از وضعيت بغرنج و نگران‌كننده سينماها همين بس كه بگوييم 60 روزي مي‌شود كه كركره سالن‌هاي نمايش فيلم در سراسر كشور پايين كشيده شده و به طور دقيق دو ماه است كه هيچ فيلمي رنگ پرده عريض سينماها را به خود نديده است. بعد از مشكلاتي كه ويروس كرونا در سراسر ايران به پا كرد، سينماها از اين مصيبت در امان نماندند و صاحبان سالن‌ها هم براي نجات جان خودشان و هم به خاطر احترامي كه براي سلامت تماشاگران خود قائل بودند در سينماها را بستند و بازگشايي آن را به اطلاع ثانوني موكول كردند. نه تنها ايران كه تمام سالن‌هاي سينماي جهان در موقعيت سختي قرار گرفته‌اند و هيچ فيلمي اكران نمي‌كنند. از عربستان و امارات متحده عربي و ديگر كشورهاي خاورميانه گرفته تا سراسر اروپا و امريكا براي جلوگيري از گسترش كرونا سالن‌هاي سينما را بسته‌اند.
حالا بعد از دو ماه و همزمان با آغاز به كار مشاغل كم‌خطر و رعايت فاصله اجتماعي، خبرهايي به گوش مي‌رسد مبني بر اينكه مسوولان سينما تصميم‌هايي براي بازگشايي سينماها دارند.
محمدمهدي طباطبايي‌نژاد، معاون شوراي نظارت و ارزشيابي و رييس شوراي عالي اكران در همين زمينه خبر از بازگشايي سينماها در عيد فطر داده و گفته اگر شرايط فعاليت سينماها مناسب اعلام شود، اداره كل عرضه و نمايش سازمان سينمايي، مقرراتي را بر اساس برنامه وزارت ارشاد تنظيم مي‌كند كه ممكن است با فاصله‌گذاري و مراقبت‌هاي بهداشتي سالن‌هاي سينما منعي براي بازگشايي و ادامه فعاليت نداشته باشند.
نه تنها در ايران كه سينماهاي امريكا هم به دنبال صدور دستور بازگشايي 3 مرحله‌اي كسب‌وكارها در اين كشور در ماه‌هاي آينده به صورت تدريجي بازگشايي مي‌شوند. اما پرسش اينجاست كه آيا با بازگشايي سالن‌هاي سينما اميد به رونق مجدد سالن‌ها مي‌توان داشت؟ آيا عيد فطر افتتاحيه خوبي براي سالن‌هاي سينما بعد از بيماري واگيردار كوويد 19 مي‌تواند باشد؟ با چند تن از سينماگران در اين رابطه گفت‌وگويي انجام داديم و نظرشان را درباره چگونگي گشايش سالن‌هاي سينما جويا شديم كه ملاحظه مي‌كنيد.
فقط كرونا را كم داشتيم
محمد احمدي
ا محمد احمدي، تهيه‌كننده سينما بحث را در ميان گذاشتيم. او توضيح مي‌دهد كه اگر شرايط بازگشايي سالن‌هاي سينما ايجاد شود و ما شاهد وضعيت سفيدي در سراسر كشور باشيم، مي‌توان اميدوار بود كه با رعايت تمام جوانب و نكات بهداشتي سالن‌هاي سينما باز شوند و مردم هم از تماشاي فيلم‌ها استقبال كنند.
او بازگشايي سينما را در شرايط مشقت‌باري كه بيماري كرونا بر كشور تحميل كرده غيرقابل پيش‌بيني مي‌داند و معتقد است:«هيچ چيز براي اينكه پيش‌بيني درستي در آينده داشته باشيم، نداريم حتي كشور چين هم كه بعد از يك مدت طولاني سالن‌هايش را به روي مخاطبان باز كرد دوباره سينماهايش را بست حال در ايران چه اتفاقي مي‌افتد هيچ مشخص نيست.»
به باور احمدي، شيوع ويروس كرونا شرايط نادري را در كشور و دنيا تحميل كرده است. او با لحني آميخته به طنز مي‌گويد:«از سيل و زلزله و... همه چيز را تجربه كرده بوديم فقط كرونا مانده بوده كه آن را هم از سر گذرانديم. واقعيت اين است كه همه چيز در هاله‌اي از ابهام قرار دارد و نمي‌دانيم فردا چه خواهد شد.» ولي او جان انسان‌ها را در اين روزها مهم‌تر از كسب منافع اقتصادي مي‌داند و معتقد است نبايد با جان انسان‌ها معامله كرد.
