درنگي بر چند اثر ادبي كه به روز جهاني كارگر پرداختهاند
«مِي دِي» در مقام الهامبخش شعر و داستان
آدرين ريور
ترجمه: فاطمه رحماني
طبق معمول وقتي سخن از «مي دي» (روز اول ماه مه كه از 1868 شد روز جهاني كارگر) به ميان ميآيد، اولين تصويري كه به ذهن ميرسد، رقصيدن دور يك «ميپل» است. تيري كه با گلهاي گوناگون آراسته ميشود و در روز يكم ماه مه در ميدان شهر دور آن ميرقصند. ادبيات اما پيشتر از اينها روايتي از اين روز و گويا از اين جشنواره بهاري به دست داده است. قرنها پيش، بخشي از «روياي شب نيمه تابستان» ويليام شكسپير در «مي دي» اتفاق افتاد. نمايشنامهاي كميك كه حول ازدواج تسوس و هيپوليتا ميچرخد و حكايت از نوعي جبر و سلطه دارد.امروزه مراسم روز جهاني كارگر در سراسر جهان برگزار ميشود؛ اما «مي دِي» چگونه بر ادبيات تأثير گذاشت؟ در اول مه 1868 كارگران شيكاگو در ميداني كه در حال حاضر با عنوان هِي ماركت (Haymarket) شناخته ميشود، شورش كردند. سه روز بعد يعني در چهارم ماه مه همان سال، كارگران در اعتراض به ساعات كاري زياد تظاهرات كردند تا ساعات كاريشان از 14 ساعت به 8 ساعت در روز كاهش يابد. در حين اين شورش، بمبي از سوي پليس به ميان جمعيت پرتاب شد و چهار تن از كارگران جان باختند. روز بعد خشونتهاي بعدي در ايالت ويسكانسين اتفاق افتاد كه شبه نظاميان ايالتي هفت نفر را كشتند؛ از جمله دو رهگذر بيگناه را. در نتيجه بسياري از ملل در سراسر جهان يك روز كاري هشت ساعته را تصويب وعملي كردند. پس از آتن اول ماه مِه هر سال، روزي كه به عنوان روز جهاني كارگر شناخته ميشود در سراسر دنيا كارگران اعتراضهاي خود را به صحنه عمومي آوردند.
تاثير اين اعتراضها در ادبيات هم پيداست. بسياري از نويسندگان و شاعران از اين روز الهام گرفتند و آثاري را خلق كردند كه گاهي الهامبخش كارگران هم بوده و نوعي احساس مبارزه را در آنها برانگيخته است. داستان «مي دي»، شعر «Histrionics » و رمان «خانم انگلس» سه اثري هستند كه هر كدام به نوعي به روز جهاني كارگر پرداختهاند.
داستان «مي دي» اسكات فيتزجرالد
گرچه اسكات فيتزجرالد بيشتر به خاطر رمان «گتسبي بزرگ» معروف است اما داستان كوتاه «مي دي» او هم نمونه درخشاني است از بهرهگيري يك نويسنده از فرم داستان كوتاه. جرالد در اين داستان كوتاه به مضامين اجتماعي ميپردازد و در عين حال داستاني جذاب و خواندني مينويسد. اين داستان كه بار اول در مجله ادبي «اسمارت سِت» منتشر شد در طول تعطيلات آخر هفته سال 1919 و شورش «مي دي» در كليولند اتفاق ميافتد. شورشي كه طي آن چندين معترض زخمي و دو نفر كشته شدند.
شعر «Histrionics» لولا ريج
لولا ريج متولد ايرلند بود و در سال 1873 به دنيا آمد. اين زن آنارشيست در سال 1907 به ايالات متحده مهاجرت كرد و اولين كتاب شعر خود را در سال 1918 منتشر كرد. كار او غالبا پرداختن به مبارزات طبقه كارگر در امريكاي سخت و صنعتي بود. گرچه او در زمان واقعه ميدان «هِي ماركت» تنها سيزده سال داشت اما شعر «Histrionics»او (مفهومي است در روانشناسي به معني اختلال شخصيت نمايشي) كه ابتدا در سال 1926 در نيويورك منتشر شد، تمركزش بر حلقآويز كردن آلبرت پارسونز، يكي از مرداني بود كه به توطئه براي پرتاب بمب در ميان جمعيت در آن روز محكوم شده بود. تودههاي جديد همچنين شعري از آلفرد هيز به نام «پيش به سوي خيابانها در اول ماه مه» را منتشر كردند. شعري با محوريت شورش كارگران در سال 1934.
رمان «خانم انگلس» گاوين مك كريا
«خانم انگلس» با الهام از زندگي ليزي برنز، زن متاهلي متعلق به طبقه كارگر در انگليس نوشته شده است. رمان گاوين مك كري، نگاهي پشت پرده به زندگي انگلس و كارل ماركس در زماني دارد كه تأثيرگذارترين آثار آنها نوشته و منتشر شد. اگرچه وقايع اين رمان قبل از حادثه واقع در ميدان هِي ماركت رخ ميدهد اما شخصيتهاي اصلي آن تأثير زيادي در ايدههاي معترضين داشتند.