهاد دهد حتي اگر ما سلامتي مردم امريكا را در اولويت قرار دهيم.» معاون رييس‌جمهور سابق امريكا گفت كه دولت ترامپ با مانع شدن در مقابل دسترسي ايران به كمك‌هاي بشردوستانه، ظالمانه عمل كرده است. بايدن در ادامه بيانيه خود خواستار صدور مجوزهاي گسترده به شركت‌هاي تجهيزات پزشكي و دارويي شد. وي همچنين خواستار تسهيل مسير بانك‌هاي بين‌المللي، شركت‌هاي حمل و نفت و بيمه‌اي براي فراهم كردن درمان‌هاي پزشكي شده است. بايدن خواستار صدور دستورالعمل‌هاي تحريمي جديد به گروه‌ها و سازمان‌هاي امداد رساني بين‌المللي در خصوص چگونگي مقابله با ويروس كرونا در ايران شد.
طبل جنگ در هياهوي بيماري
علي‌رغم بيم و اضطراب جهاني از گسترش شيوع بيماري حاصل از ويروس كوويد-۱۹، مقام‌هاي دولت حاكم در ايالات متحده امريكا از اظهارات تهديدآميز عليه ايران نكاسته‌اند تا جايي كه روز چهارشنبه با انتشار پيامي در حساب كاربري خود در شبكه اجتماعي توييتر، مدعي شد كه قصد دارد در واكنش به احتمال حمله نيروهاي طرفدار ايران در عراق به نيروهاي متحد امريكا، پاسخ سختي به ايران بدهد. اين اظهارات جنگ‌طلبانه رييس‌جمهور امريكا با واكنش وزير امور خارجه كشورمان مواجه شد كه روز پنجشنبه در حساب كاربري توييتر خود خطاب به «دونالد ترامپ» رييس‌جمهور امريكا نوشت: «دوباره فريب جنگ‌طلبان هميشگي را نخور. ايران دوستاني دارد. هيچ‌كسي نمي‌تواند ميليون‌ها «نايب» داشته باشد. برخلاف امريكا - كه با پنهانكاري دروغ مي‌گويد، تقلب و آدم‌كشي مي‌كند - ايران فقط بر اساس دفاع از خود عمل مي‌كند.» رييس دستگاه ديپلماسي ايران در واكنش به ادعاي مسوولان امريكايي مبني بر اينكه ايران به دنبال صدمه زدن به نظاميان اين كشور در عراق بود، تصريح كرد: «ايران هيچ جنگي را آغاز نمي‌كند، بلكه كساني را كه مرتكب آن مي‌شوند، ادب مي‌كند.»
اظهارات ترامپ در مورد احتمال اقدام نظامي عليه ايران، با واكنش‌هايي در كنگره امريكا هم مواجه شد. سران حزب دموكرات در نامه‌اي محرمانه نسبت به آغاز هرگونه عمليات نظامي عليه ايران به رييس‌جمهور اين كشور هشدار داده‌اند. بر اساس مصوبه‌اي كه چندي پيش در سنا و مجلس نمايندگان امريكا تصويب شد، رييس‌جمهوري امريكا بدون مجوز كنگره حق اقدام نظامي عليه ايران ندارد. به گزارش فارس، بر اساس نامه‌اي كه هفته گذشته از سوي سران حزب دموكرات به كاخ سفيد ارسال شده است گروه هشت نفره سران دموكرات در كنگره امريكا به دونالد ترامپ درباره اقدام نظامي عليه ايران يا هر اقدام ديگري كه منجر به درگيري شود، هشدار دادند.