احمدي هم همچون علي سرتيپي معتقد است كه ماه رمضان در ميزان جذب تماشاگر تاثير بسزايي نداشته و فيلم‌ها در اين ماه از فروش چنداني برخوردار نبودند و بود و نبود نمايش و اكران فيلم در اين ماه چندان فرقي نمي‌كرد ولي به حرف‌هايش اضافه مي‌كند:«به نظرم مهم‌ترين بحث در بازگشايي سالن‌هاي سينما اين است كه بايد فيلم‌هاي خوب و قوي و مخاطب‌پسند در چرخه اكران قرار بگيرند تا تماشاگران بتوانند با حال خوب به تماشاي فيلم بنشينند.»
محمد احمدي كه فيلم‌هاي «قتل عمد» به كارگرداني سعيد دولتخاني و«بعد از تو» ساخته جديد فرهاد نجفي را براي نمايش در سالن‌هاي سينما در سال پيش رو تهيه كرده، معتقد است همچنين تبليغات و حمايت جدي تلويزيون را براي معرفي هر چه بيشتر فيلم‌ها به مردم بعد از بازگشايي سالن‌هاي سينما نيازمنديم و به نظر مي‌رسد، صدا وسيما در اين مسير همكاري بيشتري با فيلمسازان داشته باشد. احمدي با تاكيد دوباره بر اهميت جان انسان‌ها آرزو مي‌كند شرايط اضطراري بيماري كرونا از كشور رخت ببندد و مردم دچار آسيب روحي و جسمي نشوند تا با دل و روحيه خوش به سالن‌هاي سينما بيايند.
ضرر 4 ميليارد توماني پرديس كوروش
علي سرتيپي
علي سرتيپي، تهيه‌كننده سينما رقمي را كه پرديس سينمايي كوروش در اين مدت تعطيلي متضرر شده چهار ميليارد و دويست ميليون تومان اعلام مي‌كند و معتقد است، عيد فطر براي بازگشايي سينماها زمان مناسبي است. او در عين حال اضافه مي‌كند كه حتما شرايط جامعه بايد عادي شود و در يك شرايط مطلوب، سينماها باز شوند تا مردم هم تمايل داشته باشند به سينما بيايند:«با توجه به اينكه ماه رمضان را در پيش داريم و سينماها در اين ماه از سال با استقبال مخاطبان همراه نبوده و رونق خاصي نداشتند فعلا در شرايط آسيب‌پذيري كرونا همان بهتر كه تعطيل باشند.» به اعتقاد سرتيپي همزمان با بازگشايي سينماها تصميم‌گيري درستي براي چيدمان سينماها انجام شود و فيلم‌هايي در سينماها نمايش داده شوند كه با روحيه مردم همخوان باشند.
آغاز اكران با يك فيلم توقيفي
رضا سعيدي‌پور
ه نظر رضا سعيدي‌پور، عضو هيات مديره انجمن سينماداران در شرايط سختي كه بيماري كرونا به وجود آورده، مردم از بازگشايي سينماها استقبال نمي‌كنند چون بعد از دو ماه از تعطيلات پي در پي به لحاظ مالي وضعيت مناسبي ندارند و به اصطلاح جيبشان خالي است. او مي‌گويد:«درست است كه در سبد خريد كالاي خانواده‌ها، محصولات فرهنگي هم قرار دارد اما در اين شرايط بعيد به نظر مي‌رسد در اولويت خانواده‌ها تماشاي محصولات هنري قرار بگيرد؛ براي اينكه مردم در فروردين ماه هيچ حقوقي دريافت نكرده‌اند و مدت زماني هم كه اوضاع و شرايط مالي آنها بهبود پيدا كند كمي طولاني است بنابراين در اين وضعيت سخت، اولويت زندگي مردم چيزهاي ديگري است.»
بر فرض اينكه در سالن‌هاي سينما باز شود و فيلم‌هاي جديد بر پرده سينماها عرض اندام كنند آيا مخاطبي پيدا مي‌شود كه بدون ترس و با خيال راحت دو ساعت از وقت خود را در سالن بگذراند و بنشيند فيلم ببيند كه سعيدي‌پور معتقد است مردم همچنان اضطراب ابتلا به بيماري كرونا دارند و به نظر او در اين شرايط به سينماها نمي‌آيند.
