در آستانه روز جهاني قدس پليس آلمان به نهادهاي نزديك به مقاومت لبنان يورش برد
ممنوعيت حزب‌الله در آلمان
شهاب شهسواري
وزارت كشور آلمان، روز پنجشنبه با انتشار بيانيه‌اي در توييتر اعلام كرد تمامي گروه‌ها و نهادهاي وابسته به حزب‌الله لبنان را فارغ از وابستگي به ساختار سياسي يا نظامي اين گروه، تروريستي تلقي مي‌كند و فعاليت چنين گروه‌هايي را در لبنان ممنوع خواهد كرد. سازمان‌هاي امنيتي آلمان، روز پنجشنبه بلافاصله بعد از بيانيه وزارت داخله اين كشور مبني بر تروريستي تلقي شدن حزب‌الله لبنان در عملياتي هماهنگ چند هفته مانده به برگزاري راهپيمايي روز جهاني قدس، با حمله به تعدادي از مساجد و مراكز فرهنگي در شهرهاي مونيخ، برمن، برلين، دورتموند و مونستر به ضبط امول و اسناد اقدام كردند. دولت آلمان پيش از اين اعلام كرده بود كه قصد دارد با پيروي از نظر اتحاديه اروپا، ميان شاخه نظامي و شاخه سياسي حزب‌الله لبنان، تمايز قائل شود، اما به ناگهان، همزمان با بحران مالي در بيروت، تصميم جديدي مبني بر تروريستي تلقي كردن كل اين حزب عمده سياسي لبنان و غيرقانوني اعلام كردن فعاليت تمامي سازمان‌ها و افراد وابسته يا مشكوك به وابستگي به آن اعلام كرد. به گزارش دويچه وله، وزارت كشور آلمان خبر ممنوع شدن فعاليت همه نيروهاي وابسته به حزب‌الله در اين كشور را با انتشار يك پست توييتري اعلام كرده است. فعاليت چهار انجمن وابسته به حزب‌الله در آلمان نيز ممنوع شده است.
چرا آلمان حزب‌الله را غيرقانوني اعلام كرد؟
از عمده‌ترين بهانه‌هاي دولت آلمان براي غيرقانوني اعلام كردن فعاليت حزب‌الله، تلاش گروه‌ها و مراكز فرهنگي وابسته به اين گروه براي جمع كردن كمك‌هاي مالي براي خانواده شهداي لبنان است. سال 2002، آلمان فعاليت‌هاي موسسه خيريه الشهيد لبنان را در اين كشور ممنوع اعلام و تمامي دفاتر اين موسسه را در آلمان تعطيل كرد، از آن زمان تاكنون هر موسسه ديگري كه تلاش كند براي كمك به بازماندگان شهداي عضو حزب‌الله لبنان در آلمان كمك‌هاي مالي جمع‌آوري كند، به اتهام وابستگي به موسسه الشهيد تعطيل مي‌شود. با اين حال روز پنجشنبه هايكو ماس، در حساب كاربري شبكه اجتماعي توييتر خود نوشت كه دليل تروريستي ناميدن حزب‌الله لبنان «به رسميت نشناختن اسراييل» است. ماس نوشت: «حزب‌الله حق اسراييل براي موجوديت را انكار مي‌كند، به خشونت و ترور تهديد مي‌كند و به نوسازي گسترده زرادخانه موشكي خودش ادامه مي‌دهد.» دولت آلمان به لحاظ قانوني اختيار كافي براي غيرقانوني اعلام كردن يك گروه خارجي ندارد، اما بر اساس مقررات جديد، عملا امكان هرگونه فعاليت فرهنگي و ترويجي و همچنين جمع كردن پول براي حزب‌الله لبنان در خاك آلمان ممنوع مي‌شود. به نوشته نيويورك‌تايمز، دستگاه‌هاي اطلاعاتي آلمان بر اين باورند كه دست‌كم 1050 نفر در سراسر آلمان عضو حزب‌الله هستند. به نوشته رسانه‌هاي آلمان، مقررات جديد باعث مي‌شود تا هرگونه نمايش نمادهاي حزب‌الله در سراسر آلمان و در حين برگزاري تجمع و راهپيمايي و حتي روي اقلام چاپي و انتشارات اينترنتي ممنوع شود. اين مقررات همچنين اختيار كامل به دستگاه‌هاي امنيتي و پليس آلمان مي‌دهند كه اموال هر فرد يا گروه مسلماني را به بهانه ارتباط با حزب‌الله لبنان ضبط كنند. پيش از اين احزاب راست‌گراي پارلمان آلمان، از دولت اين كشور خواسته بودند به دليل «ديون اين كشور به يهوديان به دليل جنايات نازي‌ها در جنگ جهاني دوم» اقداماتي را عليه مسلمانان و به ويژه گروه‌هاي مقاومت انجام دهد. بعد از آنكه طرح حزب راست‌گراي افراطي «آلترناتيو براي آلمان» كه يك حزب اسلام‌هراس محسوب مي‌شود براي ممنوعيت فعاليت‌هاي حزب‌الله لبنان در آلمان راي نياورد، سه حزب حاكم دموكرات مسيحي، سوسيال مسيحي و سوسيال دموكرات آلمان، طرحي را اواخر سال گذشته ميلادي براي افزايش اختيارات دولت در سركوب آزادي اعضاي حزب‌الله لبنان و شيعيان لبناني ساكن آلمان به پارلمان بردند. اين طرح به‌‌رغم تحريم جلسه از سوي حزب چپ و سبزها و همچنين عدم مشاركت حزب راست‌گراي آلترناتيو براي آلمان كه لايحه را ناكافي تلقي مي‌كرد، تصويب شد.
