پاسخ به كرونا در مطبخ

مي گويند كه در روزگار بعد از كرونا جهان صورت ديگري خواهد داشت. زندگي آدمي دستخوش تغييراتي عمده خواهد شد. آدمي ديگر و عالمي ديگر پديد مي‌آيد. خوش‌بينان، جهان بهتري را پيش بيني مي‌كنند كه در آن ظالمين و متجاوزين و دروغگويان، درس عبرت گرفته و از آزار مردمان دست كشيده‌اند. البته كه اميد را نبايد از دست داد اما بعيد است ستمگران از كوچك و بزرگ، آنها كه بر زندگي آدم‌هاي ديگر تاثير مي‌گذارند، از اين واقعه درس عبرتي گرفته باشند و از اين پس به نتايج اعمال و گفتارشان اندكي بينديشند. آنها كه از زورمداران عالم هستند، كمتر درس عبرت مي‌گيرند و باز هم مردم عادي بيشتر از پيش مراقب كارشان خواهند بود و به يكديگر مهربان‌تر و نزديك‌تر خواهند شد انشاء‌الله. البته كه همين مهرباني و نزديكي و احساس اخوت بين ابناء بشر چيز كمي نيست. اما اين تغييرات و تاثيرات تا از قاعده  جوامع به راس هرم برسند زمان مي‌برد. دردا، قاعده عالم چنين است كه شيخ اجل فرموده: «درم داران عالم را كرم نيست، كرم داران عالم رادرم نيست».
در مدتي كه بيماري جهان را گرفته و مردم لاجرم خانه‌نشين شده‌اند، نوشته‌ها و خبرهاي اين واقعه از حد شمارش بيرون زده‌اند. آنقدر كه ديگر خواندن و ديدن و شنيدن درباره كرونا ملال‌آور و بلكه تبديل به شكنجه روحي شده. از عوارض خواندن اين خبرها و دل سپردن دايمي به آنها، دچار شدن به بيماري توهم بيماري است. متخصصين هم توصيه مي‌كنند كه پروتكل‌ها را به جا بياوريد، با دقت و وسواس هم به جا بياوريد، اما روي خطر ابتلا و امكان آن و پيامدهاي آن متمركز نشويد. هر كس ممكن است از شدت وسواس و خواندن مداوم اخبار كرونا، از دايره سلامت عقلي بيرون شود. هر چه احتمال تنبه ستمگران عالم كم است، احتمال اينكه بعد از اين واقعه و كشتن اين دشمن وحشي، عده زيادي از نفوس عالم مبتلا به درجات مختلف جنون شده باشند زياد است. آنها كه راه و رسم زندگي را مي‌دانند، سر خود را پايين گرفته‌اند تا اين باد بلا بگذرد. كتاب مي‌خوانند، فيلم مي‌بينند، موسيقي گوش مي‌دهند، با رفقا ارتباط مجازي دارند و البته آشپزي مي‌كنند.
آشپزي در فشارهاي روحي و مواقعي كه ممكن است روح آدمي دچار آسيب شود، راه نجاتي سالم و درماني قطعي است كه سودش به عده‌اي ديگر هم مي‌رسد. طباخ موقع آشپزي چنان در عالم ساختن و پرداختن خوراكي خوشمزه و خوش آب و رنگ غرق مي‌شود كه ذهنش از هر چه در عالم مادي است، از اخبار تلخ روزانه و آمار مرگ و مير و ابتلا جدا مي‌شود. بي‌ترديد آشپزي هنر است. هنري كه بوييدني و چشيدني است. آفريدن غذا از تركيب مواد اوليه و نشاندن هر مزه و طعم به جاي خود و برآوردن طعم و مزه‌اي جديد از آنها ذوق و تمركز مي‌خواهد.
موقع آشپزي آدمي در بحر تفكر فرو مي‌شود، آنها كه ذوق عرفاني هم دارند لاجرم فكرشان به رزاق و روزي‌دهنده جهانيان و تنوع آفرينش و قدرت پروردگار كشيده مي‌شود و در آن غور مي‌كنند. آشپزي مي‌تواند مركبي باشد كه خيال را از افكار تلخ و مزه  تند و سوزنده  اين روزها به سرزمين شيرين نعمات و بركات ببرد. آشپزخانه مي‌تواند معبدي باشد براي آرامش.
بي جهت نيست كه اين روزها حجم مطالب و تصاوير از نحوه پخت نان و كيك و شيريني بر روي فضاي مجازي چند برابر و آرد نانوايي و شيرين پزي و گرد مخمر و مانند اينها هم در بسياري از بازارهاي دنيا كمياب و بلكه يكسره ناياب شده‌اند. برخي از مردم هوشمند به نان پختن در خانه رو آورده و ذوق آزمايي مي‌كنند. كاركردن با آرد و خمير و برآوردن نان از گندم و جو، گويي با جان آدمي پيوند خورده. وقتي مخمرها فعال مي‌شوند، خمير ور مي‌آيد، حجيم مي‌شود، در تنور پخته مي‌شود، ما شاهد فرآيندي هستيم كه از اعماق زمان به ما رسيده. هر كاري كه در تهيه خمير و پخت نان مي‌كنيم، نتيجه  تجربه  هزاران ساله اجداد ماست. توجه به اين نكات همه  ما را به ظرايف عميقي مي‌رساند، به ريشه‌هاي مشترك همه  انسان‌ها، به شباهت عجيب همه  آدم‌ها به همديگر، بي‌توجه به تاريخ و فرهنگ و جغرافيا. از اين منظر روي آوردن به نان پختن در ايران و ايتاليا و اسپانيا و امارات، در اين روزها كه بشر با دردي مشترك رو‌به‌روست، شايد بي‌دليل نيست. در حالي كه ظالمين عالم همچنان بر تحريم و جنگ و آزار مردم و اعمال فشار و مضيقه اصرار دارند، مردم عادي، بي‌زورها، شهروندان معمولي اين جهان مي‌خواهند بگويند كه: «ما هيچ اختلافي با هم نداريم. ما به يادآورده‌ايم كه همه «بني‌آدم» هستيم و لابد اعضاي يك پيكر. به چشم ديده‌ايم كه چگونه درد يك عضو از اين پيكر واحد به طرفه‌العيني جهانگير مي‌شود.» حالا ناخودآگاه، بنابر يك واكنش اسطوره‌اي و قديمي، عده  زيادي در جهان نان مي‌پزند تا پيوندشان را با آدميت و تاريخ و ابديت و خالقي كه «بنياد بقا محكم از اوست» به ياد خود و ديگران بياورند.