او بازگشايي سينماها را(در شرايط شيوع بيماري كوويد19) هزينه مضاعف و چند برابر مي‌داند كه مديران سينماها بايد متقبل شوند:«وقتي سالن سينما باز مي‌شود به دنبال آن كاركنان و پرسنل سينما هم بايد سر كارشان حاضر باشند پس بايد دستمزدشان را دريافت كنند از طرفي هزينه‌هاي جاري مثل آب و برق تلفن هم با بازگشايي سينماها بالا مي‌رود، حالا صحبت من اين است وقتي در شرايط فعلي شيوع ويروس كرونا، مدير سينما از بازگشايي سالن‌هايش درآمدي كسب نكند و سودي نبرد، آيا باز كردن در سالن براي مدير سينما به منزله خرج اضافه نيست و به ضررش تمام نمي‌شود و بر مخارجش نمي‌افزايد؟» او ما را به بازگشايي سالن‌هاي سينماي كشور چين ارجاع مي‌دهد كه تجربه ناموفقي بود.
سعيدي‌پور در انتهاي صحبتش توضيح مي‌دهد كه اگر قرار است عيد فطر در سينماها باز شود، اهميت انتخاب فيلم‌هاي قوي و با كيفيتي در سينماها دوچندان است تا به واسطه فيلم‌هاي خوب، انگيزه‌اي براي سينما رفتن در مردم به وجود آيد. به اعتقاد او جذابيت بالاي يك فيلم اثر زيادي در حضور مردم در سالن‌هاي سينما دارد:«مي‌توان بازگشايي سالن‌هاي سينما با يك فيلم توقيفي صورت بگيرد.»
تعداد صندلي‌ها را كم كنيم
مهدي صباغ‌زاده
گر شرايط كشور ظرف يك ماه آينده همچنان تحت حمله بيماري كرونا باشد و قرار گرفتن مردم در سطح شهر و اجتماع به سلامتي آنها خدشه وارد كند چه تدبيري بايد انديشيده شود تا مردم براي تقويت روحيه و سرگرم شدنشان به سالن‌هاي سينما بيايند؟ مهدي صباغ‌زاده در همين راستا معتقد است اگر شرايط بهبود پيدا كند كه طبيعتا سالن‌هاي سينما بازگشايي مي‌شود ولي اگر اوضاع بر همين منوال امروز باشد طبيعتا سينماها باز نمي‌شود چون كنار هم قرار گرفتن مردم و اجتماع آنها پيامدهايي ممكن است به دنبال داشته باشد و از نظر بهداشتي هم به صلاح نيست.
او با يك نگاه دورانديش به اين معضل نگاه مي‌كند و مي‌گويد:«اگر گرفتاري شيوع بيماري كرونا ادامه‌دار باشد و براي اينكه مردم از سينما و فيلم بهره ببرند، مي‌توان با برنامه‌ريزي مناسب به بازگشايي سالن‌هاي سينما فكر كرد. به عنوان مثال مي‌توان از فروش تعداد صندلي‌هاي سالن كم كرد فرضا اگر سالني 400 صندلي دارد 200 صندلي به مخاطبان عرضه شود و حتما تاكيد شود، مخاطبان با ماسك وارد سالن سينماها شوند و براي سلامتي خودشان هم كه شده شرايط بهداشتي را رعايت كنند.»
با يك نگاه معمولي به ميزان استقبال مخاطبان از مجموعه سالن‌هاي سينما در تهران متوجه مي‌شويم كه مجموعه‌هاي چند منظوره‌اي مثل كوروش يا ملت تماشاگران زيادي را به خود اختصاص مي‌‌دهند و سالن‌ها در ساعاتي از روز با اجتماع مخاطبان هم همراه هستند. تحليل صباغ‌زاده اين است كه ملاحظات و رعايت همه جانبه نكات بهداشتي براي بازگشايي سالن‌هاي سينمايي بايد بيشتر معطوف به پرديس‌ها و سالن‌هايي باشد كه اجتماع مخاطبان در آن شكل مي‌گيرد و سالن‌ها از تماشاگر پر مي‌شود وگرنه براي سينماهاي مركز يا پايين شهر كه در بهترين حالت خلوت است و 20 تا 30 نفر مخاطب دارند، بازگشايي سينما خطر كمتري دارد و سلامت مخاطبان تهديد نمي‌شود اگرچه كه تمام سالن‌هاي سينما بايد در صورت بازگشايي، نكات بهداشتي را تماما رعايت كنند.