كدام كشورهاي جهان
حزب‌الله را گروه تروريستي تلقي مي‌كنند؟
آلمان سومين كشور در اتحاديه اروپاست كه در طول يك‌سال گذشته، با وضع مقررات جديد فعاليت‌هاي حزب‌الله را در اين كشور ممنوع مي‌كند. پيش از اين هلند و بريتانيا نيز در اقدامي مشابه، شاخه سياسي حزب‌الله لبنان را به عنوان يك گروه تروريستي معرفي و فعاليت‌هاي فرهنگي، سياسي و تبليغاتي اين گروه را در سراسر كشور ممنوع اعلام كرده بودند. هلند سال 2004 كل سازمان حزب‌الله را به عنوان گروه تروريستي اعلام كرد، اين در حالي است كه اتحاديه اروپا از سال 2013، پيش از اين به صورت جامع فعاليت‌هاي شاخه نظامي حزب‌الله را از فعاليت‌هاي شاخه سياسي آن جدا كرده بود و كشورهاي عضو اتحاديه اروپا فقط فعاليت شاخه نظامي را محدود كرده بودند. علاوه بر سه كشور اروپايي آلمان، هلند و بريتانيا، دولت‌هاي ايالات متحده امريكا، آرژانتين، بحرين، كلمبيا، هندوراس، كوزوو، پاراگوئه، امارات متحده عربي و عربستان سعودي هم حزب‌الله لبنان را گروه تروريستي اعلام كرده‌اند.
غالب كشورهايي كه پيش از اين اقدامي مشابه آلمان انجام داده‌اند، به‌شدت وابسته به دولت ايالات متحده امريكا هستند. كشورهايي مانند هندوراس، پاراگوئه، كوزوو و كلمبيا، به درخواست مستقيم دولت ايالات متحده امريكا و به ازاي آزاد شدن بخشي از كمك‌هاي مالي خارجي، تن به اين تصميم داده‌اند. در برابر دولت‌هاي بحرين، امارات متحده عربي و عربستان سعودي نيز بعد از آغاز جنگ عربستان سعودي عليه مردم يمن، با بهانه حمايت حزب‌الله لبنان از گروه‌هاي مبارز يمني، اين گروه را تروريستي معرفي كردند. براي پادشاهي عربستان سعودي، حمله به حزب‌الله لبنان بخشي از تلاش اين كشور براي ايران‌زدايي از منطقه خاورميانه و همچنين تجديد بيعت با دولت ايالات متحده امريكا و باز كردن مسير عادي‌سازي روابط با رژيم اشغالگر سرزمين فلسطين است.
ردپاي واشنگتن
سفير امريكا در برلين كه يكي از ضدايراني‌ترين ديپلمات‌هاي دولت امريكا در سراسر جهان است، تاكنون بارها دولت آلمان را براي تحت فشار قرار دادن جمهوري اسلامي ايران و گروه‌هاي دوست و همراه ملت ايران تحت فشار گذاشته است. ريچارد گرنل، پيش از اين با فشار بسيار بر دولت آلمان موفق شده بود اين دولت را قانع كند تا پروازهاي هواپيمايي ماهان را به آلمان، به بهانه ارسال كمك به سوريه ممنوع كند. رد پاي گرنل در تازه‌ترين تصميم دولت آلمان براي محدود كردن فعاليت‌هاي حزب‌الله لبنان در آلمان هم ديده مي‌شود. گرنل بلافاصله بعد از بيانيه وزارت كشور آلمان، با انتشار پيامي در توييتر، به شكل كنايه‌آميز اورسلا فن‌درلاين، رييس كميسيون اروپا و امانوئل مكرون، رييس‌جمهور فرانسه را نيز خطاب قرار داد تا با پيروي از آلمان، حزب‌الله لبنان را تروريستي اعلام كنند. اتحاديه اروپا و كشورهاي عضو اين اتحاديه، جز بريتانيا، آلمان و هلند، ميان دو شاخه نظامي و سياسي حزب‌الله لبنان تمايز قائل شده‌اند و اجازه فعاليت آزاد به شاخه سياسي حزب‌الله لبنان به عنوان يك حزب سياسي منتخب در پارلمان اين كشور مي‌دهند. وزارت خارجه ايالات متحده امريكا، با صدور بيانيه‌اي تصميم آلمان را براي تروريستي قلمداد كردن حزب‌الله لبنان، مستقيما به سياست فشار حداكثري عليه ايران نسبت داده و با استقبال از اين اقدام، آن را گامي در جهت «مقابله با نفوذ مخرب ايران» توصيف كرده است.
