پتانسیل سوژههای ناب سینمایی برای جهان پساکرونایی
سوژهها آماده نوشته شدن هستند
کامل حسینی
به جرات میتوان گفت که فاجعه جهانی کرونا آنقدر جهان و انسان را تحتتاثیر خودش قرار داده که شاید بتوان جهان را به دو بخش زمانی یعنی جهان پیش از کرونا و جهان پس از آن تقسیم كرد. این رویداد مانند سایر رویدادهای هولناک و عجیب تاریخی جنگهای جهانی سوژه تحلیلهای سیاسی، اقتصادی، فلسفی و مهمتر از آن دینی خواهد شد. البته به نظر میرسد از این قضیه میتوان پا را فراتر گذاشت و گفت که هنوز زمانی از پیروزی انسان بر کرونا نگذشته باشد و زمان افول این ویروس جایی در لابهلای آرشیوهای تاریخی برای خودش باز نکرده است که باز هم بحث و بررسی جدی، اندیشیدن در باب درسهای آن همچنان در تداوم است، زیرا غافلگیرانهتر از هر رویداد و جنگی از پیش تعیین نشده جهان را در بهت و حیرت فرو برد. بدیهی است که سینما در حالت کلیشه اعم از بعد تجاری، میزان تولیداتش و... از آن تاثیرات فراوانی گرفته و بعدها از نیز آن تاثیر خواهد گرفت. آنچه در این نوشته کوتاه به آن اشاره میشود مهمترین بخش کالبد جهان سینما یعنی تم فیلمها و تاثیر گرفتن طرح و توطئه (پیرنگ) از همان تصاویر و سوژههای ناب سینمایی است که جهان کرونایی در آیینه جهان پساکرونایی بهزودی بازتاب خواهد داد. اگر پتانسیل سوژههای جهان کرونایی را برای ساخت سوژههای جهان سینمای پساکرونا بنگریم چشماندازهای مختلفی بر ما گشوده خواهد شد که احتمالا دو چشمانداز عمده و کلی قابلتوجه خواهند بود؛ نخست اینکه همیشه در طول تاریخ، برخی اشکال ادبیات و هنر مانند شعر گسترده و جغرافیایشان محدودتر یا در معرض تضعیف و افول قرار میگیرند اما بعدها دوباره جانی تازه میگیرند ولی بخشی از تم این آثار ادبی و هنری بهگونهای تراژدی به سرگذشت سیاه خود میپردازد. از همین رو در جهان پساکرونایی، جهان سینما در برخی فیلمهایش پتانسیل بالایی جهت بُرشهای فوقالعاده جذاب میان نماها، پیرنگهای موفق، تمها و ایماژهای پرمعنا به خود میبیند تا سرگذشت اندوهبار فصل رکود خود را به تصویر در آورد. یعنی از قضا خود سینما، تجارتش، شرایط بد یا معطلی تولیداتش سوژه مرثیه برای خود میشود. از طرفی دیگر چشم دوربین کارگردان، همزمان و قرین با ورود چنین سوژهایی در یک فیلم، این بار از چشماندازی کلیتر به دنیای پساکرونا مینگرد و با تار و پود سوژهای رنگارنگ و بدیعش تم و پیرنگ فیلمهایش را میچیند؛ آنجایی که ویروس جدید کرونا از زمان شیوع آن در چین تا گسترش آن به سایر نقاط جهان و تا گذر از این ویروس چه دگرگونیها، آثار و عبرتهایی برای تمامی جنبههای مختلف زندگی جوامع بشری داشته و خواهد داشت. در واقع، گفتمان سازنده هنری و جهش موفق سینمایی ما در این جامعه بخشی از آن، تا اندازهای وابسته و مدیون به همین میزان دقت، حوصله و نگاه موشکافانه ما به آثار منفی و مثبت جهان کرونایی جهت ساخت آثار سینمایی در جهان پساکرونایی است.