فقط سلامتي مردم
علي‌اكبر ثقفي
لي‌اكبر ثقفي، تهيه‌كننده سينما از منظر ديگر به قضيه نگاه مي‌كند و مي‌گويد كه اگر به ميل خواسته من بود، مي‌خواستم كه هر چه زودتر سينماها باز شود و چراغ سالن‌هاي آن روشن شود ولي آنچه مسلم است، بحث بازگشايي سينما بسيار فراتر و جدي‌تر از اين حرف‌هاست:«در درجه اول براي گشايش سالن‌هاي سينما حتما بايد تاييد وزارت بهداشت صادر شود و محيط پاك و پاكيزه‌اي در اختيار مخاطبان قرار بگيرد. همچنين مردم بايد ترغيب به تماشاي فيلم در سينماها شوند تا مثل گذشته سالن‌ها از رونق زيادي برخوردار شوند.»
او تمام صحبت‌هاي مربوط به بيماري كرونا را يك امر تخصصي، علمي و پزشكي مي‌داند كه بايد سلامت خانواده‌ها را در بازگشايي سالن‌ها مد نظر قرار داد:«همين الان وقتي مردم مي‌خواهند به سر كار بروند با ترس و اضطراب سوار مترو و تاكسي مي‌شوند كه اگر به خودشان بود و امكانات مالي داشتند هيچ‌وقت سر كار نمي‌رفتند يا از وسايل نقليه شخصي استفاده مي‌كردند. سينما و تماشاي فيلم كه در اولويت دوم زندگي مردم قرار مي‌گيرد.»
او پيش‌بيني بازگشايي سالن‌هاي سينما را در عيد فطر دور از ذهن مي‌داند و مي‌گويد كه در وهله اول شدني نيست اگر هم امكان بازگشايي سالن‌ها فراهم شود بايد با دقت و كارشناسي بالا صورت بگيرد. ثقفي با بيان اينكه رزق و روزي همه سينماگران وابسته به سينماست و همه اهالي سينما چشم اميدشان به فعاليت در آن است به صحبت‌هايش اضافه مي‌كند كه هيچ‌كس به اندازه ما اهالي سينما از بازگشايي سينما خوشحال نمي‌شود چون با باز شدن سالن، توليد فيلم‌ها هم دوباره از سر گرفته مي‌شود و رونق دو باره به سينما برمي‌گردد اما همه اين موارد متضمن اين است كه سلامتي و امنيت مردم تامين شود. بايد سازوكاري فراهم شود كه به لحاظ پزشكي و علمي مردم مشكلي براي حضور در سالن‌ها نداشته باشند.
ثقفي در انتهاي صحبتش از مسوولان امر مي‌خواهد در كنار بازگشايي سالن‌هاي سينما به فكر معاش آن دسته از سينماگراني باشند كه در اين مدت تعطيلي از بيكاري ضربه مي‌بينند و حداقل‌هاي زندگي را در حال حاضر ندارند.
ثقفي: همين الان وقتي مردم مي‌خواهند به سر كار بروند با ترس و اضطراب سوار مترو و تاكسي مي‌شوند كه اگر به خودشان بود و امكانات مالي داشتند هيچ‌وقت سر كار نمي‌رفتند يا از وسايل نقليه شخصي استفاده مي‌كردند. سينما و تماشاي فيلم كه در اولويت دوم زندگي مردم قرار مي‌گيرد. هيچ‌كس به اندازه ما اهالي سينما از بازگشايي سينما خوشحال نمي‌شود چون با باز شدن سالن، توليد فيلم‌ها هم دوباره از سر گرفته مي‌شود و رونق دو باره به سينما برمي‌گردد اما همه اين موارد متضمن اين است كه سلامتي و امنيت مردم تامين شود. بايد سازوكاري فراهم شود كه به لحاظ پزشكي و علمي مردم مشكلي براي حضور در سالن‌ها نداشته باشند.