واكنش‌ها به اقدام برلين
جمهوري اسلامي ايران، سوريه و دولت نجات ملي يمن، از جمله دولت‌هايي بودند كه بلافاصله بعد از اقدام برلين، ناخرسندي و اعتراض خود را نسبت به اين تصميم اعلام كردند. سيد عباس موسوي، سخنگوي وزارت امورخارجه جمهوري اسلامي ايران با صدور بيانيه‌اي ضمن انتقاد شديد از دنباله‌روي برلين از «ماشين تبليغاتي رژيم صهيونيستي و دولت سردرگم امريكا» نسبت به اثر نامطلوب اين تصميم بر مبارزه با تروريسم ابراز نگراني كرد و گفت: «تصميم دولت آلمان همچنين در بي‌تدبيري كامل عليه نيرويي اتخاذ شده است كه جايگاه كليدي در مبارزه با تروريسم خشن داعش در منطقه داشته و دارد. از اين جهت دولت آلمان بايد پاسخگوي تبعات منفي تصميم خود بر مبارزه با گروه‌هاي واقعي تروريستي در منطقه باشد.» وزارت خارجه سوريه هم با صدور بيانيه‌اي تاكيد كرد: « اين تصميم بيانگر آن است كه آلمان فاقد حاكميت و استقلال در سياست داخلي و خارجي خود است و اين مساله از جنگ جهاني دوم به بعد وجود دارد.» ضيف‌الله شامي، سخنگوي دولت نجات ملي يمن هم در گفت‌وگو با خبرگزاري سبا گفت: «اين تصميم ظالمانه آلمان در راستاي ديكته‌هاي امريكا و رژيم صهيونيستي است كه جنبش‌هاي مقاومت را هدف گرفته‌اند.» در برابر، دولت عربستان سعودي با صدور بيانيه‌اي از اين اقدام دولت آلمان عليه يك حزب سياسي لبنان حمايت كرد. ريچارد گرنل، سفير ايالات متحده امريكا در آلمان با انتشار پيامي در توييتر خود بعد از اعلام اقدامات اخير دولت آلمان عليه حزب‌الله لبنان ادعا كرد: «حالا جهان اندكي امن‌تر شده است.» جوزف شوستر، رييس شوراي يهوديان آلمان هم با انتشار بيانيه‌اي گفت: «آلمان نبايد ديگر محلي امن براي يك سازمان اسلام‌گرا باشد.» اين شخصيت يهودي آلماني در ادامه ادعا كرده كه مبناي عملكرد حزب‌الله نفرت از يهوديان است و اين سازمان را به «تشويق مردم براي خشونت عليه يهوديان و تامين مالي تروريسم» متهم كرده است. جرمي ايساچاروف، سفير رژيم اشغالگر سرزمين فلسطين در آلمان هم با انتشار پيامي در حساب كاربري خود در توييتر، اقدام دولت آلمان را يك «تصميم قابل توجه» توصيف كرده است و حزب‌الله را به بر هم زدن ثبات در «لبنان، سوريه، عراق، يمن و فراتر از آن» متهم كرده است.
لبنان در محاق
در شرايطي كه آشوب‌هاي سياسي با منشا خارجي در كنار شيوع جهاني ويروس كرونا، در ماه‌هاي گذشته وضعيت معيشتي و اقتصادي شهروندان لبنان را به شدت به مخاطره انداخته و باعث نارضايتي عمومي راهپيمايي‌هاي اعتراضي خشونت‌آميز نسبت به وضع اقتصادي شده است، پيوستن آلمان به كشورهايي كه احزاب عمده سياسي در لبنان را غيرقانوني اعلام مي‌كنند، وضعيت حزب‌الله و حاكميت لبنان را در اروپا بيش از گذشته دچار چالش مي‌كند. پيش از اين دولت‌هاي حامي مالي لبنان كه آلمان و فرانسه از جمله آنها هستند، پرداخت هرگونه كمك مالي به دولت لبنان را منوط به اصلاحات سياسي و اقتصادي در اين كشور كرده بودند، همزمان ايالات متحده امريكا هم با قطع كمك‌هاي مالي به لبنان و همچنين تحريم تعدادي از بانك‌ها و تجار لبناني به بهانه نزديكي با حزب‌الله، درصدد دامن زدن به مشكلات معيشتي در اين كشور برآمده بود. حزب‌الله و احزاب متحدش در انتخابات پيشين لبنان توانسته بودند اكثريت قابل توجه كرسي‌هاي پارلمان را در اختيار خود بگيرند و به اصلي‌ترين ستون دولت لبنان تبديل شوند؛ اما اقدامات دولت‌هاي اروپايي از جمله بريتانيا و آلمان در تروريست شناختن حزب‌الله مي‌تواند حاكميت ملي در لبنان را دچار مشكلات جدي كند.